Spor ve finans dünyasında “halka açık Messi A.Ş.” tartışması
Güncelleme Tarihi:
Amerikan futbolunun yıldız ismi Arian Foster, Wall Street ve Silikon Vadisi girişimcileri tarafından finanse edilen Fantex şirketi aracılığı ile kendi hisse senetlerini çıkaracağını açıkladı. Spor dünyasında büyük tartışmalara yol açan bu uygulamanın Avrupa’ya yayılıp yayılmayacağı konuşuluyor. Uzmanlar şimdilik yayılması zor gözükse de Lionel Messi gibi büyük hayran kitlesine sahip süperstar sporcuların teoride isterlerse bu uygulamaya gidebileceğini söylüyor.
Endüstriyel sporda yeni bir adım daha atıldı. Amerikan futbolunun yıldız isimlerinden Arian Foster kendi adına sermaye piyasalarında işlem görmek üzere hisse senedi çıkaracağını açıkladı. ABD'de Wall Street ve Silikon Vadisi girişimcileri tarafından finanse edilen aracı kurum Fantex şirketi Amerikan futbolunun yıldız isimlerinden Arian Foster adına hisse senetlerini piyasaya çıkaracak. İlk aşamada Fantex şirket Arian Foster’ın ismiyle 10 milyon dolar değerinde halka arz gerçekleştirecek. Hisseler tanesi 10 dolardan satılacak.
GELİRİNE VE BAŞARISINA GÖRE DALGALANACAK
Fantex şirketi ABD sermaye piyasası kurulu düzenleyicilerine Arian Foster adına çıkarılacak hisseler için 37 risk faktörünü içeren bir rapor da sundu. Raporda oyuncunun sakatlanması ve kadro dışı kalması gibi olumsuz risk faktörleri de yer aldı. Hisse senetlerinin dayandığı varlık için ise Arian Foster’ın profesyonel sporcu olmasından kaynaklı gelirleri gösterildi.
Hisse senetleri Foster’ın takımıyla yapığı sözleşmeden kazanacağı gelir, sponsorluk, isim hakkı anlaşmaları, kazanacağı primler gibi sporla ilişkili her türlü varlıkla ilişkilendirebilecek. Arian Foster Houston Texans takımıyla geçtiğimiz yıl 43.5 milyon dolarlık büyük bir anlaşma gerçekleştirmişti. Sporcunun 26 yaşında olması da bu yatırımın uzun vadeli olacağı yorumlarına yol açtı. Ayrıca yapılan anlaşma sporcunun ömrü boyunca sürecek. Yani spor kariyeri sonrası Arian Foster’ın şirket kurması ya da spor dünyasında başka bir pozisyonda çalışması sonucu da yatırım sporcunun ömür boyu kazancını kapsayacak.
Fantex şirketi yetkilileri bu ilginç fikirleri hakkında olumlu konuşurken bu modeli Hollywood yıldızlarına da uyarlayacaklarını söyledi. Peki Avrupa ve hatta Türkiye’de futbolcuların kendi isimlerindeki hisse senetleriyle halka arzı mümkün olacak mı?
ABD’de spor endüstrisinde çıkan yenilikleri ilk uyarlayan ülke genelde İngiltere oluyor. Ancak uzmanlar şimdilik İngiltere ve Avrupa’da bu uygulamanın gerçekleşmesinin uzak olduğunu belirtiyor. Hurriyet.com.tr’ye konuyla ilgili açıklama yapan Liverpool Üniversitesi Spor Yönetimi Bölümü Öğretim Üyesi Rory Miller iki sebepten dolayı bu trendin henüz Avrupa’ya uğramayacağı görüşünde. Futbolcuların kısa vadede ek gelir elde etmek için bu çeşit halka arz yapabileceğini belirten Rory Miller “Yıldız bir futbolcu kısa vadede paraya ihtiyacı yoksa gelecek gelirlerini teminat göstererek hisse kağıdını çıkarmaz diye düşünüyorum. Genelde pahalı nafakayla sonuçlanan boşanma davaları ya da ödenmemiş vergiler sonucu sporcuların halka arzdan gelecek paralara ihtiyacı olabilir. Ancak kazançlarını teminat göstererek piyasaların dalgalanmasına teslim etmek sporcu için risklidir.” diye konuştu. Rory Miller taraftarların hayran oldukları yıldız futbolculara hisse yatırımı yapabileceklerini ancak İngiltere’de hayran kitlesinin genelde futbolcu yerine takımlarına bağlı olduklarını söyleyerek ekliyor: “Eğer söz konusu dünya çapında hayran kitlesine sahip süperstar bir futbolcu değilse bu fikir yaratıcı bir PR’cının kafasından çıkmış uçuk bir fikir olarak kalacaktır.”
HİSSEDARIN OY HAKKI OLMAYACAK AMA SPORCULARIN GELİRLERİ ŞEFFAFLAŞACAK
Rory Miller futbolcu hisse senetlerini Avrupa’da yakın bir dönemde gerçekleşmeyeceğini söylese de Avrupa’da yıldız futbolcuların ani gelir ihtiyaçları ortaya çıkabiliyor. Barcelonalı Lionel Messi’nin İspanya’da vergi davasında sorgulanması ve davanın sonucuna göre ceza alması gündemde. Ayrıca yıldız sporculara daha ağır vergiler de yolda. Aynı zamanda Messi, hisse senedi çıkarmak için Rory Miller’ın “süperstar” kriterine de uyuyor. Messi’nin kendisine yatırım yapacak hayran tabanı Uzakdoğu’dan ABD’ye kadar uzanıyor.
Ancak işin yatırımcı tarafı şimdilik problemli gözüküyor. Fantex şirketi Arian Foster adına hisseleri çıkartırken bu hisseler normal şirket halka arzından farklılık arzediyor. Örneğin Foster’ın kariyer kararlarında etkili olmak isteyen hissedarlar için kötü haber, bu hisseler için yönetim kurulu olmaması. Fantex şirketi kendi kurumsal kimliği ile hisseleri çıkaracağı için yatırımcıların da sporcunun kariyeri için oy hakkı bulunmuyor. Bu konuda ipler tamamen sporcu ve Fantex şirketinin yöneticilerinde bulunuyor. Ayrıca yılsonu temettü verilip verilmeyeceğine de Fantex şirketi karar verecek. Yine de sporcunun kariyeri ile ilgili sakatlık, transfer görüşmeleri, sponsorluk anlaşmaları gibi bilgileri şeffaf bir şekilde kamuoyuna açıklaması gerekecek.
AVRUPA’YA ÖRNEK OLABİLİR
Global Menkul Değerler Strateji Müdürü Gökhan Uskuay menajerlik ajanslarıyla birlikte Rusya ile birlikte Arap ülkeleriyle birlikte oldukça büyüyen futbolcuya yatırım yapan fonlar olduğunu hatırlatarak ABD’deki uygulamanın başarılı olmasıyla Avrupa’ya örnek olabileceğini belirtti. Uskuay “Yatırım fonları katılım payları şeklinde olsa da belli bir pazarı oluşturmuyor. Bu fonlar ve menajerlik şirketleri Avrupa’da ikincil piyasasının olmaması nedeni kara para aklanmaya yönelik şüphelerden kaynaklanıyor. ABD’de ki uygulamada tezgah üstü piyasada değil, belli bir platform üzerinden bir yatırımı gösteriyor. Halka arzın büyüklüğünün 10 milyon dolar olması ve platformun başarısı Avrupa içinde bu tür platformlar için örnek olabilir.” diye konuştu.
‘MESSİ HİSSELERİ TEKNİK ANALİZİ’ UZAK OLMAYABİLİR
Öte yandan sporda endüstrileşmenin beşiği olan ABD sporcuların markalaşmasından kulüplerin halka açılmasına kadar sporun ticarileşmesine ön ayak olmuştu. Yakın zamanda gerçekleşmese de sporcuların kendi adına hisse senedi çıkarması en azından çok tartışılacağa benziyor. Eğer Arian Foster başarılı olursa analistlerin Lionel Messi hisse senetlerinin teknik analizini yapacağı günler çok da uzak olmayacak.