Kudret KARAKULAK/ALİAĞA (İzmir), (DHA)
Oluşturulma Tarihi: Ocak 28, 2006 00:00
Koç-Shell ortaklığı 4 milyar 140 milyon doları tek kalemde ödeyerek Tüpraş’ta deviri tamamladı. Finansman için sağlanan 950 milyon dolarlık kredi için Arçelik ve Migros, yurtiçi bankalardan alınan 1.8 milyar dolar için de yüzde 51’lik Tüpraş hissesini rehneden Koç, Tüpraş’ta yönetimi de değiştirdi. Tüpraş’ın Başkanlığını Mustafa Koç üstlendi.
TÜPRAŞ’ın (Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.) yüzde 51’inin özelleştirilmesi ihalesinde 4.14 milyar dolarla en yüksek teklifi veren ortak girişim grubunun ana ortağı
Koç Grubu, paranın tamamını ödeyerek devir işlemlerini tamamladı. Özelleştirmelerde tek kalemde ödenen en yüksek 4 milyar 140 milyon doları yerli ve yabancı bankalardan alan Koç, devrin ardından yeni yönetimi de belirledi. 12 Eylül 2005’te Tüpraş’ın yüzde 51’inin blok satışı için yapılan ihaleyi, en yüksek teklif olan 4 milyar 140 milyon dolarla kazanan Koç-Shell Ortak Girişim Grubu, önceki gün Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ile
hisse satış sözleşmesini imzaladı. İhale şartnamesi gereği, Tüpraş hisselerini devralmak için Koç ve Shell tarafından kurulan Enerji Yatırımları A.Ş., yaklaşık 4 aylık bir sürede gereken parayı bularak tek kalemde ödeme yaptı.
KOÇ BAŞKAN: Koç Holding’in yüzde 75, Aygaz’ın yüzde 20 Opet Petrolcülük’ün yüzde 3 hissesine sahip olduğu bu şirkette, Shell Overseas Investment B.V’nin yüzde 1.9 ve The Shell Company of Turkey Ltd’nin yüzde 0.1 payı bulunuyor. Devrin ardından Tüpraş Yönetim Kurulu Başkanlığı’na Mustafa Koç, Başkan Vekilliği’ne Ömer Koç atanırken, Yönetim Kurulu Üyeleri Bülend Özaydınlı, Temel Atay, Erol Memioğlu ve Cüneyt Ağca’dan oluştu. Tüpraş’ın yeni Genel Müdürü Yavuz Erkut halen Opet’in Genel Müdürlüğü’nü yapıyor.
EN YÜKSEK PROJE FİNANSMANI: "Tüpraş ve Koç ismini" bankaları "tokuşturturmakta" iyi değerlendiren Koç Grubu’na Cumhuriyet tarihinin tek girişte en yüksek ödemesini yaptıran operasyonunun finansmanı ise krediler yoluyla oldu. Koç, Enerji Yatırımları tarafından ÖİB’e ödenen bedelin finansmanı için sağlanan 950 milyon dolarlık kredi için iştirakleri Arçelik ve Migros, 1.8 milyar dolarlık kredi içinse Tüpraş hisselerinde sahip olduğu hisseleri kredi veren bankalara rehnetti. Garanti Bankası, Akbank, İş Bankası, Standard Bank ve Vakıfbank’ın lider düzenleyici, Halkbank’ın ise düzenleyici olduğu konsorsiyumdan alınan 1.8 milyar
dolar, "Türkiye’de bugüne kadar özel bir şirketce alınan en yüksek tutarlı proje finansmanı kredisi" özelliğine sahip oldu.
Tüpraş için peşin ödenen 4 milyar 140 milyon dolarlık alım bedeli aynı zamanda "Türkiye’de bugüne kadar yapılan" özelleştirmeler arasında "tek kalemde ödenen en yüksek rakam" olma özelliği taşıyor.
2.5 YIL GERİ ÖDEMESİZ: Bankacılara göre, temel nakit akışını Tüpraş’tan Enerji Yatırımları’na ödenecek kár payları oluştururken, bu kredi de şirket ortaklarının herhangi bir kefalet veya garantisi bulunmuyor. 2.5 yılı geri ödemesiz toplam 10 yıl vadeli ve ortalama vadesi 7 yıla yakın olan kredide bankaların katılımı ise şu şekilde:
Unakıtan: Tüpraş parası borç ödemelerinde kullanılacakÖZELLEŞTİRME İdaresi Başkanı Metin Kilci, Tüpraş’ın devir işleminin tamamlanmasının ardından önceki akşam itibariyle 2.5 milyar dolarlık kısmının Hazine hesaplarına aktardıklarını bildirdi. Maliye Bakanı Kemal Unakıtan da, bu paranın "borç ödemeleri ile borç yapısının daha iyi hale gelmesi" için kullanılacağını açıkladı.
Koç: Tüpraş’ı Avrupa’da etkili oyuncu yapacağızKOÇ, Tüpraş’a yönelik stratejisinin "mevcut konumundan çok daha iyi yerlere ve sektöründe Avrupa’da etkili bir oyuncu haline getirmek" doğrultusunda olacağını açıkladı. Bunun için de Tüpraş’ın devam eden yatırımlarının en kısa sürede tamamlanmasının hedeflendiği belirtilen açıklamada, şu noktalara dikkat çekildi:
Tüpraş, Türkiye’nin meydana getirdiği en önemli ekonomik varlıklardan biri. Türkiye’nin halihazırda tek rafinaj kuruluşu olan Tüpraş’ın 4 rafinerisi, petrokimya tesisi, deniz taşımacılığı şirketi, yıllık 27.6 milyon ton ham petrol işleme kapasitesi, 10 milyar doları aşan net satışlarıyla Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşu olma özelliğini taşıyor.
Avrupa normlarında üretim yapan Tüpraş, kapasitesi itibariyle de Avrupa’nın en büyük 7’inci rafineri şirketi ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin tek yakıt ikmalcisi. Yüksek petrol ve petrol ürünleri stoklama kapasitesi ile de kriz dönemlerinde ülkenin enerji kaynağı güvencesi konumunda.
Tüpraş, ayrıca ihracatını da önemli ölçüde artırdı. İtalya ve Amerika başta olmak üzere, çeşitli ülkelere 2005 yılında 3.8 milyon ton ürün ihracatı gerçekleştirdi.
Tüpraş’ın, ucuz hammadde temin kaynaklarına yakınlığı ve yatırımları nedeniyle Akdeniz rafinerileri arasında önemli rekabetçi avantajlara sahip. Dünyada petrol ürünlerine olan talebin yüksekliği ve rafinaj kapasitesi sıkıntısının bulunması Tüpraş’ın stratejik ve ekonomik önemini artıran diğer faktörler.
İşçiler fabrikaya kapandıTüpraş Yarımca Rafinerisi çalışanları devir işlemlerini protesto etmek amacıyla işyerine kapanarak eylem başlattı. Petrol-İş Sendikası üyesi rafineri işçileri, akaryakıt dolumu, satış ve sevkiyat yapmayacaklarını, devri protesto ederek geceyi fabrikada geçireceklerini açıkladı.
Garanti Bankası: 400 milyon dolar
Vakıfbank: 400 milyon dolar
Akbank: 350 milyon dolar
İş Bankası: 350 milyon dolar
Halk Bankası: 200 milyon dolar
Standard Bank:100 milyon dolar.
Dünyanın 200 büyük şirketi arasına girme ayrıcalığıTÜPRAŞ’ın devralınmasıyla ilgili Koç Holding açıklamasında, "Koç Topluluğu, enerji sektöründe ulusal ve uluslararası alanda büyüme stratejisi doğrultusunda gerçekleştirdiği bu alımla Türkiye’deki lider konumunu pekiştireceği gibi, dünyanın 200 büyük şirketi arasında yer alan tek Türk şirketi olma ayrıcalığına sahip olacak" denildi.
Koç, araç sayısındaki artışı da hesapladıKOÇ Holding’ten yapılan açıklamada Türkiye’nin 2005 yılı petrol ürünleri tüketimi yaklaşık 31 milyon ton olarak gerçekleştiği belirtilerek, "Avrupa’da her 2 kişiden birine, Türkiye’de ise her 10 kişiye 1 araç düşüyor. Türkiye’nin akaryakıt tüketimi daha hızlı artabilir" denildi.