Tekel'den tütün almayana ihale yok

Geçen yıl Japan Tobacco'ya tütün verip, karşılığında alüminyum folyo alan Tekel bu yöntemi ihale ÅŸartı yapınca ortalık karıştı. Tekel'in en büyük alüminyum folyo tedarikçisi Eti SeydiÅŸehir'in mal karşılığı tütün alması mümkün görünmüyor. Ä°hale ÅŸimdilik ertelendi.TEKEL'in sigara paketlerinde kullandığı alüminyum kağıt folyo için açtığı ihalede, ‘‘Tekel ürünü satın alma ÅŸartı’’ getirmesi ÅŸaÅŸkınlık yarattı. 2002'de kağıt folyo alımı için normal ihale yöntemleri uygulayan Tekel'in, bu yıl ilk kez ÅŸart koyması üzerine, ihaleye katılan firmalar, ‘‘Biz alüminyum folyo üretiyoruz. Rakı ya da sigara ticaretinden ne anlarız’’ diye tepki gösterdi.Bu yıl 4 bin 100 ton alüminyum kağıt folyo için yaklaşık 10 milyon dolarlık ihale açan Tekel'in yeni ÅŸartnamesine göre, kağıt folyo satacak firma, 10 milyon dolar karşılığı, Tekel'den 10 bin ton tütün ya da 2.5 milyon adet 70'lik rakı veya 23 milyon adet Kısa Samsun almayı taahhüt edecek. Kağıt alüminyum folyo ihtiyacını SeydiÅŸehir Eti Alüminyum Tesisleri'nden ve bazı yerli firmalardan karşılayan Tekel, ‘‘Tekel ürünlerini alacak firmalar tercih edilecektir’’ ÅŸeklindeki yazıyı ihaleye katılacak firmalara gönderdi. Yazıyı alan firmalar, Tekel'e, ‘‘Alüminyum folyo üretiyoruz, rakıyı ya da tütünü ne yapalım? Bu talebin karşılanması yasal ve ticari açıdan mümkün deÄŸil’’ ÅŸeklinde yanıt verdi. Tartışmaların büyümesi üzerine 25 Mart 2002 tarihinde yapılması gereken ihale, 30 Nisan 2002 tarihine ertelendi. Åžimdi herkes, nisan sonunda yapılacak bu ihalenin sonucunu bekliyor. FOLYO-TÃœTÃœN TÄ°CARETÄ°Tekel'in alüminyum folyo ihtiyacını 1978 yılından beri karşılayan Eti SeydiÅŸehir Alüminyum da yeni ihale ÅŸartnamesine göre safdışı kalacak. Eti SeydiÅŸehir, geçen yıl ihaleyi kazanarak Tekel'e 1600 ton kağıt alüminyum satışı gerçekleÅŸtirmiÅŸti. Ayrıca, Tekel'in ek talebi üzerine 400 ton daha folyo üreten SeydiÅŸehir, ÅŸu anda Tekel fabrikalarına yeni üretimi sevkediyor. SeydiÅŸehir'den alüminyumu alıp üretim yapan özel firmalar da Tekel'in ÅŸartnamesine uymakta zorlanıyor. Tekel, geçen yıl yurt dışından 2 bin 100 ton, yurt içinden de 2 bin ton folyo aldı. Tütün karşılığında folyo alımının ise ilk kez geçen yıl Japon Tobacco firması ile yapıldığı bildirildi. Ayrıca, yurtdışından alüminyum folyo alımının iç pazardan alıma göre daha yüksek maliyet getirdiÄŸi belirtiliyor. Buna göre; alüminyum folyo yurtiçinde ortalama 2 bin 100-2 bin 200 dolar fiyatla satılırken, yurtdışından 2 bin 300 dolar seviyesinde temin edilebiliyor. Yurtdışından alımların teslim fiyatı ise 2 bin 600-2 bin 700 dolara kadar çıkıyor. Alüminyum folyo üreten Onurpak Ambalaj ortağı Serdar Ökten, ‘‘Tekel, geçen yıl Japon Tobacco (JT) firmasından ihalesiz tütün karşılığı 2 bin ton folyo almış. Bu yıl da tütün karşılığı folyo satın almak üzere bir özel anlaÅŸma yapmışlar. Alüminyum Sanayicileri DerneÄŸi olarak Tekel Genel Müdürü ile görüştük. Devlet Bakanı Yılmaz Karakoyunlu'ya derdimizi anlattık. Bunun üzerine ihale yapmaya karar verdiler. Bizim baskımız üzerine, ihale 30 Nisan'a ertelendi’’ dedi.Ökten, şöyle devam etti:‘‘Tekel'in lehine bir durum varsa buna karşı deÄŸiliz. Ancak, ihalede belirsizlikler var. Tekel, ‘tütün alanlar tercih edilecek’ diyor. Bunun kriterini bilmiyoruz. Ä°halede verilen fiyatlar eÅŸit olursa mı tercih edilecek? Fiyat yüzde 10 daha pahalı olursa, yine bu tercih kullanılacak mı? Biz bunu sorduÄŸumuzda, yönetimin deÄŸerlendireceÄŸini söylüyorlar.’’YERLÄ° FOLYO KALÄ°TESÄ°Z MÄ°?Tekel yönetiminin yerli alüminyum folyondan ‘‘kalitesiz olduÄŸu’’ için vazgeçmek istediÄŸinin de konuÅŸulduÄŸunu anlatan Ökten, ‘‘Geçen yıl iki fabrikada yerli ürünlerin sorun çıkardığına dair rapor hazırlatmışlar. Yeni makinalarda yerli ürünlerin yüzde 42 kayıp verdiÄŸini ileri sürdüler. Ancak, bu makinalar 4-5 yıldır yerli ürünlerle çalışıyor. Düne kadar problem yoktu da ÅŸimdi mi akıllarına geldi’’ diye konuÅŸtu. Ökten, Tekel'in elindeki stoku eritmek için tütün alım ÅŸartlı ihale açtığı ÅŸeklindeki iddiaları da şöyle deÄŸerlendirdi:‘‘Kağıt alüminyum folyo karşılığında verdikleri tütün en fazla talebi olan tütün. Halbuki Tekel'in elinde 700 bin ton stok var. Bu ihalenin karşılığında verilecek olan tütün sadece 3-4 bin ton. Bu rakam da Tekel'in tütün stokunun binde 5'idir. Zaten stokta olanı da vermiyorlar.’’SeydiÅŸehir devre dışı bırakılacakÖZÇELÄ°K-Ä°Åž Sendikası SeydiÅŸehir Åžube BaÅŸkanı Muharrem OÄŸuz, SeydiÅŸehir Eti Alüminyum Tesisleri'nin, Tekel Genel Müdürlüğü'nün açtığı 2 bin 100 tonluk kağıt folyo ihalesinde devre dışı bırakılmak istendiÄŸini ileri sürdü. OÄŸuz, SeydiÅŸehir Eti Alüminyum Tesisleri'nin 20 yıldır Tekel'e kağıt folyo sattığını belirterek şöyle konuÅŸtu: ‘‘SeydiÅŸehir Eti Alüminyum Tesisleri, Tekel Genel Müdürlüğü'nün açtığı ihalede devre dışı bırakılmak isteniyor. Ä°haledeki ÅŸartnameye göre, yılda 10 bin ton tütün ya da 2.5 milyon adet de 70'lik büyük rakı satın alınması öngörülüyor. Alüminyum Tesisleri'nin bu ÅŸartnameyi yerine getirmesi zaten imkansız.’’Â