Sosyal güvenlikte ‘tek çatı’ dönemi
Güncelleme Tarihi:
Süleyman DEMİRKAN
Oluşturulma Tarihi: Aralık 02, 2002 01:52
HÜkümet sosyal güvenlik ve sağlık reformları için düğmeye bastı. İlk olarak farklı bakanlıklara bağlı olan Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK), Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü, Aile Araştırma Kurumu, Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bağlandı.
HÜKÜMET, yıllardır konuşulan sosyal güvenlik ve sağlık reformları için düğmeye bastı. İlk somut adım da atılarak farklı bakanlıklara bağlı olan Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK), Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü, Aile Araştırma Kurumu, Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bağlandı.
Sosyal güvenlik, sosyal yardım ve sağlık reformlarını birlikte gerçekleştirmeyi amaçlayan dev ‘Dönüşüm Projesi’nin yol haritası, üst bürokratları ve ilgili kurum temsilcileriyle üst üste iki uzun toplantı yapan Hükümet'in üç bakanınca belirlendi. Proje, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu ve Sağlık Bakanı Recep Akdağ eşgüdümüyle yürütülüyor. Sürecin üç bakanca belirlenen ‘Yol Haritası’nı Bakan Başesgioğlu, Hürriyet'e şöyle anlattı:
TEK SİGORTA : Tüm yurttaşlar tek bir emeklilik sigortası kapsamında yer alacak. Sigortalıya aynı standartta hizmet sağlanacak.
TEK SOSYAL YARDIM ÇATISI: Sosyal yardım ve hizmetlerin, hedef kitlelere daha etkin sunumu için bu hizmeti sağlayan kamu kurumları, yerel yönetimler ve gönüllü kuruluşlar arasında işbirliği ve eşgüdüm sağlanarak yeni ve tek bir ‘sosyal yardım sistemi’ kurulacak.
ORTAK MUHASEBE SİSTEMİ: Ortak bir muhasebe sistemi geliştirilecek. Sosyal Sigortalar Yasası'nın geçici 20. maddesine tabi sandıklar ve sosyal güvenlik hakkı sağlayan vakıf statüsündeki kurum ve kuruluşlar sigortacılık esaslarıyla çalışacak. Bunlar etkin şekilde denetlenecek.
ÜÇ AYDA YAPILACAKLAR: Norm ve standart birliği sağlanarak, aynı risklere aynı yardım verilecek. Emeklilik yaşı, referans dönemi, prim ödeme gün sayısı, aylık bağlama oranı, emekli aylıklarıyla prim ödeme gün sayıları ve prime esas kazançlar arasında paralellik kurulması gibi parametrelerin her sigortalı için eşit olduğu tek bir sosyal sigorta sistemi oluşturulacak.
KENDİ YAĞIYLA: Sosyal sigorta yardımları, nimet-külfet dengesine göre, kurumların aktüeryal dengeleri içinde öz kaynaklarından karşılanacak.
ORTAK VERİ TABANI: Hedefe ulaşabilmek için, sosyal güvenlik ve sağlıkla ilgili ortak veri tabanına gereksinim var. Önce, merkezi veri tabanının kurulacağı yer saptanacak. Yer alacak bilgiler belirlenecek. Merkezi veri tabanı ile kurumlar arasında veri alışverişi esasları saptanacak.
HERKESE TEK NUMARA: Herkese tek sosyal güvenlik numarası verilecek. T.C. Kimlik numarası, sosyal güvenlik numarası olarak kullanılacak. Vergi daireleriyle elektronik veri alişverişi sağlanacak. Tüm bankalarla her türlü işlem elektronik ortamda gerçekleştirilecek.
ETKİN KULLANIM: Sosyal güvenlik kurumlarının merkez ve taşra örgütleri arasında sağlanacak eşgüdüm ve işbirliği ile sosyal güvenlikte dağınıklığın getirdiği kaynak israfı önlenecek. Kaynaklar ‘en etkin’ kullanılacak.
HERKESE SAĞLIK: Genel Sağlık Sigortası ile bütün sigortalılar asgari bir sağlık teminat paketinden eşit olarak yararlanacaklar. Sigorta, ülkede yaşayan herkesi ve yurtdışında geçici görevli vatandaşları kapsayacak.
HASTAYA ÖZGÜRLÜK: Genel sağlık sigortası çalışmaları çerçevesinde, hangi sigorta sistemine tabi olursa olsun, herkes istediği doktoru ve hastaneyi seçebilecek. Bunun ilk adımı olarak aile hekimliği sistemi kurulacak. Her yurttaşın beğenmezse değiştirebileceği bir aile hekimi olacak. Genel sağlık sigortası, üyeleri için sağlık hizmetini, ortak standart ve fiyatlara uygun olarak istediği kurumdan satın alacak. Rekabet ortamı hakim olacak.
ORTAK NUMARA: Sağlık Sigortası'na giren herkes, ortak bir numaralandırma sistemiyle izlenecek. Hasta-sağlık profesyoneli-tanı-ilaç-tedavi ilişkileri, merkezi veri tabanıyla izlenecek. Provizyon ve fatura denetimi m otomasyon sistemi yardımıyla yapılacak.
Sosyal güvenlik, sosyal yardım ve sağlık reformlarını birlikte gerçekleştirmeyi amaçlayan dev ‘Dönüşüm Projesi’nin yol haritası, üst bürokratları ve ilgili kurum temsilcileriyle üst üste iki uzun toplantı yapan Hükümet'in üç bakanınca belirlendi. Proje, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu ve Sağlık Bakanı Recep Akdağ eşgüdümüyle yürütülüyor. Sürecin üç bakanca belirlenen ‘Yol Haritası’nı Bakan Başesgioğlu, Hürriyet'e şöyle anlattı:
TEK SİGORTA : Tüm yurttaşlar tek bir emeklilik sigortası kapsamında yer alacak. Sigortalıya aynı standartta hizmet sağlanacak.
TEK SOSYAL YARDIM ÇATISI: Sosyal yardım ve hizmetlerin, hedef kitlelere daha etkin sunumu için bu hizmeti sağlayan kamu kurumları, yerel yönetimler ve gönüllü kuruluşlar arasında işbirliği ve eşgüdüm sağlanarak yeni ve tek bir ‘sosyal yardım sistemi’ kurulacak.
ORTAK MUHASEBE SİSTEMİ: Ortak bir muhasebe sistemi geliştirilecek. Sosyal Sigortalar Yasası'nın geçici 20. maddesine tabi sandıklar ve sosyal güvenlik hakkı sağlayan vakıf statüsündeki kurum ve kuruluşlar sigortacılık esaslarıyla çalışacak. Bunlar etkin şekilde denetlenecek.
ÜÇ AYDA YAPILACAKLAR: Norm ve standart birliği sağlanarak, aynı risklere aynı yardım verilecek. Emeklilik yaşı, referans dönemi, prim ödeme gün sayısı, aylık bağlama oranı, emekli aylıklarıyla prim ödeme gün sayıları ve prime esas kazançlar arasında paralellik kurulması gibi parametrelerin her sigortalı için eşit olduğu tek bir sosyal sigorta sistemi oluşturulacak.
KENDİ YAĞIYLA: Sosyal sigorta yardımları, nimet-külfet dengesine göre, kurumların aktüeryal dengeleri içinde öz kaynaklarından karşılanacak.
ORTAK VERİ TABANI: Hedefe ulaşabilmek için, sosyal güvenlik ve sağlıkla ilgili ortak veri tabanına gereksinim var. Önce, merkezi veri tabanının kurulacağı yer saptanacak. Yer alacak bilgiler belirlenecek. Merkezi veri tabanı ile kurumlar arasında veri alışverişi esasları saptanacak.
HERKESE TEK NUMARA: Herkese tek sosyal güvenlik numarası verilecek. T.C. Kimlik numarası, sosyal güvenlik numarası olarak kullanılacak. Vergi daireleriyle elektronik veri alişverişi sağlanacak. Tüm bankalarla her türlü işlem elektronik ortamda gerçekleştirilecek.
ETKİN KULLANIM: Sosyal güvenlik kurumlarının merkez ve taşra örgütleri arasında sağlanacak eşgüdüm ve işbirliği ile sosyal güvenlikte dağınıklığın getirdiği kaynak israfı önlenecek. Kaynaklar ‘en etkin’ kullanılacak.
HERKESE SAĞLIK: Genel Sağlık Sigortası ile bütün sigortalılar asgari bir sağlık teminat paketinden eşit olarak yararlanacaklar. Sigorta, ülkede yaşayan herkesi ve yurtdışında geçici görevli vatandaşları kapsayacak.
HASTAYA ÖZGÜRLÜK: Genel sağlık sigortası çalışmaları çerçevesinde, hangi sigorta sistemine tabi olursa olsun, herkes istediği doktoru ve hastaneyi seçebilecek. Bunun ilk adımı olarak aile hekimliği sistemi kurulacak. Her yurttaşın beğenmezse değiştirebileceği bir aile hekimi olacak. Genel sağlık sigortası, üyeleri için sağlık hizmetini, ortak standart ve fiyatlara uygun olarak istediği kurumdan satın alacak. Rekabet ortamı hakim olacak.
ORTAK NUMARA: Sağlık Sigortası'na giren herkes, ortak bir numaralandırma sistemiyle izlenecek. Hasta-sağlık profesyoneli-tanı-ilaç-tedavi ilişkileri, merkezi veri tabanıyla izlenecek. Provizyon ve fatura denetimi m otomasyon sistemi yardımıyla yapılacak.