Tahir Perek: Belediyelerin emlak vergisi uyanıklığı
Güncelleme Tarihi:
Zaten sakat doğmuş olan emlak vergilerindeki yeni uygulama, en mantıksız ve en haksız darbeyi yılbaşında yeniden değerleme oranları ilan edildiği zaman vermişti. 30 Eylül itibariyle beyan edilmiş rayiç bedellere, aradan sadece 3 ay geçtiği halde, yıl sonunda yıllık olarak ilan edilen yüzde 77.8'lik yeniden değerleme oranının tam olarak uygulanacağı açıklanmıştı.
Defalarca yazmamıza, pratik öneriler sunmamıza rağmen, her nedense bir garip inatla hiçbir değişiklik yapılmadı. Milyonlarca vatandaş göz göre göre mağdur edildi.
Şimdi bu yetmiyormuş gibi, bazı uyanık belediyelerin, kendilerince uydurdukları birtakım varsayımlarla, vatandaşlardan daha fazla vergi almaya çalıştıkları, bize gelen şikáyetlerden anlaşılmaktadır.
Bilindiği gibi, emlak vergisi oranları geçen yıl meskenlerde binde 1'e, işyerlerinde binde 2'ye, arsalarda binde 3'e indirilmişti. Ancak 1998 yılında (sadece bir yıl için) ödenecek vergilerin, asgari beyan değerine eski oranların uygulanması ile bulunacak tutardan az olmayacağı hükme bağlanmıştı.
MANTIKSIZ, AMA
Yani, 1998 yılında asgari beyan değeri 10 milyar lira olan bir mesken, herhangi bir artırıma gidilmeden yine 10 milyar lira olarak beyan edilmişse eski oran binde 4 olduğundan, aslında yeni oran binde 1 ile 10 milyon lira vergi hesaplandığı halde, binde 4 ile hesaplanan 40 milyon liralık vergi ödenmişti.
1999 yılı için 10 milyar liralık değer yüzde 77.8 oranı ile (10 milyar x 1.778 =) 17.780.000.000 TL.'ye çıkacak buna karşılık, asgari vergi hesaplaması artık yapılmayacağından, bu yıl ödenecek vergi (17.780.000.000 x binde 1 =) 17.780.000 TL. olacaktır.
Yani geçen yıl 40 milyon lira ödendiği halde, bu yıl daha düşük olarak 17.780.000.000 TL. ödenecektir.
Evet, mantıksız gibi görünüyor ama, kanuna göre durum budur. Zaten mantıksızlıklarla dolu yeni uygulamalar da bir kere de mükellefin lehine oluşan bu durumu, bazı belediyeler çok görmüş olmalı ki, birkaç gün önce Sayın Abdülkadir Kuşin'in de yazdığı gibi vergi düşümez varsayımı ile geçen yılki ödenen kadar vergi tahsil etmeye kalkışmışlardır.
EMRİVAKİ VARSA
Öte yandan bazı belediyelerin ise geçen yıl mükellefin talebi olmadığı halde, vergi nasıl olsa değişmiyor diye, kendiliklerinden asgari değerlere göre yapılan beyanları 4 katına çıkardıkları, bu yıl ise çıkartılmış bu değerlere yüzde 77.8 oranını uygulayarak vergi tahsil etmeye çalıştıkları şikáyetleri gelmektedir.
Bu çok vahim durumda, eğer tahakkuk fişinde matrah olarak asgari beyan değerler görünüyorsa, mesele yoktur. Belediye yüksek bedelden vergi isterse en kötü ihtimalle yargı yolu ile bu haksızlık giderilebilir. Ancak, eğer belediye bilgisayarla düzenlediği beyanname ve tahakkuk fişlerinde, mükellefi uyarmadan bir emrivaki ile yüksek bedel göstermiş ve mükellef de o zaman onun farkına varmamış ve imzalamışsa, o takdirde maalesef şu aşamada bu emrivakiyi iptal etmeye çalışmaktan başka yapılacak bir şey yoktur.