"Süveyş Kanalı kapanırsa petrol fiyatları artar"

Hazar Strateji Enstitüsü (HASEN) Uzmanı Cemil Ertem, Mısır'daki istikrarsızlık ve olası bir iç savaş nedeniyle Süveyş Kanalı'nın kapanması veya geçişlerin aksamasının, küresel ticaret ve özellikle enerji piyasalarının arz ve fiyat tarafında kısa ve orta vadeli ciddi riskleri beraberinde getireceğini belirterek, "Petrol fiyatları Orta Doğu'daki arzda yaşanacak kesinti ve aksamalara ilişkin olumsuz beklentilerin artması durumunda ilk aşamada 110-120 dolar/varil bandına çıkıp bu aralıkta dalgalanabilir" dedi.

Hem dünya ticareti hem de petrol ve LNG tankerleri için en kritik kanal geçişlerinden biri olan Süveyş Kanalı'nı kontrol eden Mısır'daki gelişmelerin, ekonomi ve enerji piyasaları açısından önemli sonuçlar doğurabilecek riskleri beraberinde getirdiğine dikkati çeken Ertem, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Arap Baharı sonrası yeniden şekillenen Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da, Mısır'daki son olaylara ek olarak Libya gibi önemli bir petrol ihracatçısı ülkede de istikrarın henüz sağlanamamış olması, Suriye'de 2 yıldır süregelen iç savaşın geleceğine ilişkin belirsizlik ve bölgesel yayılma riski, Irak'ın geleceği ve siyasi istikrarı üzerindeki iç kaynaklı riskler ve İran'ın mevcut durumu bölgedeki tansiyonu yüksek tutuyor. Dünya enerji kaynaklarının önemli bölümünün olduğu bölgede, var olan risklere yenilerinin eklenmesi küresel piyasalardaki petrol ve doğalgaz arzından, ticaret rotalarının güvenliğine kadar küresel ekonomi ve dengeleri etkileyebilecek ciddi sonuçlar doğurma potansiyeline sahip."

GÜNLÜK 2,5 MİLYON VARİL PETROL

Cemil Ertem, Mısır'da bulunan Süveyş Kanalı ve SUMED boru hattının, Körfez bölgesinde üretilen petrolün Avrupa'ya taşınması, Avrupa enerji piyasaları ve enerji güvenliği açısından kritik öneme sahip olduğuna işaret etti. Akdeniz ile Kızıldeniz'i birbirine bağlayan yaklaşık 163 kilometre uzunluğundaki Süveyş Kanalı'ndan 2011 yılında geçen gemilerin yüzde 20'sinin petrol, yüzde 6'sının ise LNG tankeri olduğunu anlatan Ertem, 1977 yılından beri kullanılan ve 320 kilometre uzunluğunda olan SUMED boru hattının ise günlük 2,5 milyon varil petrol taşıma kapasitesi bulunduğunu bildirdi.

Süveyş Kanalı ve SUMED aracılığıyla 2012 yılı verilerine göre günlük 4,5 milyon varil ham petrol ve işlenmiş petrol ürünü taşındığını bildiren Ertem, şunları kaydetti:

"Süveyş Kanalı'nda olası bir kriz ve geçişin aksaması durumunda ticari gemiler, Güney Afrika açıklarından dolanmak zorunda kalır. Bu durumda Avrupa'ya gidecek tankerler Avrupa'ya 15 gün daha geç, Amerika'ya ise 8-10 gün daha geç ulaşır ve piyasalara petrol arzında ciddi riskler meydana gelir. Mısır'daki istikrarsızlık ve olası bir iç savaş nedeniyle Süveyş Kanalı'nın kapanması veya geçişlerin aksaması, küresel ticaret ve özellikle enerji piyasalarında arz ve fiyat tarafında kısa ve orta vadeli ciddi riskleri beraberinde getirir.

Suriye'deki iç savaşın Irak gibi etnik ve mezhep temelli bölünme ve çatışma risklerini barındıran önemli petrol üreticisi komşularına yayılma ve etkileme olasılığı da petrol fiyatları üzerindeki siyasi risklerden birisi. Petrol fiyatları Orta Doğu'daki arzda yaşanacak kesinti ve aksamalara ilişkin olumsuz beklentilerin artması durumunda ilk aşamada 110-120 dolar/varil bandına çıkıp bu aralıkta dalgalanabilir. Tüm bu olumsuz gelişmelere rağmen orta vadede brent petrolün 100 dolar civarında hareket etmesi beklenebilir."