‘Su bile satamaz’

ABD’nin İran’a yönelik yaptırımları 5 Kasım’da devreye giriyor. Türkiye, İran yaptırımları için istisna talep ederken, iş dünyasının gözü Amerika’dan gelecek yanıta çevrildi. ABD Başkanı Donald Trump’ın mayıs ayında İran nükleer anlaşmasından çekilme kararının ardından Tahran’a yönelik yaptırımların ikinci ayağını içeren yaptırımlar, doğrudan petrol ve doğalgaz ticaretini hedef alıyor. Türkiye için en önemli başlığın petrol ve petrol ürünlerine ilişkin ticaretin yasaklanması oluşturuyor. Bu tarihe kadar Türkiye’ye istisna tanınmazsa ham petrol ithali yapılamayacak. Doğalgaz ithalatı sürerken, burada da ikili ticaret kısıtlaması uygulanacak. Böylece İran sattığı doğalgaz karşılığı alacağı parayı Türkiye’de tutacak. Türk menşeli ürün ithalinde kullanabilecek.

İSTİSNA İSTEDİK

Türkiye 2017’de ithal ettiği 25.7 milyon tonluk ham petrolün 11.4 milyon tonunu İran’dan ithal etti. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, geçen hafta yaptığı açıklamada ABD’den istisna talebine ilişkin gerekli girişimlerin yapıldığını açıkladı. İran yaptırımları Ankara Sanayi Odası’nın (ASO) meslek komitesi toplantısında önemli başlıklardan biri oldu. Halkbank Yaptırımlar Bölümü yetkilisi Seyit Ahmet Taymaz, yaptırımların finansal boyutundan ticarete yansımasına kadar kapsamlı bir sunum yaptı. Taymaz, İranlı Bank Mellat’ın da yaptırım kapsamına alınacağını anımsatarak, “Yaptırımların devreye girmesiyle birlikte İran otomobil sektörüne su bile satamayacak” dedi.

İran’la ticarette dolarla işlem yapılamayacağını belirten Taymaz, “Mal, İran üzerinden geçiyorsa da dolar kullanılamayacak. Yasaklı İran devrim muhafızları listesi var. Bu listedeki isimlerle çalışanlar da suçlu sayılıyor” dedi.

5 KASIM’DA YÜRÜRLÜĞE GİRECEK YAPTIRIMLAR

YÜRÜRLÜĞE girecek bazı yaptırımları Taymaz, şöyle özetledi:

İran liman işleticileri, İran İslam Cumhuriyeti Gemicilik Şirketi (IRISL), İran Güney Gemicilik Şirketi veya bağlı kuruluşları da dahil olmak üzere gemicilik ve gemi inşası sektörleri hakkındaki yaptırımlar.

İran’dan petrol, petrol ürünleri veya petrokimya ürünleri satın alınması da dahil olmak üzere petrol ile ilgili olan işlemler üzerindeki yaptırımlar (diğerlerinin yanı sıra İran Milli Petrol Şirketi-NIOC, Naftiran Intertrade Company-NICO ve İran Milli Tanker Şirketi NITC isimleri sayıldı).

Yabancı mali kuruluşların İran Merkez Bankası ve belirlenmiş İranlı mali kuruluşlar ile olan işlemlerine dair yaptırımlar.

Aracılık, sigorta veya reasürans hizmetleri tedarik edilmesi hakkındaki yaptırımlar.

İran enerji sektörü üzerindeki yaptırımlar.