Tarihi Uzun Çarşı konteynerde yaşayacak
Güncelleme Tarihi:
Antakya’nın tarihi 12’nci yüzyıla dayanan ticaret merkezi Uzun Çarşı’yı depremden sonra yeniden ayağa kaldırmak için Türkiye’nin önde gelen restoranları, yemek sanayicileri, gıda perakendecileri bir araya geldi. BIG Chefs Kurucusu Gamze Cizreli’nin girişimiyle başlatılan “uzunçarşıburada.com” oluşumu, Antakya genelindeki yerel üretimin sürdürülebilirliğini hedef aldı. Reyhanlı kavşağına kurulacak konteyner çarşıda 76 esnaf dükkân açacak. Önce 12 milyon TL’lik yerel gıda stoku toplanacak, ardından üreticiye siparişler verilerek göç önlenecek...
Tarihi 12’nci yüzyıla dayanan, adeta bir ticaret müzesi olarak yıllardır Antakya kimliğinin simgesi olarak hizmet veren Uzun Çarşı, 6 Şubat’taki depremlerden büyük hasar aldı. Çarşıda dedelerinden kalma dükkânları uzun yıllardır işleten esnaf, bir aydır kepenk açamıyor. Bir hayalet çarşı niteliğinde, yıkıntılar içinde...
Uzun Çarşı’nın bu durumu bölgedeki depremzedelere yardıma gidenlerin de dikkatini çekiyor. BIG Chefs restoranlarının kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Gamze Cizreli, Uzun Çarşı’nın müdavimlerinden bir işinsanı olarak bu konuda hızlı aksiyon alanlardan biri. Bölgedeki kadim üretim geleneğini, gastronomi kültürünü yakından tanıyan Cizreli, “Ne Uzun Çarşı’nın esnafı ticaret kültürünü bıraksın, ne de Antakya köylüsü üretimi” diyerek neredeyse tüm Türkiye’deki restoran, yemek, gıda şirketlerini ayağa kaldırdı. Hatay Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hikmet Çinçin ve yine Hataylı girişimci Elif Ovalı da ona katıldı. Elbette İpek Yolu’nun önemli ticaret noktalarından biri olan 3.5 kilometre uzunluğundaki Uzun Çarşı yenilenecek, tekrar hizmete girecekti. Ancak bunlar yapılana kadar Uzun Çarşı’nın çalışması gerekiyordu.
ŞEHRİN GİRİŞİNE YENİ ÇARŞI
Girişimcilerin aklında Antakya’da orijinal adresinden çok uzaklaşmadan, köylü ve esnafın da kolay erişebileceği bir lokasyonda konteyner çarşı kurmak fikri vardı. Herkes heyecanlandı, Uzun Çarşı’yı yeniden kuracaklardı...
Gamze Cizreli fikrin nasıl desteklendiğini şöyle anlattı: “En büyük şansımız Koordinatör Vali Ali Arslantaş oldu. Daha önce Hatay’ın Altınözü ilçesinin kaymakamıyken şu anda Burdur Valisi olarak görev yapan Arslantaş, bölgeyi tanıdığı için depremden sonra burada görevlendirildi. Hepimiz gönül birliği yaptık, hemen şehrin girişinde, Reyhanlı kavşağının olduğu bölgede bir alan tahsis edildi. Konteyner kent kuruluyor da neden konteyner çarşı olmasın dedik. Konteynerlerin siparişini verdik. Proje start aldı.”
Sipariş verilen konteynerler 20 gün sonra gelecek. 12 milyon TL’lik maliyet hesapladı. Söz konusu kavşakta ilk etapta 76 Uzun Çarşı esnafının dükkân açabileceği bir alan için proje çizildi. Tüm Türkiye’deki alıcıların da dikkatini çeksin diye bir platform kuruldu. Adını da “UZUNCARSIBURADA.COM” koydular.
Hikmet Çinçin - Gamze Cizreli
KÖYLERDE ÜRETİM DEVAM ETMELİ
Bütün köyleri Hikmet Çinçin ile dolaştığını anlattı Gamze Cizreli. Gördüklerinin ona hem hüzün hem de umut verdiğini söyledi:
“Yıkılan evler, ahırlar var. Gerçekten büyük bir kayıp, acı var ama yıkılmayan ahırlar, köy evleri, mahsullerin doldurulduğu depolar da var. İneğinden aldığı sütü ne yapacağını bilemediği için satmayı düşünen de gördük, elindeki salçayı nereye vereceğini kara kara düşünen de. Paranın işlemediği bir şehre dönüşmüş Hatay. Gördüklerimiz bizi ayağa kaldırdı. Bu kadim üretim kentinin göç vermemesi gerek. Biber her yerde aynı biber değil, peynir de öyle. Bir gastronomi kimliği var ve bunlar bu ülkenin değerleri.”
Cizreli ve ekibinin ilk işi stoklardaki ürünlerin kaybolmasını önlemek oldu. Bölgeye hemen haber uçurulduğunu söyleyen Cizreli gerek üreticide gerekse esnafta olan yaklaşık 12 milyon liralık gıda stokunun şu anda toplandığını söyledi. Bunlar konteyner çarşıda satışa çıkarılacak. Ayrıca e-ticaret üzerinden tüm Türkiye’ye yayılacak. Cizreli, Uzun Çarşı’nın yeniden mal alacağı duyulunca üreticilerin çalışmaya başladığını anlattı.
125 MİLYARLIK TÜRYİD’İN İLGİSİNİ ÇEKTİ
Uzun Çarşı Burada projesinin destekçilerinden biri de Turizm Restoran İşletmecileri ve Gastronomi Derneği (TÜRYİD). Bunda Gamze Cizreli’nin TÜRYİD Sürdürülebilirlik Komitesi Başkanı olmasının da büyük etkisi var. Türkiye gastronomi dünyasının yüzde 25’ine hakim olan dernek üyelerinin toplam yıllık cirosu 125 milyar TL civarında. Cizreli, “Bütün üyeler Uzun Çarşı’yı tedarik listesine aldı. Buradaki üretimin ana alıcısıyız. Amacımız buradan göçü önlemek, yerinde üretimi desteklemek” dedi.
Projeye ayrıca Türkiye Yemek Sanayicileri Derneği, Gıda Perakendecileri Derneği, ETÜDER gibi iş örgütleri de destek verdi.
Elif Ovalı, Gamze Cizreli, Ali Mürdüm, Tayyar Zaimoğlu ve Ebru Koralı Uzun Çarşı projesinde aktif çalışan girişimciler.
‘ÜRETİMDEN VAZGEÇMEYİN’
TÜRYİD Sürdürülebilirlik Komitesi Başkanı Gamze Cizreli’nin planı, Antakya’nın tarihi Uzun Çarşı’sında başlattıkları üretime destek projesini Adıyaman, Malatya, Kahramanmaraş’a taşımak. Tüm sektör olarak kolları sıvadıklarını söyleyen Cizreli, yerel üreticilere şu mesajı verdi: “Üretimden vazgeçmeyin. Biz gıda alanındaki ürünlerinizi almaya talibiz. Deprem bölgesinin kalkınması için tedarik zincirimizde sizlere öncelik vereceğiz.”