OluÅŸturulma Tarihi: Ocak 08, 2004 00:00
Körfez ülkelerindeki Ä°slami sermayeyi çekmesi düşünülen ‘Sukuk-u Ä°cara’ yöntemini devreye sokacak yasa tasarısı hazırlandı. Buna göre, kamu kuruluÅŸları ve varlıkları ‘geri alma’ taahhüdüyle satılacak. Satılan kuruluÅŸlar kendilerini kiralayacak. Buna dayalı borçlanma senetleri ihraç edilecek.Hükümet, özellikle Körfez ülkelerindeki Ä°slami sermayeyi çekmek amacıyla ‘Sukuk-u Ä°cara’ olarak bilinen ve kamu varlıklarının kendisini fonlara satıp kiralaması yoluyla, ‘borçlanma senedi’ ihracına olanak tanıyan kanun için düğmeye bastı.Hürriyet, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın ilk kez gazetemiz aracılığıyla açıkladığı, Devlet Bakanı Ali Babacan'ın ‘Türkiye’ye özgü bir model hazırlıyoruz'' dediÄŸi ‘Sukuk-u Ä°cara’ sistemi için hazırlanan kanun taslağına ulaÅŸtı.10 maddeden oluÅŸan taslak, ‘her türlü kamu taşınmazının’ önce geri alma koÅŸuluyla satılıp, sonra kiraya verilerek iç ve dış finans piyasalarına Hazine garantili senet ihracını öngörüyor. Ä°slamda haram kabul edilen faiz geliri yerine ‘kira gelirini’ koyan yeni borçlanma enstrümanı için getirilen model, karmaşık yapısından dolayı kanun taslağında taslakta ÅŸema ve diyagramlarla anlatılıyor.EUROBOND MALÄ°YETÄ°NE YAKINKanun taslağında ‘sukuk’ kelimesinin yer almaması dikkat çekiyor. TaslaÄŸa ek olarak tanıtım amacıyla hazırlanan not metninde, amaçlar, ‘kamu varlıkları kullanılarak yeni bir borçlanma enstrümanı geliÅŸtirmek ve ülkemize yatırım yapan uluslararası yatırımcı bazını geniÅŸletmek’ diye açıklandı. ‘Yeni borçlanma entrümanı’ ile yapılacak borçlanmanın maliyetinin klasik Eurobond borçlanmasının maliyetine yakın olacağı belirtiliyor. Hükümet, bu enstrüman ile 5-7 yıllık (orta vadeli) borçlanma yapmayı hedefliyor.Taslak yasalaşırsa, Bakanlar Kurulu, birkaç istisna dışında kamuya ait ‘her türlü taşınmazı’ kapsama alabilecek. Kamu bankaları, bakanlık binaları, KÄ°T arsaları, otoyollar, limanlar, barajlar, devlet hastaneleri, lojmanlar, kamu malları üzerindeki imtiyazlar, iÅŸletme hakları ‘sukuk’ için kiraya verilebilecek.BABACAN'A GENÄ°Åž YETKÄ°Kapsama alınacak kuruluÅŸların belirlenmesinden sonra, operasyonel iÅŸlemlerde Hazine'nin baÄŸlı olduÄŸu Devlet Bakanı yetkili olacak. Devlet Bakanı, kamuya ait taşınmaz ve varlıkları, satabilecek, bedelli veya bedelsiz devralabilecek, kiralayabilecek, satabilecek, rehnedebilecek. Bakan yetkilerini Hazine MüsteÅŸarlığı'na devredebilecek. Meclis ve Köşk kapsam dışıKanun taslağında; CumhurbaÅŸkanlığı, TBMM, Yüksek Yargı Organlarına ve MÄ°T'e tahsisli arsalar, ormanlar, arazi, yapı ve tesisler, ormanlar, kıyılar, kültür ve tabiat varlıklarının kapsam dışında tutuldu. Sistem nasıl iÅŸleyecek?KISA bir süre içinde BaÅŸbakanlığa gönderilmesi beklenen taslaÄŸa göre, yeni model şöyle iÅŸleyecek: Önce Bakanlar Kurulu, kapsama alınacak taşınmaz ve varlıkları belirleyecek. Sözgelimi, Ziraat Bankası, Ankara-Ä°stanbul otoyolu, Maliye Bakanlığı'nın binası, Keban Barajı'nın kiralanması gündeme gelebilecek. 1- Kamu varlığının kullanıcısı olan kuruluÅŸ, yurtiçinde veya yurtdışında kurulmuÅŸ bir fon ÅŸirketi veya Gayrımenkul Yatırım Ortaklığı (GYO) gibi bir mali kurumla satış anlaÅŸması yapacak. Bu anlaÅŸma, ‘vade sonunda varlığı geri alma’ koÅŸulunu içerecek.2- Fon, ÅŸirket veya GYO, satın aldığı kamu varlığını kullanarak, uluslararası yatırımcılara, senet, sertifika ve benzeri borçlanma enstrümanı satacak.3- Ä°hraç karşılığında toplanan bedel, ilgili kuruma aktarılacak. 4- Ä°lgili kurum da gelir kaydetmek üzere Hazine'ye aktaracak. 5- Mali kurum satın aldığı varlık için Hazine MüsteÅŸarlığı ile ayrı bir kiralama anlaÅŸması imzalayacak. (lease agreement)6- Hazine, kamu varlığını, kapsama alınma tarihindeki kullanıcısı olan kamu kuruluÅŸuna ‘alt kiralamada’ bulunacak. ‘‘Sublease agreement' adı verilen bu iÅŸlemle, kuruluÅŸ kendi kendisinin kiracısı olacak.7- iÅŸlemi sonucunda ödenmesi gerekecek kira bedelleri, bütçeye kiracı kuruluÅŸ için konulacak ödenekten karşılanacak. 8- Borçlanma senedini satan fon, kira bedellerini, yatırımcıya periyodik olarak ödeyecek.9- Kiracı kuruluÅŸ ile borçlanma enstrümanlarını ihraç eden mali kurum arasında, iÅŸlemin yapıldığı tarihteki satış anlaÅŸması kapsamında geri alım anlaÅŸması yapılacak. 10- Aynı zamanda ihraç edilen borçlanma enstrümanlarının ifta iÅŸlemleri yapılarak, yatırımcılara anaparaları ödenecek. VDMK tebliÄŸi deÄŸiÅŸecekTASLAK yasalaşırsa, Sermaye Piyasası Kurulu'nun da tebliÄŸ deÄŸiÅŸikliÄŸi yapması gerekiyor. Yürürlükteki Varlığa Dayalı Menkul Kıymet Ä°hracı'nı düzenleyen tebliÄŸde ‘kira gelirleri' yer almadığı için, yapılacak bir deÄŸiÅŸiklikle ‘sukuk'a yönelik ‘kira gelirleri' ifadesi tebliÄŸe eklenecek.Â
button