Süleymaniye Külliyesi’nde tarih yeniden canlanacak

OSMANLI Padişahı Kanuni Sultan Süleyman döneminde yapılan Mimar Sinan’ın kalfalık eseri Süleymaniye Külliyesi’ndeki dükkanlar restorasyon çalışmaları kapsamında 5 yıl önce kapatıldı. Yaklaşık 468 yıllık külliyedeki dükkanlar bir zamanlar dökmeciler çarşısıydı.

Fatih Külliyesi’nin ardından İstanbul’un ikinci büyük külliyesi olan alanda, 50 dükkan bulunuyor. İstanbul’un siyah beyaz fotoğraflarında kalan tarih yeniden canlanmaya hazırlanıyor. Dükkanlar için yakın bir tarihte ihale yapılacak.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Süleymaniye Külliyesi’nin zemin kotunda yer alan bu dükkanların sahaf çarşısına dönüştürülmesi ve dükkanların sosyal donatılarıyla birlikte canlandırılmasını planlıyor.

MART AYINDA PROTOKOL İMZALANDI
Kültür Varlıkları Projeler Müdürlüğü’nce hazırlanan, 'Süleymaniye Camii Altı Sıra Dükkanların Kullanımına Yönelik Rölöve, Restitüsyon, Restorasyon Proje Çalışmaları tamamlandı ve 1 No’lu Yenileme Alanı Koruma Kurulu’nca onaylandı. Dükkanların restore edilebilmeleri için, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı ve İstanbul Vakıflar 1. Bölge Müdürlüğü arasında, Restorasyon veya Onarım Karşılığı Kiralama Modeli çerçevesinde, 21 yıllığına kiralanması hususunda, 9 Mart 2018 tarihinde tarihli protokol imzalandı. Hazırlanan proje, geçtiğimiz günlerde kurul tarafından onaylandı. Proje, bundan sonraki safhada ise İBB-Yapı İşleri Müdürlüğü tarafından hayata geçirilecek.


"TARİHİ 16. YY’A KADAR DAYANIYOR"
Süleymaniye Külliyesi’nin tarihi hakkında önemli bilgiler veren Sanat Tarihçisi Hayri Fehmi Yılmaz, "Osmanlı Mimarisi’nin en muhteşem anıtlarından ve İstanbul’daki zirvelerinden biri. Tasarlanması sırasında eğimli bir arazi kullanılmış. Bazı bölümlerde setler oluşturulmuş ve bunların altına da dükkanların yerleştirildiğini görüyoruz. Bugün Mimar Sinan veya Dökmeciler Caddesi adıyla bildiğimiz bu caddelerde yer alan dükkanlar aslında caminin üzerine oturduğu terasın altına yerleştirilmişler. Külliye, 1550-57 yıllarına tarihlendiriliyor. Dolayısıyla dükkanlar da 16. yy’ın ortalarına ait. Bu dükkanlar, dikdörtgen şeklinde basit ve küçük mekanlar. Osmanlı devrinde de bir sürü farklı küçük dükkan farklı birim halinde varlığını devam ettiriyordu" dedi.

MEŞHUR SÜLEYMANİYE MANGALI BURADA ÜRETİLİYORDU
Bu alanda bir dönem dökümcülerin dükkanları olduğunu ve bu nedenle sokağın da bu adı aldığını ifade eden Hayri Fehmi Yılmaz, "Süleymaniye Mangalı denilen meşhur mangallar burada üretiliyordu. Hiç şüphesiz semte ve sokağa ismini veren bu müesseseler şehir içinde çok uygun değildi ve yavaş yavaş ortadan kalktı. Burası son yıllarda bir sürü farklı amaçla kullanıldı. Dükkanlar birim birim vakıflara ait olduğu için farklı kiracılar tarafından kullanılıyordu. Ama tarihi bu kadar eski 16. yy’a kadar dayanan bir dükkanın kullanacağı şartlarda değildi. Bu taraf döküm esnafı, dökümcüler esnafıyla ilgiliydi. Mangaldan çok dekor olarak kullanılan bir şeydi ama uzun süredir unutuldu" diye konuştu.

"TEKRAR ESKİ GÜNLERİNE KAVUŞACAK"

1950’lerde yapılan bir restorasyonla dükkanların genel hatlarıyla toparlandığını ancak tarihi yapısına uygun olarak hazırlanmadığını anlatan Yılmaz, son restorasyondan sonra bölgenin kalkınacağını belirtti. Yılmaz projeyle ilgili şu değerlendirmede bulundu:

"Geliştirilen proje ile mekanlar için geleneksel sanatlarımız düşünülmüş. Bu alan sanatçılar tarafından kullanılırsa eğer belki de daha iyi değerlendirilebilir. Şu anda epeyce terk edilmiş ve boş bir görüntüye sahip olsa da bu alan tekrar eski canlı günlerine kavuşacak. İstanbul’un ticaret hayatına yeniden katkı sağlayacaktır. Burası İstanbul’un en görkemli camii ve en büyük kapsamlı yapı topluluklarından birini tanımak açısından önemli. Hiç şüphesiz dükkanlar Kanuni Sultan Süleyman’ın isteğiyle onun vakfını desteklemek adına inşa edildi. Bu alanları tasarlayan da Mimar Sinan’dı. Bu dükkanlara bakarken arkasındaki bu isimleri de hatırlamak gerekecek. Çünkü onlar İstanbul’a çok şey hediye etmişler."