Takas freni

10 Ocak’tan beri limit indirme ve sınırlandırma, repo ihalelerini açmama gibi adımlar atan Merkez Bankası önceki gün de döviz swap’ı (para takası) aracını kullanacağını açıkladı. Dün de bu araç için ilk ihaleyi açan Merkez Bankası 1 hafta vadeli Türk Lirası karşılığı 500 milyon doları piyasaya verdi. 611 milyon dolarlık teklif gelen ihalede faiz oranı dolar için yüzde 0.75, Türk Lirası için yüzde 8 oldu. Güne 3.77 lira seviyelerinden başlayan dolar ihale sonuçları sırasında 3.76 liraya geriledi, öğleden sonraki işlemlerde ise 3.79 lira aşıldı. Dolarda bankalararası piyasada son işlemler 3.7805 liradan yapıldı.

Analistler Merkez Bankası’nın Türk Lirası’nın aşırı değer kaybı ve içeride düşük maliyetle borçlanıp döviz talep eden piyasa oyuncularına prim vermemek adına gerekli adımların attığını vurgularken bu önlemlerin 24 Ocak toplantısında faizde artırım kararı ile desteklenebileceği görüşünde. Bu arada bankalar dün Merkez Bankası’nın geç likidite imkanından yüzde 10 faizle 26.3 milyar lira kullandı.

GEÇİCİ KALDI
Meksa Yatırım Stratejisti Zeynel Balcı, Merkez Bankası’nın döviz swap’ı ve döviz depo piyasası işlemleriyle rahatlatmaya yönelik hamlelerinin olumlu olduğuna dikkat çekerek “Ancak döviz kurları üzerindeki etkisi bu aşamada sınırlı ve geçici kaldı. Döviz kurları kısa bir geri çekilmenin ardından tekrar eski dengesine geri dönmeye başladı. Merkez bankasının aldığı parasal tedbirlerin sonuç vermesi için temel ve yapısal gelişmelerin de desteği önemli olacak” dedi.

DNG Danışmanlık Stratejisti Fatih Keresteci, Merkez Bankası’nın TL depoları karşılığı döviz depoları operasyonunun piyasalarca ilk başta döviz piyasasına doğrudan müdahale olarak okunmaya çalışıldığını belirterek şöyle devam etti: “İlk ihalenin hem koşulları hem de sonucu doğrudan amacın bu olmadığını gösterdi. Merkez, likiditenin piyasalarda etkin bir şekilde dağılmasını ve bu yolla da volatilitenin sakinlemesini tesis etmeye çalışıyor. 1 aylık volatilitenin geçen hafta yüzde 24’e yükselmesinin ardından dün itibariyle yüzde 20’ye gerilemesi bunda bir nebze de olsa başarılı olduğunu gösteriyor. Ancak, 24 Ocak’ta yapılacak Para Politikası Kurulu toplantısı önemli. Merkez, şu an örtülü olarak yaptığı sıkılaştırmanın örtüsünü açarsa piyasa sakinler ve volatilite de azalır. Ancak, sıkılaştırma örtülü kalsın derse, piyasada tansiyonun yeniden arttığına ve volatilitenin de yükseldiğine şahit oluruz.”

ARTTIRIM BEKLENTİSİ
XTB Menkul Değerler Araştırma Müdürü Arzu Toktay da, swap ihaleleri ile Türk Lirası tarafında istenen sıkılaştırma sağlanırken banka piyasada ihtiyaç duyulan döviz likiditesini rezervlerini eritmeden sağlandığını belirterek “Türk Lirası’nın aşırı değer kaybı ve içeride düşük maliyetle borçlanıp döviz talep eden piyasa oyuncularına prim vermemek adına gerekli adımların atıldığını görüyoruz. İhtiyati günler kapsamında alınan bu önlemler 24 Ocak toplantısında Merkez’in politika faizinde, üst bantta ve geç likidite penceresinde artırım kararı ile taçlandırılabilir” dedi.

Deniz Özel ve Yatırım Grubu Yönetmeni Orkun Gödek ise, resmi politika faizlerinde revizyona gidilmeden bu adımın tek başına etkili olmasını beklememek gerektiğini belirterek şöyle konuştu: “Gerek repo, gerekse depo ihale adımları süreci destekleyici başlıklar. Swap faizleri BİST borçlanma maliyetlerinin üzerine gelmeden TL’de açığa satılma hızında kalıcı düşüş sağlanması güç. Atılan adımları sinyal etkisi ve verilmek istenen mesaj açısından olumlu olarak ifade etmek mümkün. Çünkü 1 hafta öncesinde repo ihaleleri açılırken oluşan genel kanı Merkez Bankası’nın gidişattan rahatsız olmadığı şeklindeydi. Bugün ise tersi durumdan konuşmak mümkün.”

'DÖVİZ SWAP'I NEDİR?
Döviz swap’ı (para takası) olarak bilinen araç uluslararası para piyasalarında yaygın şekilde kullanılıyor. Bu yöntemle Merkez Bankası kendi bünyesinde bir döviz-TL swap mekanizması kuruyor. Merkez Bankası açtığı ihaleyle Türk Lirası karşılığı bankalara 1 hafta vadeli ve belli faiz oranında döviz veriyor. Belli bir vadeyle yapılan swap işlemlerinde ki Merkez Bankası 1 hafta olarak belirledi vade sonunda taraflar birbirlerine aldıkları mevduatı iade ediyor. Bu yöntemle Merkez Bankası’nın piyasadan TL çekip piyasaya döviz veriyor. Merkez Bankası’nın dün bankalara gönderdiği talimatta uygulama detaylarına da yer verildi. Buna göre ihale yöntemi ile gerçekleştirilecek işlemler Merkez Bankası bünyesindeki döviz piyasalarında işlem yapmaya yetkili bankalar ile yapılacak. Depo işlemleri karşılıklı olarak 1 hafta vade ile gerçekleştirilecek ve depolara ilişkin faizler Merkez Bankası tarafından belirlenecek. İhale duyuruları saat 11:00’de açıklanacak ve sonuçlar saat 11:45’te yayınlanacak.