SPK: Konutta banka gibi finansman yapmak bize riskli görünüyor

GAYRİMENKUL Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) tarafından 11’ncisi düzenlenen Gayrimenkul Zirvesi’nde, gayrimenkul firmalarının uyguladığı finansman modellerine ve kaynak ihtiyaçlarına dikkat çekildi. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Vedat Akgiray, bazı firmaların bankacılık ve aracı kurumluk yapar gibi kendi kendine finansman modelleri üretmesinin riskini ortaya koldu. Akgiray, “Bazı firmalar, düzgün yollarla finansman kaynakları bulamadıkları veya ulaşamadıkları için kendi kendilerine finansman modelleri üretmeye başladı. Bu riskli iş, işte buna izin vermemek gerekiyor”dedi.

GYO’nun değerini anlamadılar

SPK’nın gayrimenkul sektörü için bazı düzenlemeler yaptığını ifade eden Akgiray, şöyle konuştu: “GYO’ların halka açılma koşullarını oldukça basitleştirdik. Dünyada daha basiti yok. Şu anda kimsenin SPK’dan şikayet etme hakkı yok. Özel sektör tahvili pazarı geçen sene ciddi ivme yakaladı. Kira sertifikası entrümanlarının hem düzenlemesini yaptık hem de vergi asimetrisini ortadan kaldırdık. Gayrimenkul şirketlerimize finansman bulabilmek, finans piyasalarına ulaşabilmek için gerekli enstrüman ve pazarları sunmaya çalışıyoruz, buna devam edeceğiz. Fakat genelde olan bir finansal cehalet diyorum, bizim sektörümüzde de söz konusu. Hala proje geliştiren, inşaat yapan firmalar gayrimenkul yatırmı ortaklığı (GYO) olmanın anlamını ve değerini anlamış değiller.”

Gayrimenkul krizi çıkmaz

Kısmen veya tamaman GYO formatında finansman aramamanın eksiklik gibi olduğunu kaydeden Akgiray, “Bu ülkede konut veya gayrimenkul talebi varsa ve bu doğru formatta finanse edilirse, bu ekonomide gayirmenkul yüzünden kriz çıkmaz, köpük de oluşmaz, balon da oluşmaz, fiyat da şişmez” diye konuştu.

Açgözlü olmayın

Vedat Akgiray, ABD’den dünyaya yayılan krizden şu örneği verdi: “Eğer ABD’de bu kriz çıktığında tüm krediler ödenseydi, tüm zarar 1.3 trilyon dolar olacaktı. Orada bir birim teminatla 15-30 birim kredi üretildi zannedildi. Türkiye için bu mümkün değil. Artan talep var, insanlar daha iyi evler istiyor. Böyle bir talep varken fazla açgözlü olmadan yeni finansman modelleri ile bu talebi karşılamaya yönelik çabalar hiç bir zaman risk kaynağı oluşturmaz.”

Gri odalardan yeşil binaya geçiyoruz

İSTANBUL Finans Merkezi’nin ciddi bir proje olduğunu ifade eden Vedat Akgiray, “İstanbul’a taşınıyoruz. Arsamızı aldık, mimari çalışmalarımız başladı. Biz denetleme kuruluyuz, gri odalarda iş yaparız ama şimdi yeşil binalara geçiş yapacağız” dedi.

Ortada sorun yok, batan çıkan olmasın diye uyarmak istedim

SPK olarak her türlü yenilikçi, piyasayı büyütücü isteğe cevap vermeye hazır olduklarını belirten Vedat Akgiray, firmaların kendi finansman modelleri üretmesiyle ilgili şu anda herhangi kötü bir olayla karşılaşmadıklarını vurgularken, “Olmasın diye şu anda ikaz ihtiyacı duydum. Birisi izinsiz para toplama, halka arz gibi bir şey yaparsa tabi bu suçtur. Böyle bir şey var demiyorum ama olmasın. Çünkü artık rakamlar büyüdü. En ufak bir siteye bakıyorsunuz bir kaç yüz tane daire var. ‘Batsın, çıksın, olsun’ diyemeyiz. Yakından takip ediyoruz” dedi.

Halka açık 20 GYO kayda değer büyüklük sayılmaz

TÜRKİYE’de artık pazarın büyüdüğünü, gayrimenkul sektörünün para kazanmamasının söz konusu olmadığını söyleyen Vedat Akgiray, şu değerlendirmeyi yaptı: “Belli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra ‘ben işi yaparım, satarak finanse ederim, kâr ederim’ formülü geçerli değil. Bizim gayrimenkule ilişkin ticari faaliyetleri, sermaye piyasaları ile daha yakınlaştırmaya, evlendirmeye ihtiyacımız var. Şu anda böyle bir eksikliği hissediyoruz. Şu anda halka açık, 20’den fazla GYO var. 300 şirketli bir piyasada belki bu rakam az değil ancak Türkiye’deki gayrimenkul sektörü büyüklüğüne baktığımızda, orada pek kayda değer kitle yok. Bu da finansman eksikliğinden kaynaklanıyor.”

Mütekabiliyet, yabancıya satışta engel çıkarıyor

GYODER Başkanı Işık Gökkaya, yabancı yatırımcıların Türkiye’ye olan güveninin arttığını belirtirken, sektörün yüzde 15-20 büyüyeceğine dikkat çekti. İstanbul’da kentsel dönüşüm çalışmaları için projelerin hızlandırılması gereltiğini söyleyen Işık Gökkaya, marka kentler oluşturulmasının önemini de vurguladı. Sektörün isteklerini sıralayan Işık Gökkaya, faizlerin yüzde 0.5 seviyelerine çekilmesi gerektiğini ifade ederken, ikincil piyasaların oluşturulması, KDV indiriminin yapılması, mütekabiliyet yasasının kaldırılmasını gerektiğini belirtti. Gökkaya, sektörün taleplerini şöyle anlattı: “Yeniden bir KDV indirimi olmasını talep ediyoruz. Ayrıca mütekabiliyet yasası, başta elde edilecek gelirlerin kaybedilmesi olmak üzere birçok fırsatın önünde engel olarak kalıyor. İngiliz Türkiye’den ev alabiliyor, Azerbaycan vatandaşı alamıyor.”