TAP, Şahdeniz gazına odaklandı, Türkiye’yi Balkanlar’a da çağırdı

DOĞALGAZDA hem Nabucco Projesi’nin hem de Türkiye-Yunanistan-İtalya Projesi’nin (ITGI) ortağı olan Türkiye, 2017 yılında ikinci fazında ihracata başlanılması planlanan Şahdeniz gazı için kilit rol oynuyor. Azerbaycan’dan Hazar gazının Avrupa’ya taşınmasını öngören projelerden biri olan Trans Adriyatik Boru Hattı Projesi’nin (TAP) yöneticileri de Türkiye’yi kendi tarafına çekebilmek için girişimlerini sürdürüyor. TAP’ın İletişim ve Dış İlişkiler Direktörü Michael Hoffman, Nabucco ve ITGI’yle ortaklığı bulunan Türkiye’yi kendi projelerinin de bir parçası olarak görmek istediklerini belirterek, “Botaş, bu projeyle Balkan halkasına giren ilk doğalgaz şirketi olabilir” dedi.
3 boru hattı projesi var
Hazar Denizi’ndeki gazı Avrupa’ya taşımak için 3 boru hattı arasında büyük bir rekabet yaşanıyor. 1 Ekim tarihi itibariyle, 3 proje de son tarifelerini Şahdeniz partnerlerine iletecek ve 2012 yılı başlarında konsorsiyum kazananı belirleyecek. Hissedarlarından Statoil’in, Şahdeniz’in yüzde 25’ine sahip olması nedeniyle avantajlı olarak görülen TAP’ın halen yürüttüğü çalışmalar hakkında bilgi veren Hoffman, bu projenin Türkiye’ye ne gibi yararları olacağını da anlattı.
Botaş’a Balkan anahtarı
Orijinal planında Türkiye, Yunanistan ve Arnavutluk üzerinden İtalya’ya gitmesi planlanan bir hatla Azeri gazını Avrupa’ya taşımayı hedefleyen TAP’da, son dönemde farklı güzergâhlar üzerinde çalıştıklarını anlatan Hoffman, bir Balkan Projesi yaratma doğrultusunda ilerlediklerini kaydetti. Güneydoğu Avrupa’da çok yoğun çalıştıklarını kaydeden Hoffman, “Botaş, bu projeyle Balkan bölgesinde aktif bir oyuncu olabilir. O bölgede sınırlı altyapı olamsına karşın, biz oradaki pazarlara erişim sağlayacağız. Sıfırdan başlayarak, önemli gelişme kaydedebilir” yorumunu yaptı.
Hatta 2 milyar dolar
TAP olarak devasa bir boru hattı inşa etmeye niyetleri olmadığını ifade eden Hoffman, “Bence bu dönemde büyük ölçekli projeler çok gerçekleştirebilir değil. Biz Türkiye’deki mevcut Botaş hatlarını kullanmak istiyoruz. Bu hatta yeni bağlantılar eklenebilir” dedi. Botaş’ın mevcut sistemini yenilemenin yaklaşık 2 milyar dolarlık maliyeti olduğuna işaret eden Hoffman, gerek duyulması halinde bu yenilemede rol alabileceklerini söyledi.

TAP Projesi’nin güzergahı nasıl

TAP, Yunanistan’ın Selanik şehrinden batıya doğru Güney İtalya’nun Puglia Bölgesi’ne doğru uzanan ve arada Arnavutluk’la Adriyatik Denizi’ni geçen bir boru hattı inşa etmeyi planlıyordu. Ancak konsorsiyum Yunanistan’daki başlangıç noktasını kaydırarak boru hattının Komotini’den başlamasını kararlaştırdı. Böylece yeni boru hattı komşu Türkiye’deki var olan boru hatlarına bağlanacak ve oradan da Azerbaycan’a ulaşacak.

Avrupa’nın talebinde şu anda sıkıntı var

MICHAEL Hoffman, Avrupa’da yaşanan krizi hatırlattığımızda, “Şu anda Avrupa’da doğalgaz talebi noktasında bir sıkıntı yaşanıyor. Ancak doğalgaz boru hattı taşımacılığı uzun vadeli bir iş. Ne olursa olsun, şu andaki talep seviyesine göre bile daha fazla doğalgaz ithal edilmesi gerekiyor” yorumunu yaptı. Hoffman, LNG’nin ucuz fiyatlarının ve şeyl gazında ortaya çıkan fırsatların da doğalgaz talebini etkilediğini ekledi.

Türkiye enerji merkezi olmak istiyor, TAP kriterleri karşılıyor

TÜRKİYE’nin önemli bir transit ülkesi olduğunu vurgulayan Michael Hoffman, Türkiye’nin enerji hub’ı (merkezi) olmak istediğine de dikkat çekti. Avrupa’nın iyi bir enerji partneri, Şahdeniz’in ise gazın piyasalara akacağının güvencesini istediğini kaydeden Hoffman, şunları söyledi:
Biz Şahdeniz’in zaman çizelgesiyle tamamen uyum içindeyiz. Şahdeniz’in şart koştuğu, tarife, mühendislik dizaynı, teslim edilebilirlik, finansal koşullar gibi sekiz kriter var. Biz bu kriterlerin hepsini karşılıyoruz.
Şahdeniz için en iyi teklife sahip olmak önemli. Nabucco 31 milyar metreküp, ITGI 8 ila 12 milyar metreküp, biz 10 ila 20 milyar metreküp doğalgaz taşımayı hedefliyoruz.
TAP ve ITGI, Şahdeniz hacmine hitap eden projeler. Çünkü 2017 itibarıyla Şahdeniz’den taşınabilecek doğalgazın toplam miktarı 16 milyar metreküp.
Bence bunu yapabilecek yalnızca iki proje var. Nabucco kötü bir fikir değil. Ancak Nabucco bu on yılın projesi değil.