Tablo karanlık

2015 Türkiye’de sanat piyasası çok parlak bir yıl geçirmedi. Siyasi belirsizlikler, seçim ortamı, terör olayları sanat piyasasını da etkiledi. Galerilerin bazıları kapanmak zorunda kaldı. Ciroları düştü. Türkiye’nin en büyük çağdaş sanat etkinliklerinden Contemporary İstanbul da bu atmosferden etkilendi. Sanat endeksi platformu lebriz.com’un verilerine göre 2015 yılında Türkiye’de 54 müzayede gerçekleşti. Bu müzayedelerde 1035 sanatçının eseri satıldı. Resim piyasasın da ise 40 milyon dolarlık satış müzayedelerde gerçekleşti. 

SATIŞLAR DÜŞTÜ

Kasım ayında gerçekleşen Contemporary İstanbul’da da eserleri izleyen sanatsever sayısı artmış olsa da bu ilgi satışlara yansımadı. Contemporary İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı Ali Güreli’nin verdiği bilgiye göre, 2015’in Contemporary İstanbul fuarına katılan eserlerin toplam değeri bu yıl 67 milyon doları buldu. Bu eserlerin ise yüzde 62’si satıldı. Oysa bir önceki yıl katılan eserlerin değeri 95-96 milyon dolar kadardı ve bunların yüzde 67’si satılmıştı. Güreli, “2015 yılı sanatta durgunluk yılıydı. Bunun da birçok sebebi var. Ben öncelikle psikolojinin etkili olduğunu düşünüyorum. Hem Türkiye içinde hem de dünyadaki gelişmeler herkesi etkiledi. Türkiye’deki seçim ortamı, terör olayları üst üste geldi” dedi. Güreli, “Bu ortamda en olumlu gelişme genç sanatçıların eserlerine olan ilgidir. Önümüzdeki yıllardan umutluyuz” dedi. Güreli, sanatın gelişmesi için kurumsal koleksiyonerliğin ön plana çıkması gerektiğini söyleyip, 2016’da bu konuda atılımların olacağını aktardı. 

DESTEK GEREKİYOR

Terör ve ekonomik durgunluğun sektöre yansımaları olduğunu anlatan GaleriBaraz’ın sahibi Yahşi Baraz, “Siyasi olaylar, seçim, Doğu’daki olaylar korku yarattı. Bu da durgunluğa neden oldu. Sanata ilgi duyanlar durdular. Dünyada müzeler genç sanatçılar için fonlar oluşturur, bu da sanatı çok destekler. Türkiye’de de bunların yapılması lazım” dedi.

BALON PATLADI

Artium Sanatevi’nin sahibi Rüştü Sungur, “2015 yılının kötü geçeceği aslında belliydi. Bundan 5-6 yıl önceki ortamın olamayacağının tüm göstergeleri vardı. Bu balonun patlayacağı belliydi. Bu yıl da evet kötü geçti. Fiyat düşüşlerine de bakıldığında bu sorunun büyük olduğunu söyleyebiliriz” diye konuştu.

DURAKLAMA DÖNEMİ

Siyasi ve ekonomik gelişmelerin yansımalarının 2015 yılında da sanatta ciddi olarak etkisini gösterdiğini vurgulayan Galeri Merkür’ün sahibi Sabiha Kurtulmuş, “Aynı zamanda 2007’den beri yükselişte olan satış grafiği ve sanatın kendi içindeki elemeleri de son iki yıldır devam ediyordu. Sanatı sadece yatırım için alanlarda ciddi bir tavır değişikliği oldu. Agresif olarak alım yapan büyük koleksiyonerler normal olarak duraklama ve izleme dönemine geçti” şeklinde konuştu. 

Satın almalar ertelendi

2015 yılında ekonomik ve siyasi belirsizliklerin sanat piyasasını etkilediğini anlatan Dirimart Galeri’nin sahibi Hazer Özil, “Bu durum, bazı koleksiyonerleri daha temkinli davranmaya, satın alma kararlarını ertelemeye sevketti. Yine de, Dirimart’ta gerçekleştirdiğimiz Ashley Bickerton sergisi gibi güçlü sergilere kayıtsız kalınmadı. Bu süreçte iyi yapıtların konjonktürden hiç etkilenmediğini gözlemledik” dedi.

5 müzayede gerçekleştirdik

2015 yılının müzayede evleri açısından aktivitenin çok yoğun olduğu ancak fiyatların yatay gittiği bir yıl olduğunu vurgulayan Beyaz Müzayede Evi’nin sahibi Aziz Karadeniz, “2015 yılında 5 müzayede gerçekleştirdik. 2015 yılında sanat piyasasına çok sayıda yeni alıcı katıldı. Şunu söyleyebiliriz, 2015 yılı alıcının ve satıcının dengede olduğu çok sayıda sanat eserinin el değiştirdiği bir sene oldu. Ancak galerici dostlarımla görüşmelerimden ve gözlemlerimden anladığım kadarıyla, birincil piyasa yani galeri satışları açısından 2015 yılı iyi bir sene olmadı. Bu yıl en çok yaşayan ve vefat eden ustalar arasında 2015’de Bedri Rahmi Eyüboğlu ve Mehmet Güleryüz’e hissedilir derecede ilginin arttığını söyleyebiliriz” dedi.