Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından sakatlara yaşlılık aylığı bağlanması ve sakatlık indrimi
Güncelleme Tarihi:
Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya sakatlığı bulunanların, Kanunen malul sayılmaları mümkün değildir. Bu durumda olan sakat kişilere daha erken yaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkin olarak bir düzenleme yapılmıştır.
Sosyal Sigortalar Kanununun 60. maddesi, C fıkrasında sakatların yaşlılık aylığından yararlanma şartları açıklanmıştır. Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce Sosyal Sigortalar Kanununun 53. maddesine göre malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya arızası bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayan veya sakatlığı nedeniyle (Gelir Vergisi Kanununun 31. maddesinde düzenlenen sakatlık indirimi) vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olan sigortalılar özürlülere tanınan yaşlılık aylığından yararlanırlar.
Buna göre; sakat olan ve halen bir işyerinde çalışan sigortalılar sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlanmak istediklerini belirten bir dilekçe ile bulundukları ilin Defterdarlık Gelir Müdürlüğüne müracaat etmeleri gerekmektedir. Ayrıca bu dilekçelerine çalıştıkları işyerlerinden alacakları ve Defterdarlık Makamına (veya ilçelerde mal müdürlüklerine) hitaben yazılmış, bu işyerinde çalıştığını belirten bir yazıyı ekleyeceklerdir. Sakatlık indiriminden yararlanmak isteyen kişi, Defterdarlık tarafından bir hastaneye sevk edilmektedir.
Sevk edilen hastaneden en az % 40 oranında sakat olduğuna ilişkin bir rapor verilmesi durumunda, söz konusu hastane raporu ilgili müdürlük tarafından Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünde bulunan Merkez Sağlık Kuruluna gönderilmektedir. Sakatlık Raporu burada değerlendirilerek başvuran kişinin çalışma gücünün ne kadarını kaybettiğine karar verilmektedir. Sakatlık oranının %40'dan fazla olduğu anlaşılan kişiler sakatlık indiriminden yararlanmaya hak kazanmaktadırlar.
Çalışma Gücünün asgari % 80'ini kaybetmiş bulunan hizmet erbabı birinci derece sakat sayılır ve sakatlık indirimi özel indirim tutarının sekiz katı olarak uygulanır, % 60'ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ikinci derece sakat sayılır ve sakatlık indirimi özel indirim tutarının dört katı olarak uygulanır, % 40'ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı üçüncü derece sakat sayılır ve sakatlık indirimi özel indirim tutarının iki katı olarak uygulanır. Sakatlık derecelerine göre tespit edilecek indirimler, özel indirim tutarına eklenerek hizmet erbabının ücretinden indirilir.
Sakatlık oranı %40'dan fazla olan sigortalıların, hastaneden aldıkları raporla SSK'na müracaat etmeleri durumunda, 15 yıllık sigortalılık süresini doldurmak ve 3600 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemek şartıyla yaşlılık aylığı bağlanmaktadır.