Tekel'den tütün almayana ihale yok
Güncelleme Tarihi:
Ufuk SANDIK
Oluşturulma Tarihi: Nisan 07, 2002 01:32
Geçen yıl Japan Tobacco'ya tütün verip, karşılığında alüminyum folyo alan Tekel bu yöntemi ihale şartı yapınca ortalık karıştı. Tekel'in en büyük alüminyum folyo tedarikçisi Eti Seydişehir'in mal karşılığı tütün alması mümkün görünmüyor. İhale şimdilik ertelendi.
TEKEL'in sigara paketlerinde kullandığı alüminyum kağıt folyo için açtığı ihalede, ‘‘Tekel ürünü satın alma şartı’’ getirmesi şaşkınlık yarattı. 2002'de kağıt folyo alımı için normal ihale yöntemleri uygulayan Tekel'in, bu yıl ilk kez şart koyması üzerine, ihaleye katılan firmalar, ‘‘Biz alüminyum folyo üretiyoruz. Rakı ya da sigara ticaretinden ne anlarız’’ diye tepki gösterdi.
Bu yıl 4 bin 100 ton alüminyum kağıt folyo için yaklaşık 10 milyon dolarlık ihale açan Tekel'in yeni şartnamesine göre, kağıt folyo satacak firma, 10 milyon dolar karşılığı, Tekel'den 10 bin ton tütün ya da 2.5 milyon adet 70'lik rakı veya 23 milyon adet Kısa Samsun almayı taahhüt edecek. Kağıt alüminyum folyo ihtiyacını Seydişehir Eti Alüminyum Tesisleri'nden ve bazı yerli firmalardan karşılayan Tekel, ‘‘Tekel ürünlerini alacak firmalar tercih edilecektir’’ şeklindeki yazıyı ihaleye katılacak firmalara gönderdi. Yazıyı alan firmalar, Tekel'e, ‘‘Alüminyum folyo üretiyoruz, rakıyı ya da tütünü ne yapalım? Bu talebin karşılanması yasal ve ticari açıdan mümkün değil’’ şeklinde yanıt verdi. Tartışmaların büyümesi üzerine 25 Mart 2002 tarihinde yapılması gereken ihale, 30 Nisan 2002 tarihine ertelendi. Şimdi herkes, nisan sonunda yapılacak bu ihalenin sonucunu bekliyor.
FOLYO-TÜTÜN TİCARETİ
Tekel'in alüminyum folyo ihtiyacını 1978 yılından beri karşılayan Eti Seydişehir Alüminyum da yeni ihale şartnamesine göre safdışı kalacak. Eti Seydişehir, geçen yıl ihaleyi kazanarak Tekel'e 1600 ton kağıt alüminyum satışı gerçekleştirmişti. Ayrıca, Tekel'in ek talebi üzerine 400 ton daha folyo üreten Seydişehir, şu anda Tekel fabrikalarına yeni üretimi sevkediyor. Seydişehir'den alüminyumu alıp üretim yapan özel firmalar da Tekel'in şartnamesine uymakta zorlanıyor.
Tekel, geçen yıl yurt dışından 2 bin 100 ton, yurt içinden de 2 bin ton folyo aldı. Tütün karşılığında folyo alımının ise ilk kez geçen yıl Japon Tobacco firması ile yapıldığı bildirildi. Ayrıca, yurtdışından alüminyum folyo alımının iç pazardan alıma göre daha yüksek maliyet getirdiği belirtiliyor. Buna göre; alüminyum folyo yurtiçinde ortalama 2 bin 100-2 bin 200 dolar fiyatla satılırken, yurtdışından 2 bin 300 dolar seviyesinde temin edilebiliyor. Yurtdışından alımların teslim fiyatı ise 2 bin 600-2 bin 700 dolara kadar çıkıyor.
Alüminyum folyo üreten Onurpak Ambalaj ortağı Serdar Ökten, ‘‘Tekel, geçen yıl Japon Tobacco (JT) firmasından ihalesiz tütün karşılığı 2 bin ton folyo almış. Bu yıl da tütün karşılığı folyo satın almak üzere bir özel anlaşma yapmışlar. Alüminyum Sanayicileri Derneği olarak Tekel Genel Müdürü ile görüştük. Devlet Bakanı Yılmaz Karakoyunlu'ya derdimizi anlattık. Bunun üzerine ihale yapmaya karar verdiler. Bizim baskımız üzerine, ihale 30 Nisan'a ertelendi’’ dedi.
Ökten, şöyle devam etti:
‘‘Tekel'in lehine bir durum varsa buna karşı değiliz. Ancak, ihalede belirsizlikler var. Tekel, ‘tütün alanlar tercih edilecek’ diyor. Bunun kriterini bilmiyoruz. İhalede verilen fiyatlar eşit olursa mı tercih edilecek? Fiyat yüzde 10 daha pahalı olursa, yine bu tercih kullanılacak mı? Biz bunu sorduğumuzda, yönetimin değerlendireceğini söylüyorlar.’’
YERLİ FOLYO KALİTESİZ Mİ?
Tekel yönetiminin yerli alüminyum folyondan ‘‘kalitesiz olduğu’’ için vazgeçmek istediğinin de konuşulduğunu anlatan Ökten, ‘‘Geçen yıl iki fabrikada yerli ürünlerin sorun çıkardığına dair rapor hazırlatmışlar. Yeni makinalarda yerli ürünlerin yüzde 42 kayıp verdiğini ileri sürdüler. Ancak, bu makinalar 4-5 yıldır yerli ürünlerle çalışıyor. Düne kadar problem yoktu da şimdi mi akıllarına geldi’’ diye konuştu. Ökten, Tekel'in elindeki stoku eritmek için tütün alım şartlı ihale açtığı şeklindeki iddiaları da şöyle değerlendirdi:
‘‘Kağıt alüminyum folyo karşılığında verdikleri tütün en fazla talebi olan tütün. Halbuki Tekel'in elinde 700 bin ton stok var. Bu ihalenin karşılığında verilecek olan tütün sadece 3-4 bin ton. Bu rakam da Tekel'in tütün stokunun binde 5'idir. Zaten stokta olanı da vermiyorlar.’’
Seydişehir devre dışı bırakılacak
ÖZÇELİK-İŞ Sendikası Seydişehir Şube Başkanı Muharrem Oğuz, Seydişehir Eti Alüminyum Tesisleri'nin, Tekel Genel Müdürlüğü'nün açtığı 2 bin 100 tonluk kağıt folyo ihalesinde devre dışı bırakılmak istendiğini ileri sürdü. Oğuz, Seydişehir Eti Alüminyum Tesisleri'nin 20 yıldır Tekel'e kağıt folyo sattığını belirterek şöyle konuştu: ‘‘Seydişehir Eti Alüminyum Tesisleri, Tekel Genel Müdürlüğü'nün açtığı ihalede devre dışı bırakılmak isteniyor. İhaledeki şartnameye göre, yılda 10 bin ton tütün ya da 2.5 milyon adet de 70'lik büyük rakı satın alınması öngörülüyor. Alüminyum Tesisleri'nin bu şartnameyi yerine getirmesi zaten imkansız.’’
Bu yıl 4 bin 100 ton alüminyum kağıt folyo için yaklaşık 10 milyon dolarlık ihale açan Tekel'in yeni şartnamesine göre, kağıt folyo satacak firma, 10 milyon dolar karşılığı, Tekel'den 10 bin ton tütün ya da 2.5 milyon adet 70'lik rakı veya 23 milyon adet Kısa Samsun almayı taahhüt edecek. Kağıt alüminyum folyo ihtiyacını Seydişehir Eti Alüminyum Tesisleri'nden ve bazı yerli firmalardan karşılayan Tekel, ‘‘Tekel ürünlerini alacak firmalar tercih edilecektir’’ şeklindeki yazıyı ihaleye katılacak firmalara gönderdi. Yazıyı alan firmalar, Tekel'e, ‘‘Alüminyum folyo üretiyoruz, rakıyı ya da tütünü ne yapalım? Bu talebin karşılanması yasal ve ticari açıdan mümkün değil’’ şeklinde yanıt verdi. Tartışmaların büyümesi üzerine 25 Mart 2002 tarihinde yapılması gereken ihale, 30 Nisan 2002 tarihine ertelendi. Şimdi herkes, nisan sonunda yapılacak bu ihalenin sonucunu bekliyor.
FOLYO-TÜTÜN TİCARETİ
Tekel'in alüminyum folyo ihtiyacını 1978 yılından beri karşılayan Eti Seydişehir Alüminyum da yeni ihale şartnamesine göre safdışı kalacak. Eti Seydişehir, geçen yıl ihaleyi kazanarak Tekel'e 1600 ton kağıt alüminyum satışı gerçekleştirmişti. Ayrıca, Tekel'in ek talebi üzerine 400 ton daha folyo üreten Seydişehir, şu anda Tekel fabrikalarına yeni üretimi sevkediyor. Seydişehir'den alüminyumu alıp üretim yapan özel firmalar da Tekel'in şartnamesine uymakta zorlanıyor.
Tekel, geçen yıl yurt dışından 2 bin 100 ton, yurt içinden de 2 bin ton folyo aldı. Tütün karşılığında folyo alımının ise ilk kez geçen yıl Japon Tobacco firması ile yapıldığı bildirildi. Ayrıca, yurtdışından alüminyum folyo alımının iç pazardan alıma göre daha yüksek maliyet getirdiği belirtiliyor. Buna göre; alüminyum folyo yurtiçinde ortalama 2 bin 100-2 bin 200 dolar fiyatla satılırken, yurtdışından 2 bin 300 dolar seviyesinde temin edilebiliyor. Yurtdışından alımların teslim fiyatı ise 2 bin 600-2 bin 700 dolara kadar çıkıyor.
Alüminyum folyo üreten Onurpak Ambalaj ortağı Serdar Ökten, ‘‘Tekel, geçen yıl Japon Tobacco (JT) firmasından ihalesiz tütün karşılığı 2 bin ton folyo almış. Bu yıl da tütün karşılığı folyo satın almak üzere bir özel anlaşma yapmışlar. Alüminyum Sanayicileri Derneği olarak Tekel Genel Müdürü ile görüştük. Devlet Bakanı Yılmaz Karakoyunlu'ya derdimizi anlattık. Bunun üzerine ihale yapmaya karar verdiler. Bizim baskımız üzerine, ihale 30 Nisan'a ertelendi’’ dedi.
Ökten, şöyle devam etti:
‘‘Tekel'in lehine bir durum varsa buna karşı değiliz. Ancak, ihalede belirsizlikler var. Tekel, ‘tütün alanlar tercih edilecek’ diyor. Bunun kriterini bilmiyoruz. İhalede verilen fiyatlar eşit olursa mı tercih edilecek? Fiyat yüzde 10 daha pahalı olursa, yine bu tercih kullanılacak mı? Biz bunu sorduğumuzda, yönetimin değerlendireceğini söylüyorlar.’’
YERLİ FOLYO KALİTESİZ Mİ?
Tekel yönetiminin yerli alüminyum folyondan ‘‘kalitesiz olduğu’’ için vazgeçmek istediğinin de konuşulduğunu anlatan Ökten, ‘‘Geçen yıl iki fabrikada yerli ürünlerin sorun çıkardığına dair rapor hazırlatmışlar. Yeni makinalarda yerli ürünlerin yüzde 42 kayıp verdiğini ileri sürdüler. Ancak, bu makinalar 4-5 yıldır yerli ürünlerle çalışıyor. Düne kadar problem yoktu da şimdi mi akıllarına geldi’’ diye konuştu. Ökten, Tekel'in elindeki stoku eritmek için tütün alım şartlı ihale açtığı şeklindeki iddiaları da şöyle değerlendirdi:
‘‘Kağıt alüminyum folyo karşılığında verdikleri tütün en fazla talebi olan tütün. Halbuki Tekel'in elinde 700 bin ton stok var. Bu ihalenin karşılığında verilecek olan tütün sadece 3-4 bin ton. Bu rakam da Tekel'in tütün stokunun binde 5'idir. Zaten stokta olanı da vermiyorlar.’’
Seydişehir devre dışı bırakılacak
ÖZÇELİK-İŞ Sendikası Seydişehir Şube Başkanı Muharrem Oğuz, Seydişehir Eti Alüminyum Tesisleri'nin, Tekel Genel Müdürlüğü'nün açtığı 2 bin 100 tonluk kağıt folyo ihalesinde devre dışı bırakılmak istendiğini ileri sürdü. Oğuz, Seydişehir Eti Alüminyum Tesisleri'nin 20 yıldır Tekel'e kağıt folyo sattığını belirterek şöyle konuştu: ‘‘Seydişehir Eti Alüminyum Tesisleri, Tekel Genel Müdürlüğü'nün açtığı ihalede devre dışı bırakılmak isteniyor. İhaledeki şartnameye göre, yılda 10 bin ton tütün ya da 2.5 milyon adet de 70'lik büyük rakı satın alınması öngörülüyor. Alüminyum Tesisleri'nin bu şartnameyi yerine getirmesi zaten imkansız.’’