Takas kuru 1 milyon 160 Merkez kuru 1 milyon 202

İç borçlanmada bankaları ve Hazine'yi rahatlatmayı amaçlayan borç takasının şartları belli oldu. Hazine, 15 Haziran'da takas ihalesi yapacak. Takasta dolar kuru 1 milyon 160 bin lira olacak. Buna karşılık Merkez Bankası dün piyasada yükselen doların bugünkü kurunu 1 milyon 202 bin lira olarak belirledi.

Hazine, iç borç takasının koşullarını açıkladı. Borç takasında, biri üç yıl diğeri beş yıl vadeli iki dövize endeksli tahvil ile 1 ve 2 yıl vadeli Türk Lirası tahviller verilecek. Hazine, takas için uygulanacak olan dolar kurunu 1 milyon 160 bin lira olarak belirledi. Buna karşılık Merkez Bankası dün piyasada yükselen doların bugünkü kurunu 1 milyon 202 bin lira olarak açıkladı.

Takas ihalesi 15 Haziran cuma günü gerçekleştirilecek ve hálá banka ve yatırımcıların elinde bulunan toplam 23 farklı tertipteki iç borçlanma kağıtlarını kapsayacak. Dövize endeksli tahvviller için altı ayda bir yıllık libor artı yüzde 2.85 üzerinden kupon faizi ödenecek. Bu tahvillerin getiri oranları ise cuma günü yapılacak ihaledeki pazarlıklarla belirlenecek. Türk Lirası tahviller için ise ilk kupon ödemesi altı ay sonra yapılacak ve ilk dönem için yüzde 27.8 dönem faizi verilecek.

Takas edilecek her bono veya tahvil üç üründen oluşan bir paketle değiştirilecek. Vadesi 2001 içinde gelen bono ve tahviller: 3 ve 5 yılllık döviz cinsinden tahvil ile 1 yıl vadeli değişken faizli tahvil ile değiştirilecek. Vadesi 2002 içinde gelen bono ve tahviller: 3 ve 5 yılllık döviz cinsinden tahvil ile 2 yıl vadeli değişken faizli tahvil ile değiştirilecek. Hazine bankaların mevcut bono ve tahvillerini döviz cinsinden 3 ve 5 yıl vadeli döviz cinsinden tahville değiştiriyor. Bu değişimi 1.160.000 liralık dolar kuru üzerinden yapacak.

Takas ile bankalar döviz risklerini Hazine'ye devrederken Hazine'de bankalardan bir kısım (takas miktarının 1/3 ü kadar) iç borcunun vadesini uzatmasını istiyor. Bunun için de 1 ve 2 yıl vadeli değişken faizli tahvil ihraç edecek. Bankalar Cuma günü borç takası ihalesine katılırken, otomatik olarak bir kısım iç borç senetlerinin de vadesini uzatmış olacak. İhalede kabul edilecek toplam nominal takas tutarı ise en az 3 katrilyon lira olarak belirlendi. Bu miktarın altında teklif gelmesi durumunda ihale iptal edilebilecek. Ancak, Hazine'nin üç büyük banka ile yaptığı görüşmeler sonucu, ihaleye gelecek olan teklifin 3 katrilyon liranın altında kalmamasını garantilediği belirtiliyor. Her bir senet için ayrı ihale yapılacak, aynı gruptaki senetler için verilecek teklifler ortak değerlendirecek ve böylece, bir grup için bir fiyat belirlenmiş olacak. Takas ihalesinin sonuçları, 17 Haziran Pazar günü açıklanacak. Hazine'nin açıklamasına göre, takas işlemi ise 18 Haziran pazartesi günü gerçekleştirilecek. Bu arada takas ihalesinde değiştirilecek nominal miktarlara karşılık gelen net tutarın 1/3'ü oranında 3 yıllık ve 1/3'ü oranında 5 yıllık dövize endeksli tahvile 1/3'ü oranında Türk lirası tahvil ihraç edilecek. Kupon ödemeleri ise 19 Aralık 2001'de başlayacak.

KİMLER KATILACAK?

Takas ihalesine, kamu bankaları ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu kapsamında bulunan bankalar haricinde takasa konu olan senetleri ellerinde bulunduran tüm yatırımcılar katılabilecek. Değiştirilmesi teklif edilen senetlerin en az yüzde 75'i ve karşılığında senet getirilemeyen nominal teklif tutarının yüzde 5'i oranında nakit Türk Lirası tutarında teminat, ihale günü saat 14.00'e kadar Merkez Bankası'na teslim edilecek. İhaleyi kazanamayan yatırımcılara, takasa kabul edilmeyen senetleri veya teminatları, 18 Haziran günü mesai saati içersinde iadeedilecek. Yapılacak tüm ihalelerde, tüm katılımcılar ihale günü saat 16.00'ya kadar Merkez Bankası'na ortalamadan değiştirme teklifi verebilecek.

MİNİMUM TEKLİF 100 MİLYAR

İhaleye verilebilecek minumum teklif tutarı ise 100 milyar Türk Lirası olarak belirlendi. Yatırımcılar, ihalede değiştirmek istedikleri senedin orjinal vade sonundaki nominal tutarını ve takas işlemi karşılığında alacakları 3 farklı senetten sadece 3 yıl vadeli döviz cinsinden senet için fiyat teklifi verecekler. Verilecek fiyat teklifi 100.000 birim cinsinden üzerinden verilecek, 100.000 birim 1 ADB Doları karşılığı olacak.

Takas da rahatlatmadı

Hazine Müsteşarlığı'nın, haftalardır piyasaların gündemini meşgul eden takas ile ilgili açıklamayı yapmasına rağmen dün piyasalar tedirgindi. Bu tedirginlikte Anayasa Mahkemesi'nin Fazilet Partisi (FP) ile ilgili kapatma davasının görüşülmeye başlanacak olması da önemli rol oynadı. Merkez Bankası dolar kuru, önceki güne göre yüzde 0.36 yükselerek 1 milyon 202 bin lira oldu. Borsa ise günü 206 puan düşüp 11.429 puandan kapandı.

Hazine'nin açıklamasında, bankalar açısından önemli olan geri alma fiyatlarının bulunmaması, takas açıklamasının olumlu etkisini ilk anda ortadan kaldırdı. Hazine Müsteşarlığı, geri alma fiyatlarını akşam saatlerinde açıklayacağını daha sonra duyurdu. Bu açıklamadan sonra piyasalar nispeten rahatladı.

Anayasa Mahkemesi'nin sabah saat 10.00'dan itibaren FP davasını görüşmeye başlayacağını düşünen piyasalar, bu gelişmeye karşı ilk tedbirlerini almaya başladığından sabah saatlerinde dolar kuru ve bono oranları yükselme eğilimindeyken borsa güne düşüşle başladı. Dolar kurundaki yükseliş, Merkez Bankası'ndaki dolar depo yükümlülüklerini kapatmak isteyen bazı bankalarla, sendikasyon ödemesi için hazırlık yapan bankaların dolar talebine, spekülatif kazanç elde etmek isteyen bazı bankaların yüksek kotasyon vermesinden kaynaklandı.

Bu gelişmelerin yaşandığı sırada bono ve tahvil piyasanın en aktif kağıdı olan 6 Mart 2002 vadeli bononun yıllık bileşik oranı da yüzde 87 seviyelerine çıktı. Bu menkul kıymetin kapanışta yıllık bişelik oranı yüzde 84.6 düzeyinde kaldı. Borsa dün ilk seansta, Hazine Müsteşarlığı'nın takas ile ilgili olarak yaptığı açıklamalar sırasında dolar kurunda ve bono oranlarındaki dalgalanmalardan olumsuz etkilendi. Önceki gün 11.636 puandan kapanan borsa, dün ilk seansta satışla karşılaştı. İlk seans, yüzde 3.06 gerilemeyle 11.279 puandan kapandı. Bu seanstaki işlem hacmi 163.5 trilyon liraydı. Borsada ikinci seans ilkseansa oranla alıma dönük geçti. İMKB-100 Endeksi ikinci seansta, ilk seansa oranla yüzde 1.3 oranında artış kaydedip 11.429 puandan kapandı. ancak, günlük bazda yüzde 1.78 gerileme yaşandı.

Piyasalar neden tedirgin?

Fazilet Partisi'nin kapatılma davası.

IMF'nin üstü örtülü uyarısı.

Ek bütçeyle mevduat ve repoda yüzde 16 olan stopajı, 17'ye yükselmesi.

Bono ve tahvile de ek vergi konulma ihtimali.

Hazine faizi 4 puan düştü

Hazine dün yaptığı Haziran ayının ikinci ihalesi olan 6 ay vadeli bono satışında yıllık bileşik yüzde 79.9'dan net 143 triyon 800 milyar lira borçlandı. İhalede en az 100 trilyon lira borçlanacağını açıklamış olan Hazine, böylelikle açıkladığı miktarda borçlanmayı geçen hafta yapılan ihaleye göre 4 puan düşü düşük tutmayı başardı. Hazine'nin dünkü ihalesine toplam 335 trilyon 400 milyar liralık teklif gelirken, ihalede nominal 190.7 trilyon liralık satış gerçekleşti. Basit faiz yüzde 67.85 oldu.

Bankacılara göre kur yüksek, faiz düşük

Hazene'nin dün açıkladığı iç borç takasına bankacılık sektörünün değerlendirmeleri pek olumlu değil. Bankacılar, takasın kupon faizini çok düşük, kuru ise fazla yüksek buldu. Bankacılara göre takasın şartları da fazla karışık.

Bankacıların takas şartlarına yönelik değerlendirmeleri şöyle:

Piyasa libor artı 2.85'i düşük buldu. 3'ün üzerinde bir oran bekleniyordu.

Piyasa oyuncuları kuru da beğenmedi. Takasın avantajlı olmadığını düşünenler, ikinci el piyasadan döviz toplayarak açık pozisyon kapatmaya başladı.

Bankacılara göre Hazine'nin araya sıkıştırdığı TL bazlı bonoların faizi de uygun değil.

Takas takvimi

Bugün, Hazine ve Merkez Bankası yetkilileri İstanbul'da Borsa binasında bir toplantı düzenleyerek bankacıları bilgilendirecek.

15 Haziran Cuma günü saat 09:00-16:00 arasında takasa konu olan 23 devlet kağıdı için ihale yapılacak.

17 Haziran Pazar günü ihale sonuçları açıklanacak.

18 Haziran Pazartesi günü takas işlemi gerçekleştirilecek.

Borç takası kimi, nasıl etkileyecek?

HAZİNE

Hazine, kısmen piyasayı dinledi.

Kuru yüksek tuttu.

Böylece bankaların kur riskini daralttı.

Kupon faizi düşük bırakıldı.

Bu Hazine'nin maliyetini azaltacak.

Bu ay ödenecek 9.3 katrilyon liralık iç borç sorunu aşılacak.

VATANDAŞ

Endişe nedeni olan krizde üçüncü dalga ertelendi.

Ekonomide, bankalardan kaynaklanan kaos azalacak.

Tüketici kredileri, kredi kartı faizleri düşecek.

Daha kolay kredi kullanılacak.

Sanayideki rahatlama, iş endişesini azaltacak.

BANKALAR

Bankaların açık pozisyonları kısmen daralacak.

Bankaların tükenen özkaynaklarına destek sağlanacak.

Sorun haline gelen 20-27 Haziran kağıtlarından kısmen kurtulacaklar.

Türk bankalarının yabancı bankalarla ortaklığı kolaylaşacak.

SANAYİCİ

Sanayici üzerinde bankaların ‘Borcunu öde’ baskısı azalacak, ‘Yeni kredi yok’ cevabı ortadan nispeten kalkacak.

Teorik olarak faizler düşecek.

Bu durumda yeni borçlanma imkanları kolaylaşacak.