Suudiler zorluk çıkarıyor

Son dönemlerde Suudi Arabistan’ın Türk mallarına yönelik ambargo uyguladığı yönünde gündem sıkça haberler yer almaya başladı. Suudi Arabistan tarafından bu yönde resmi açıklama yapılmasa da ihracatçılardan lojistikçilere kadar birçok kesimden Suudi Arabistan’ın Türk ürünlerine yönelik zorluk çıkardığına yönelik açıklamalar geliyor. Bu söylentiler hakkında dün online olarak basın toplantısında gazetecilerle bir araya gelen Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak da açıklamalarda bulundu.

“Suudi Arabistan ile gelişen yeni süreçte üyelerimizden de aldığımız bilgiler doğrultusunda, 1 Ekim itibarıyla Türk ürünlerine ambargo getirildiği söylentileri var. Ancak ne firmalarımızdan ne de Suudi devlet makamlarından henüz resmi ve net bir açıklama bulunmuyor” ifadelerini kullanan Olpak, sözlerini şöyle sürdürdü: “Geçtiğimiz yıla nazaran, Suudi Arabistan’a ihracatımızda yüzde 17 civarında bir düşüş var. Ancak son iki aydır bu ülkeye ihracatımızda ufak da bir artış söz konusu. Suudi firmalar ve DEİK üyesi şirketlerimizle, bölgeyle ticari ilişkisi bulunan iş insanlarımızla yaptığımız görüşmelerde ise Suudilerin kendi ifadeleriyle, yerli ürün kullanımına yöneldiklerini ifade ediyorlar.”

Burada Türk iş dünyası ve özel sektör için en önemli alanın yurtdışı müteahhitlik ve projeler olduğunu vurgulayan Olpak, Türkiye’nin bu ana sektörlerden pay alma oranına bakıldığında, ürün ihracatından ziyade en çok etkilenecek alanın müteahhitlik olduğunu söyledi.

BAE’DE AYNI POTADA

Bu noktada Birleşik Arap Emirlikleri’nin de aynı potada değerlendirilmesi gerektiğine işaret eden Olpak, “Birleşik Arap Emirlikleri ile ihracatta yaşadığımız dönemsel düşüş yüzde 30 civarında. Bir miktar pandemi sebebiyle ancak Türkiye’nin genel ihracat ortalamasının üzerinde bir düşüş söz konusu. Dolayısıyla, bu iki ülke ile gelişen son gelişmeler ışığında Türkiye’nin burada özellikle müteahhitlik alanında çeşitli sıkıntılar yaşadığını söyleyebiliriz” diye konuştu.

OLUMSUZ YANSIMADI

Mısır ile ilgili gelişmelere yönelik de değerlendirmelerde bulunan Olpak, şu ifadeleri kullandı: “Mısır ile ihracatımızda yüzde 12.5 düşüş var. Yani Türkiye’nin toplam ihracatındaki düşüş oranıyla aynı ölçüde, tutarlı bir gerileme yaşandı. Mısır’daki yerleşik yatırımcı pozisyonunda olan ya da direkt ürün ihraç eden firmalarımızla görüştüğümüzde ise Türk firmalarımızın büyük bir sorunu yok. 2018’de 3.2 milyar dolar olan ticaret hacmimiz, 2019 itibarıyla 2 milyar dolar seviyesinde kalmış. Ancak, siyasi ilişkilerde özellikle Akdeniz konusunda yaşadığımız gerginlik, Mısır ile olan ticaretimize aynı ölçüde olumsuz yansımamış görünüyor.”

1000 ADET ONLINE ORGANİZASYON

DEİK olarak, pandemi sürecinin başlamasının ardından, yeni normallerle birlikte faaliyetlerin yüzde 95’ini online olarak yürüttüklerini aktaran Nail Olpak, dijital platformlarda yürüttükleri ticari diplomasi faaliyetlerini artık yeni bir iş modeli olarak benimsediklerini dile getirdi. Şu an, fiziki olarak yapamayacakları pek çok toplantı ve iş dünyası buluşmalarını, artık çok iyi bir zaman yönetimiyle online olarak yaptıklarını belirten Olpak, bu dönemde yaklaşık bin adet online toplantı ve organizasyon gerçekleştirdiklerini söyledi.

TİCARETE YANSIDI

İsrail ile ilgili de ticari anlamda sadece yüzde 1’lik bir düşüş yaşandığını, 5 milyar dolarlık ikili ticaret hacminin, yüzde 60’a yüzde 40 gibi bir denge içinde olduğunu dile getiren Nail Olpak, Hollanda ile de son dönemde Türkiye ortalaması ile aynı paralelde, ihracatta yaklaşık yüzde 12’lik bir düşüş yaşandığını aktardı .Türkiye’nin Fransa’ya ihracatının da ilk 8 aylık dönem sonunda yaklaşık yüzde 21 azaldığını kaydeden Olpak, burada Türkiye’nin, Libya ve Afrika’da izlediği politikanın, ticarete de yansıdığını düşündüklerini, burada doğal bir menfaat çatışması söz konusu olduğunu ifade etti.

AZERBAYCAN İLE DAHA FAZLA TİCARET

2019-2020 bazında, yılın ilk 8 ayında Azerbaycan ile olan ticaretin ise yüzde 17 arttığını belirten Nail Olpak, “Bu oldukça pozitif bir tablo. Ancak Azerbaycan ile elbette daha fazla ticaret hacmine ulaşabiliriz. Çünkü, iki dost ve kardeş ülkenin, potansiyeli bundan çok daha yüksek bir ticaret hacmi sunuyor. Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanan gerilimin, Kafkasya’nın geneline yayılmadan bir diyalog zemini kurularak, bir an önde bölgedeki ateşin son bulmasını ümit diyoruz” şeklinde konuştu.

‘İHTİYACA GÖRE HAREKET EDİLMELİ’

Kısa Çalışma Ödeneği ve İşe Devam Kredisi konusunda iki önemli gündem bulunduğunu belirten Nail Olpak, “Sektörler bazında ihtiyaca göre hareket edilip, her iki alanda da erteleme yapılmasının, eğer mümkünse doğru ve isabetli bir karar olacağını düşünüyoruz. İşletmeleri büyük veya küçük diye ayırmaktan ziyade, özellikle işe devam kredisi konusunda belki küçük işletmelere daha fazla pozitif ayrımcılık yapmanın daha doğru olacağını düşünenlerdenim” dedi. Yeni Ekonomi Programı’na (YEP) ilişkin de görüşleri sorulan Olpak, sözlerini şöyle sürdürdü: “YEP, olumlu ve olumsuz senaryolar dahil tüm risklerin hesaplandığı, iş dünyasının beklentilerini karşılayan son derece gerçekçi bir program. İş dünyası adına bu gerçekçi tabloyu, olası tüm senaryolar ve yol haritalarıyla görmemiz çok önemliydi. Hizmet sektörünün de tüm yönleriyle ele alınması da risklere göre planlama yapılması açısından yerinde ve güven veren bir yaklaşım ortaya koyuyor.”