Suyu nereden içelim

GEÇTİĞİMİZ hafta perşembe günü, Sağlık Bakanlığı’nın yaptığı denetimlerde ortaya çıkan “damacana su tehdidi” vatandaşın da kafasını karıştırdı. Belediyeler, “En temiz su, çeşme suyu” derken, ambalajlı su üreticileri de, “Tedirgin edecek bir durum yok” açıklamasını yaptı. Gelişmeleri endişe ile yakından takip eden tüketiciler suyu, cam şişeden mi, damacanadan mı, yoksa temiz olduğu iddia edilen çeşme suyundan mı tüketecekleri konusunda kararsız kaldı. Sağlık Bakanlığı ise 81 ilde yapılan damacana sularla ilgili çalışmaların sonucunu ve sakıncalı markaları cuma günü internet sitesinden açıklayacağını duyurdu.

Denetim seferberliği

Dernek olarak, son dönemde damacana sularla ilgili iddiaların abartılı olduğunu düşündüklerini belirten Ambalajlı Su Üreticileri Derneği (SUDER) Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Özdemir, şunları söyledi: “Ambalajlı su sektöründeki şirketler, Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlanıyor. Denetimleri de çok sıkı. Toplumu tedirgin edecek düzeyde bir sorun yok. Sağlık Bakanlığı rutin denetimlerin dışında, yoğun denetim seferberliği başlattı. 5 gün içinde tüm üretim tesisleri gezildi. Her yeri denetlediler. Ruhsatlı işetmelerde, kaynağında sorun olması söz konusu değil. Hassas proseslerden geçiriliyor. Ruhsat süreci zorlu. Buna uygun olmayan zaten yapamaz bu işi. Ambalajlanması sırasında sorun yaşanıyor. Ortada dehşet verici bir sorun yok.”

45-50 dönüşüm

Kamuoyunda çıkan, “şebeke suları, damacana sulardan daha sağlıklı” iddialarına yanıt veren Özdemir, şunları söyledi, “Tüketici hangi suyu içeceği konusunda tamamen özgür. Ancak biraz mantıklı konuşmak gerekiyor. Şebeke sularının doğal mineralli sulardan daha güvenli ve sağlıklı olduğunu söylemeyi çok doğru bulmuyoruz. Belediyelerimiz çok güzel çalışıyorlar ama şebeke suyunu damacana içindeki doğal suyla kıyaslamak doğru değil. Bir damacana en fazla 45-50 kere doldurulmalıdır. Sağlık Bakanlığının bununla ilgili bir standardı yok.”�

Tüketim süresi 1 haftayı geçmemeli

AMBALAJLI Su Üreticileri Derneği (SUDER) Başkanı İsmail Özdemir, şöyle konuştu: “Damacanalar, kuru ve temiz ortamlarda muhafaza edilmeli. Suların kapağında üretim ve son kullanma tarihi bulunuyor. Damacana sular eve alındığında, eğer ki ortam serin ve korunaklıysa 1 hafta içinde tüketilmesi gerekiyor. Damacana açıldıktan sonra 1 ay bekletirseniz suyun tadında bozulmalar söz konusu olabilir. Güneş gören, sıcak ortamlardan uzak tutulmalı. Damacananın kapağı açıldığı an hava ile temas ediyor ve kimyasında değişiklikler başlıyor. 1 hafta değil de 15 gün beklerse bozulur diyemem ama teorik anlamda beklememeli.”

300 şirket var

AMBALAJLI su üreticisi 300 şirketin bulunduğunu hatırlatan İsmail Özdemir, “İsimleri açıklanan 5 şirket bizim üyemiz değil. 36 üyemiz, toplam sektörün yüzde 70’ini oluşturuyor. Arkadaşlarla hemen toplanıp, çıkan haberleri değerlendirdik. Kendimizden şüphe edip ‘bu tarz tehlikeler gerçekten var mı’ diye konuştuk. Herkes kendinden emin. Damacana satışlarında hissedilir bir değişiklik yok ama tüketiciler endişeli” dedi.

Cam şişeye talep yüzde 30 artı

SIRMA Grup Yönetim Kurulu Başkanı Davut Dişli, tartışmaların başladığı günden bu yana cam şişe sulara büyük kayış olduğunu belirterek, satışların yüzde 30 artığını söyledi. Dişli, “Lüks tüketim diye insanlar çok tercih etmiyordu ama bu tartışmalar insanların bütçelerini zorlayıp, cam şişede su almalarına yol açtı. Şu anda hem cam şişe hem de damacana su üretim hatlarımız 24 saat durmuyor. Markalı sulara çok ciddi talep başladı. Damacana sularla ilgili olan tartışmalar marka olmuş şirketler için iyi fırsat. Elma ile armut artık birbirine karışmayacak” diye konuştu.

Akdağ: Sonuçlar cumaya açıklanır

SAĞLIK Bakanı Recep Akdağ, ambalajlı su denetimlerine ilişkin 81 ilde yapılan çalışmaların, cuma gününe kadar neticeleneceğini, problemli satış noktaları ve markaları Bakanlığın internet sitesinden duyuracaklarını bildirdi. Akdağ, şebeke suları ile ambalajlı suların takibinin öteden beri sürdüğünü vurguladı ve sıcak havaya dikkati çekti.

250 marka analize girdi

SAĞLIK Bakanlığı vatandaşlara “Suların üretim ve son kullanma tarihlerine dikkat edin” uyarısında bulundu. 250 markanın denetimlerinin devam ettiğini bildiren Bakanlık, firma yaptırımlarının ağırlaştırılacağını açıkladı. İstanbul’da 5 marka damacana suyun sağlığa zararlı olduğunu bildiren Sağlık Bakanlığı, vatandaşlara “suyunuzu yetkili bayi ve satıcıdan alın, aldığınız damacanalar çizik, kirli olmasın, suyun şeffaf rengini göstersin. Güneş altında, yüksek veya çok düşük ısıda ve tozlu ortamlarda bulunmasın, tüpgaz ile aynı ortamda taşınmasın ve depolanmasın, kapak, emniyet bandı, etiket ve gövdesinde bulunması gereken marka isimleri aynı olsun. Üretim ve son kullanma tarihlerine dikkat edin” uyarılarında bulundu.

1200 denetçi

Ülke genelinde 7 bin 600 civarında damacana su dağıtım ve satışı yapan bayi bulunduğunu ve denetimlerde bin 200 elemanın görev yaptığını açıklayan Bakanlık, sadece Temmuz ayı içinde damacana suyu dolumu yapan ve piyasaya arz edilen 254 su markasından numune alınarak analizlerin yaptırıldığını bildirdi. Bakanlık, denetimlerde dikkat edilen maddeleri şöyle açıkladı:

Tüketiciyi yanıltıyorlar

“Denetimlerde tesisin hijyen şartlarda faaliyet gösterip göstermediğine bakılıyor. Niteliği dışında su kullanılıp kullanılmadığı, izinsiz kaynak ilave edilip edilmediği, başka bir suya ait kapların kullanılıp kullanılmadığı kontrol ediliyor. Su dolum tesislerinde damacanaların yıkanması gereken su sıcaklığının 55-70 derece olup olmadığı inceleniyor. İzinsiz temizlik ürünleri kullanılıp kullanılmadığı, tesise ait laboratuarda eksikliklerin bulunup bulunmadığı, ambalajlarda kullanılan etiketlerin uygun olup olmadığı denetleniyor. Kapak üzerinde emniyet bandı kullanılıp kullanılmadığı, personelin hijyen kurallara uyup uymadığının takip ediliyor.”

Elektronik izleme sistemi gelecek

SAĞLIK Bakanlığı, ambalajlı su denetimlerine imkan veren düzenlemede değişiklikler yapacak ve sağlıksız üretim yapan işletmelere yaptırımları ağırlaştıracak. Yeni düzenlemeye göre yapılacak değişiklikler şöyle:
Su dolum tesislerinde damacanaların yıkanması gereken 55-70 derece sıcaklığın elektronik olarak izlenmesi sağlanacak.
Dolum tesislerinde etkin yıkama, durulama ve dezenfeksiyon yapabilen su dolum makinelerinin kullanılması için önlem alınacak. - Meltem ÖZGENÇ