Rusya geriliminden sonra tarımda kara tablo

RUSYA’nın Türk çiftçiye kapılarını kapatmasıyla yaş sebze-meyve ihracatında başlayan çöküş, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM)rakamlarına yansıdı. 2016’nın 3 aylık bilançosuna göre Rusya’ya gerçekleştirdiğimiz tarım ürünü ihracatı 2015 yılına oranla yüzde 74 azaldı. Türkiye, 2015’in Ocak, Şubat, Mart ayında Rusya’ya 308 milyon kilogram tarım ürünü gönderirken, 2016’nın aynı döneminde bu rakam 80 milyon kilograma kadar düştü.

2 PAZARDA TOPLAM KAYIP 168 MİLYON DOLAR

Yaşanan gerilemeye ürün bazında bakıldığında 3 aylık dönemde Rusya’ya yapılan domates ihracatı yüzde 34, limon ihracatı yüzde 15, portakal ihracatı yüzde 26, hıyar ihracatı ise yüzde 46 geriledi. Rusya’nın ambargosu sonrası yükselmesi düşünülen Irak pazarındaki düşüş de dikkat çekti. TİM verilerine göre Irak pazarında miktar bazında yüzde 7, rakam bazında yüzde 15 gerileme oldu. Rusya ve Irak tarım pazarındaki toplam kayıp ise 168 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.

İSRAİL FIRLADI

Rusya’nın ambargo listesine girmeyen ürünlerin ihracatındaki yükseliş ise dikkat çekti. Biber ve patlıcan yüzde 33, kabak yüzde 14, havuç ve turpun ihracat oranı ise yüzde 66 arttı. Rusya’ya komşu ülkelere yapılan ihracat oranları da yükseldi. İşte, 2015-2016'nın ilk 3 ayının kıyaslamasına göre ortaya çıkan yaş sebze ihracatında artışlar: Romanya yüzde 66, Beyaz Rusya yüzde 367,İsrail yüzde 1637, Gürcistan yüzde 241, Polonya yüzde 131, Azerbaycan yüzde 857. Batı Akdeniz'den yapılan narenciye ihracatında ise geçen yılın ilk 3 ayına göre yüzde 54 gerileme yaşandı. Batı Akdeniz, 2015 yılının ilk 3 ayında 11 milyar dolarlık narenciye ihracatı gerçekleştirirken, bu rakam bu yılın aynı döneminde 5 milyar dolara geriledi.

ORANSAL ARTIŞ TELAFİ ETMEZ

Rusya çevresindeki ülkelerdeki ihracat oranlarındaki yükselişin doğru yorumlanması gerektiğini söyleyen Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır, “Rusya pazarının kaybından sonra çevre ülkelere yapılan ihracat oranı artsa da Rusya pazarından kaybettiğimiz ihracat miktarını telafi etmenin çok uzağındayız. Resmi rakamlara göre, genel ihracatımız hem değer, hem de miktar bazında düşmeye devam ediyor" diye konuştu.

FİYAT DÜŞMEZ

Üreticinin ne ekeceğini şaşırdığını söyleyen Antalya Toptancı Hali Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncuları Derneği Başkanı Cüneyt Doğan, “Bundan sonraki süreçte ürün deseninin değişeceğini öngörüyoruz. Domates fiyatının daha fazla düşeceğini düşünmüyorum. Çünkü çiftçi krizi dikkate aldı. Bize gelen bilgiye göre; çift ekim domateste yüzde 30-40 azalma var. Eğer bu oran gerçekse ciddi oranda ürün azalacak demektir” diye konuştu.

UÇAK KARGO DESTEĞİ ŞART

İhracatçı için asıl sorunun alternatif pazarların geliştirilmesi olduğunu belirten Doğan, şöyle dedi: “Bunun için bir an önce uçak kargo desteği sağlanmalı. Biz bu desteği bugün alsak, pazara yönelik yansıma ancak 1 yıl sonra gerçekleşir. Üretici kargo konusunda destekleneceğini bilirse ona göre planını yapar. Ona göre ürün ve pazar belirler, rekabete girer. Çünkü 25 yıllık bir pazarın değişiminden bahsediyoruz. Bu kolay bir şey değil.”