Teknoloji marketleri için kârlılık sorunu devam edecek

Bu yılın ilk aylarında da talep tarafında düzelme sinyalleri gelmediğini belirten sektör temsilcilerine göre, kârsızlık sorununun 2017'de de sürmesi bekleniyor.

Yaklaşık 46 milyar liralık büyüklüğe sahip pazarın yaklaşık yüzde 20'sini organize teknoloji perakendecileri oluştururken; bu alanda dört zincir faaliyet gösteriyor.

Pazarda yaşanan çıkışlardan sonra şu anda uluslararası oyuncu olarak sadece Media Markt kalırken; yerli zincirler olarak ise Teknosa TKNSA.IS, Bimeks BMEKS.IS ve Vatan faaliyet gösteriyor.

İngiltere merkezli Electroworld ve Fransız Darty Türkiye'deki mağazalarını Bimeks'e; Almanya merkezli Electronic Partner ve ABD'li Best Buy da mağazalarını Teknosa'ya satarak Türkiye pazarından çıkmıştı. Gold Teknoloji Marketleri'nin ise geçen yılın başında iflas erteleme başvurusunda bulunduğu açıklanmıştı.

Pazarda kalan dört oyuncudan borsaya açık olan ve finansallarını kamuyla paylaşan iki şirket ise zarar yazıyor.

Dün akşam finansal sonuçlarını açıklayan Bimeks, 2016 yılında 147.8 milyon lira zarar etti. Teknosa da 2016'yı 160.6 milyon lira zararla tamamladı. Şirket 2015'te 95 milyon lira, 2014'te de 20 milyon lira zarar etmişti.

Sektördeki kâr edememe probleminin temel nedeninin fiyat üzerinden rekabet stratejisi olduğunu belirten Bimeks İcra Kurulu Üyesi Mustafa Selçuk Reuters'a yaptığı değerlendirmede, "Sektörde doğru strateji, doğru pazarlama politikası yürütülmüyor. Herkes fiyat rekabetinin altına girip rakiplerden ciro kapmaya çalışıyor. Şu an fiyatı düşürüp pay kapayım, ileride kâr ederim beklentisiyle herkes zarar ediyor" dedi ve ekledi:

"Aslında pazar kârlılık olarak da, ciro olarak da dört oyuncuya ferah ferah yeter. Birbirimizin elinden müşteri kapar durumdan çıkmak lazım. Ancak rakipler başka birşey yaparken, siz iş modelinizi ne kadar değiştirebilirsiniz?"

MAĞAZA SAYISI AZALTILIP METREKARELER KÜÇÜLTÜLÜYOR

Sektörde yapılan yanlışlardan birinin de agresif mağazalaşma olduğunu belirten Selçuk, firmaların şu anda mağaza kapatarak ya da daha küçük metrekareli mağazalara yönelerek maliyetleri düşürme yoluna gittiğine işaret etti.

Selçuk, "Şimdi herkes mağaza kapatıyor. Biz de son 1-1.5 senedir hem mağaza ebatlarını küçültüp hem mağaza adetlerini revize ediyoruz. Şu anda çok mağaza açmayı değil, efektif çalışan mağazalar yapmaya çalışıyoruz. Mağaza sayımızı düşürdük. Hedef, mağaza sayımızı 100 civarında optimize etmek. Daha kapatacağımız mağazalarımız olacak. Metrekare olarak da 70 bin-80 bin metrekareye kadar düşmek istiyoruz" diye konuştu.

Bimeks, faaliyet raporunda yer alan bilgiye göre 2016 sonu itibarıyla 130 mağaza ve 84 bin 884 metrekare net satış alanına sahip. Şirket 2015 sonunda 138 mağaza ve 108 bin metrekare ile faaliyet gösteriyordu.

Son üç yıldır zarar açıklayan Teknosa'nın Genel Müdürü Bülent Gürcan da, şirketin 2016 sonuçlarının ardından yaptığı değerlendirmede geçen yıl 280 civarındaki mağazadan 70'ini kapattıklarını söylemişti.

Bu yıl da yeni mağaza açmayı düşünmediklerini söyleyen Gürcan, "Bütün dünyada elektronik mağazalar daralıyor. Çünkü müşterilerin yüzde 75'i artık mağazaya gelmeden internetten bakıp karar veriyor. 3 bin-4 bin metrekarelik mağazalara ihtiyaç kalmadı. Biz de gereksiz olduğunu düşündüğümüz mağazalarımızı kapattık" dedi ve ekledi:

"2016 zor bir seneydi. 2017 de zor olacak gibi duruyor. Kurlarla ilgili belirsizliğimiz var. Kiralar tarafında da özellikle AVM kiraları..."

Teknosa'nın yatırımcı sunumunda şirketin yeni yaklaşımının temel unsurları; performansı düşük mağazaların kapatılması, daha az kira gideri için daha küçük mağaza formatına geçiş, ürün portföyünü ve çeşidini azaltmak olarak sıralandı.

Bimeks ise, online satışları artırıp mağaza kaynaklı maliyetleri düşürecek bir strateji izlemeyi planlıyor. Buna göre şirket, online satışların yüzde 12 olan payını dört yıl içinde yüzde 15'in üzerine çıkarmayı hedefliyor.

SATIN ALMA VE FİYATLANDIRMA STRATEJİSİNDE YAPILANMA

Pazardaki tek uluslararası zincir Media Markt ise, şehir mağazaları konsepti ile daha küçük metrekareli formatları hayata geçirmeye başlamıştı.

Media Markt Türkiye İcra Kurulu Başkanı Yenal Gökyıldırım Reuters'a yaptığı değerlendirmede, 2016'da bir dizi yeni uygulamayı daha hayata geçirdiklerini belirterek, "Satın alma sistemimizi değiştirerek bütün sistemi merkeziye geçirdik. Böylece doğru stok yapısı kurmaya başladık, atıl stok oranımız azaldı, bu da bir maliyet avantajı getirdi" dedi ve ekledi:

"Ayrıca ciddi bir yatırım yaparak fiyatlandırmamızı bilimsel tabanlara oturttuk. Fiyatlandırmada kullandığımız yazılım, en rekabetçi fiyatı sunabilmemiz için her 15 dakikada bir rakiplerimizin fiyatlarını çekiyor ve bizim fiyatlarımızın ne olması gerektiğini bize tavsiye ediyor."

2017 GÖRÜNÜMÜ DE OLUMLU SİNYAL VERMİYOR

Ancak pazardaki oyuncuların aldığı tedbirlere karşın, 2017 yılı da çok parlak sinyaller vermiyor.

GfK verilerine göre, tüketici ürünleri pazarının büyüklüğü nominal olarak artmasına karşın, 2013'te yüzde 20 olan büyüme hızı 2014 ve 2015'te yüzde 17'ye, 2016'da ise yüzde 12'ye gerilerken; büyümenin bu yıl da yüzde 8'e düşmesi bekleniyor.

Teknosa'nın yatırımcı sunumunda da, tüketici güvenindeki düşüş eğiliminin sürdüğüne işaret edilerek; küresel ve iç politikadaki gelişmelerin bu yılın ilk çeyreğinde de tüketici güvenini baskı altında tutmaya devam edebileceği belirtildi.

Bimeks'ten Selçuk da, "Bu yıl ilk iki ay da talep anlamında düzelme sinyali vermedi. Talepte ciddi zayıflık var, kârlılıkları çok fazla baskılıyor. Birkaç ay daha talep düşüklüğü ve buna bağlı kârsızlık devam edecek görünüyor" dedi.