Güncelleme Tarihi:
TOGG CEO'su Mehmet Gürcan Karakaş'ın açıklamalarından satır başları şu şekilde:
* (Bu bulunduÄŸumuz yer BiliÅŸim Vadisi içinde, lansmanın karşısındaki garajdayız. Biraz otomobiller üzerinden konuÅŸalım. Siz ne hissettiniz?) 30 yıldır otomotiv dünyası içindeyim. Biz tasarımımıza baÅŸlamadan önce hedef kitlemizi belirledik. Hedef kitlenin beklentilerini oldukça profesyonel ÅŸekilde uyguladık. Hedef kitlemiz yalın ve prestijli otomobil görmek ister. Tasarımcılar bütününe bakmak zorunda. Tasarım yaparken, ölçülerin bütünlüğü oranı birbirini tamamlamalı. Bizim otomobilimiz elektrikli olması sebebiyle aks mesafesi olmalı. Ortada bir tünel engelimiz yok. İçi düz ve geniÅŸ. Aks aralığı geniÅŸ olunca, otomobil daha uzun görünecek. Biz batı ve doÄŸuyu birleÅŸtiriyoruz. Kendi özümüzü tanımlarken bizim farkımız ne dediÄŸimizde içinde bulunduÄŸumuz topraklar ortak bir sinerji yaratmış ve bizim açımızdan çok büyük bir baÅŸarı oluÅŸturuyor.Â
* Aracımızın farları saldırgan olmayan ama keskin bir hatlara sahip. Yandan baktığımızda güçlü bir duruÅŸ ister hedef kitlemiz. Dimdik duran bir otomobil görünüyor. Türk baharatı olarak simgelediÄŸimiz bir yer var. Ön kısma baktığımızda laledir. Lalenin ellerini açmış halidir. Otomobilimizin içinde de görmeye devam ediyoruz.Â
* (Elektrikli otomobillerin farkı nedir?) Hava giriÅŸine ihtiyacımız yok. Bu bir tasarım amaçlı kullanılıyor. Çok fazla fütüristik yapmayan bir seçim bu. Benzin ve dizelde bir ÅŸekilde soÄŸutmamız gerekiyor. Kırmızı aracın önü daha farklı tasarlanmış. Åžu an belirlenmedi. Önümüzdeki yılın ortasına doÄŸru lansmanını düşünüyoruz. DeÄŸiÅŸen dönüştüren bir kimliÄŸe sahip olması önemli. Tamamını temsil edilecek bir isim olmalı. 150 isim içinden seçeceÄŸiz. Anlam olarak karşılıklarına bakacağız. Özellikle hedef olarak düşündüğümüz ülkeler için. Önümüzdeki senenin ortasında marka lansmanımızı yapmak istiyoruz. Önemli olan tüm kimliÄŸi yansıtmak.Â
"Ä°LK SUV PÄ°YASADA OLACAK"
* Sedan'ımız konsept aÅŸamasında. Burada aile olarak belirttiÄŸimiz çizgileri görebiliyor muyuz, önemli. Burada da çizgiler var. O çizgiler olduÄŸundan fazla görüntü hissi verir.Â
* (Sedan'ın pazara çıkışı hakkında) Biz 2022 sonuna doÄŸru aracımızı çıkarınca 18-24 ay içinde Sedanımızı sonrasında ise diÄŸer araçlarımızı çıkaracağız. Kademeli bir ÅŸekilde versiyonlarımız satışa çıkacak. Ä°lk olarak SUV piyasada olacak.Â
* Her zaman hedef kitleler bir üst araca binmek ister. SUV aileler için de uygun, bireysel kullanım için de uygun. Son 5 senesinde ve önümüzdeki 5 senesinde büyüyen bir segment. Aynı zamanda marka oluÅŸturmak için çok uygun. İç piyasada satılan SUV'ların çoÄŸu ithal. DoÄŸuÅŸtan SUV ya da doÄŸuÅŸtan elektrikli araç tanımı çok önemli. Hiçbir ÅŸekilde deÄŸiÅŸtirilmemiÅŸ. Tamamen sıfırdan oluÅŸturulmuÅŸ. Piyasaya girdiÄŸimizde klasik otomobil üreticisi olmayan, ilk SUV üreticisi olacağız.Â
"FİYAT VERMEK DOĞRU DEĞİL"
* (Fiyat vermek mümkün mü?) Fiyat vermek doÄŸru deÄŸil, 2 sene sonrası için mümkün de deÄŸil. Böyle bir otomobil bugün piyasada kimden pazar payı alır diye bakıp, tanımlamalarımızı ona göre yaparız. Bu ipucu veriyor.Â
"ALMANYA'DA ANA HABERLERDE YAYINLANDI"
* Bu bizim premium, prestij, yalın olarak tasarladığımız bir otomobil. Dün akÅŸam Çin'den eski çalışma arkadaÅŸlarımdan mesaj geldi. 'N'apıyorsunuz orada?' diye. Bir arkadaşım Almanya'dan mesajla 'Almanya'nın en çok seyredilen kanalda ana haberde yayınlandınız' diye. Kışın da çalışacak, yazın da. Farklı ÅŸartlarda çalışacak.Â
"AVRUPA'DA Ä°LK OLACAK"
* (İç tasarım hakkında) Her ÅŸeyden önce uçtan uca ekran alanı var. Önünüzde, ortada ve yan tarafında, yolcu tarafında da bir ekran yer alıyor. Ortada kumanda merkezi olarak kullanacağınız bir ekran var. Biz bu 3 bölmeyi planlıyoruz. Ve Avrupa'da ilk olacak.Â
* Baktığınızda bahsettiÄŸimiz tünel ve önde motor olmadığından iç mekan daha rahat ve geniÅŸ. Tasarım çizgileri olarak bizi saran bir hat var. GeniÅŸ ancak daha geniÅŸ hissi veriyor. Bizi saran ve güven hissini artıran bir tasarım.Â
"Euro NCAP'TE 5 YILDIZ ALACAÄžIZ"
* (Direksiyon hakkında) AhÅŸap, deri kombinasyonu var. Türkiye'nin güçlü olduÄŸu konular... Bizim Türk baharatımızı dışına deÄŸil, içine de yerleÅŸtirmemiz. İçine de teknolojiyi yerleÅŸtirmemiz. İç tarafta Selçuklu desenleri var. Uçak kokpiti hissi veren, sizi saran, güvenli hissettiren bir tasarım var. Euro NCAP'te 5 yıldız almama durumumuz yok. Savunma sanayinde helikopteri modelleyen arkadaÅŸlarımız ÅŸu an bu otomobili modelliyoruz. Ekip ruhu içinde hiçbir düşünceyi arka plana itmiyoruz. Kaza anında nereyi korumalı her ÅŸey planlanmış.Â
* (Tasarım ekibi) 18 tasarım eviyle görüştük. 1 seneden uzun bir süre görüştük. Tasarım nasıl olsun diyerek 3'e indirdik. Bunlara 5 farklı tasarım yapın diyerek onlara verdik. 15 tasarımı yan yana koyduk. Murat Bey (Murat Günak) sadece tasarımcı olarak deÄŸil, Türk kültürünü Avrupa kültürüyle birleÅŸtiren biri. Tasarım sadece bir iki arkadaÅŸtan ziyade büyük bir ekip olarak yapmanız lazım. Dolayısıyla bizim tasarım eviyle sürekli çalışan 6 arkadaşımız vardı. Sonuçta mühendislikle birleÅŸtirirken bazı durumlar olabiliyor. Bu sebeple beraber yapıyorduk. Ä°malatını bile deÄŸiÅŸtirebilirsiniz. Bütünüyle bakmak lazım.Â
"FÄ°KRÄ° MÃœLKÄ°YET HAKKI YÃœZDE YÃœZ TÃœRKÄ°YE'DE"
* (Bilgi kirliliÄŸi hakkında) Ben ÅŸunu görüyorum. Fikri mülkiyet hakkı dediÄŸimiz konu otomobil sektöründe anlatamadık. Türkiye'de yeterince bilinmiyor. Yerli, milli olsun ama fikri mülkiyet hakkı sizdeyse, bunu Türkiye'de komÅŸu ülkede istediÄŸiniz yerde yaptırırsınız. Otomobil dünyaya açık sektörlerden biri. Otomobilin rekabetçi olması lazım. Dönüşen dünyadaki trende Türkiye'deki yan sanayideki insanları hazırlamak. Fikri mülkiyet yanlış anlaşılmasın her türlü mühendisliÄŸi biz yapıyoruz.Â
* (Araca olan olumlu tepkiler hakkında) Ankara BüyükÅŸehir Belediye BaÅŸkanı Mansur YavaÅŸ, Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediye BaÅŸkanı Ekrem Ä°mamoÄŸlu çok farklı güzel tepkiler geldi, birçok yerden. Hatta sipariÅŸler verildi. DoÄŸru, zamanı geldiÄŸinde sipariÅŸler olur. Pazartesi ön sipariÅŸini çıksam çok güçlü PR olur. 6-8 ay sonra 1 sene sonra olan sipariÅŸlerde bizim insanımızda deÄŸiÅŸiklik oluyor. Fabrikamızın temelini atalım bir ÅŸeyler ortaya çıksın, yaklaÅŸalım. O talep bir yere gitmeyecek.Â
"ARAÇ ÖNDEN BAKILINCA GÜÇLÜ BİR HAYVANA BENZİYOR"
* (Kadınlar çok beğeniyor SUV amaçları, neden?) Daha güvenli bir otomobil. Kazalarda da özellikle yandan çarpmalarda daha yukardasınız. Geniş iç hacmi nedeniyle çocuklarıyla, alışverişte kullanımda daha uygun. Güçlü kuvvetli hayvanlara benzetti, hedef kitlemiz bu aracı. Pars da olur, kaplan da olur. Gözlerde kedi var, güçlü bir duruş var.
"LALE MOTİFLİ ÖN TASARIM DAHA ÇOK BEĞENİLDİ"
* Farlar aynı şekilde ister Osmanlı bıyığı, ister 'Pala Bıyık' deyin. Araçlar arasındaki farklılık çeşitlilik göstermek amacıyla yapıldı. İkisi de yapılabilir. Üzerinde lale stilize edilen ızgara daha çok beğenildi. Gözümüz alışacak.Birçok araç desen amaçlı, karakterleri yansıtmak amaçlı kullanılacak. Sedan'da ön kısmı yükseltip, incelttik.
* (Kadın tasarımcılar da var) Kadın tasarımcılar her konuda yardım ediyor. Daha yaratıcı ve daha sahipleniciler. Hedefimiz yüzde 35 ÅŸu anda yüzde 25 civarında.Â
* Otomobil her geçen gün akıllı hale geliyor. Her bir şeye ihtiyacımız var. Yeni oyuncu olmak için şimdiden elemanlarımızı yetiştirmemiz lazım. Bu alanda 15-20 sene sonra iyi yetişmiş elemanlarımız olsun. Heniz yolun başındayız. Başlarda 15 senenin üzerinde tecrübeli elemanlar aradık. Aradığımız nitelikli arkadaşlarımızı bulduk. CV ikinci derecede önemli. Önemli olan kişilik, her şeyin temelinde insan var. 1 öğrenme merakı önemli. Dünya öyle hızlı değişiyor ki, sürekli yenilenmeliyiz. 2'ncisi duygusal stabile. Dinamik dünya içinde adapte olmak yetmiyor. Etkileri oluyor. 3 entellektüel sermaye. Strateji yaparken 10 bin metre yukarıda yere inmek. 4 insanlar arasındaki etkileşim. İnsan ilişkiler çok önemli. Bunlardan biri eksik olursa biz teşekkür ediyoruz.
"PROTOTÄ°PLERÄ° Ä°TALYA'DA ÃœRETÄ°LDÄ°"
* Biz bunları Pininfarina ile beraber Ä°talya'da ürettik. Yeni kurulan bir ÅŸirketiz. Böyle bir imkanımız yok. Bundan sonra ihtiyacımız olmayacaktır. Fabrika üretimi ile prototip üretimi hakkında fark var. 2 tonun biraz altında bir ağırlığa sahip. İçindeki fonksiyonlar prototip aÅŸamasında. Belki 150 tane daha araç üreteceÄŸiz. Yaz-kış testleri, çarpışma testleri birçok test olacaktır.Â
* (Benzerlik iddiası hakkında) Biz bunların hepsini biliyoruz. Tasarım dili bütünsellik olayı. Çizgilerin karakterlerin uyuÅŸması önemli. Biz hedef kitle doÄŸrultusunda kendi arkadaÅŸlarımızla belirledik. Eylül ayında tasarımlarımızı ayrıca tescil ettirdik. BaÅŸlarının kullanamaması anlamına geliyor. Fikri mülkiyet hakkı içinde düşünebilirsiniz.Â
* (5 ÅŸirket devam ediyor mu?) Dün Ä°nan Bey rahatsızdı. Herhangi bir deÄŸiÅŸiklik yok. Biz birlikteliÄŸi kurarken eko-sistem olarak tabir ettiÄŸimiz ortaklığımız var. Bizim yapımızda Türkiye'nin kendisi var. Bir araya geldikleri zaman bizim babayiÄŸitlerimiz kendi aralarında oluÅŸturdukları oyun kuralları çerçevesinde uzmanlıklarını belirler, o konuda yorumlarda bulunur. Herkes arkamızda.Â
* (Honda fabrikasının dönüştürülmesi hakkında) Biz onu mühendis gözüyle deÄŸerlendirdik. Hedeflerimiz 10 senede daha büyük bir alana ihtiyaç olduÄŸuydu.Â
* (Gecikme tedbirleri hakkında) Biz projeye başlamadan önce dünyanın en büyük strateji şirketlerinden biriyle başladık. Ortaklarımızla çalışmalar başlattık. İyi yapan neden iyi yapmış, kötü yapan neden kötü yapmış diye. 15 yıllık geniş kapsamlı plan yaptık. Aylık haftalık bazda arkadaşlarımızın neler yapacağını belirledik. Kasım başında General Motors'ta çalışmış arkadaşı yanımıza aldık. Sergio'muz... Brezilyalı olduğundan kültürümüze de yakın.
* (Ä°hracat pazarı hakkında) Ä°malata baÅŸladıktan sonra 2 sene bekleyelim diyoruz. Organizasyonun da hazır olması gerekiyor.Â
* Elektrikli otomobilin içten yanmalı otomobillere göre açılan kısmı az olduÄŸundan çok fazla yedek parça problemi olmayacak. Biz ÅŸu an yüzlerce ÅŸirketle gizlilik anlaÅŸması imzaladık. Ãœrün geliÅŸtirmek için çalışmalara baÅŸladık. Bir panoda dün birçok isim vardı. 24 Aralık itibariyle ve her geçen gün artıyor. Türk ÅŸirketler var. Ortaklık kuran ÅŸirketler var. Yurt dışı ÅŸirketlerimiz var.Â
"FUARLARDA LANSMAN YAPILMAYACAK"
* Otomobilden fazlasıyız diyoruz. Kendi kültürümüzde bunu yaÅŸamak istiyoruz. LA ya da Barcelona'ya gideriz. Bu otomobil deÄŸil, bu yürüyen bir bilgisayar. Akıllı ev ve ÅŸehirlerle baÄŸlantısı olan bir otomobil sınırı yok.Â
* Yedek parçada satış sonrası hizmetlerde ne ihtiyaç vardır, konuÅŸuyoruz. Ama öncesinde bunu konuÅŸmak doÄŸru deÄŸil. Elektrikli otomobiller bu açıdan farklı. Ä°htiyaçları çok farklı. Yan sanayi deÄŸiÅŸtiÄŸinde tedarikçiler ve yedek parçacılar da aynı ÅŸekilde deÄŸiÅŸecekler.Â
* Batarya aÅŸağıda olduÄŸundan içeride büyük bir hacim var. En büyük ÅŸarja sahip olacak otomobil SUV otomobilimiz olacak. En büyük aks mesafesi var. İçeride büyük bir hacim var. Fabrikamızın temelinde akıllı bir fabrika ve sanayilerin merkezinde bir yerde. Gebze, Kocaeli, Bursa bir üçgen içinde olalım dedik. 45 dakika içinde bir fabrikanız olacaksa oralara ulaÅŸacaksınız.Â
"EN SON PÄ°L TEKNOLOJÄ°SÄ°NÄ° KULLANIYORUZ"
* (Pil ömrü hakkında) Pil teknolojisi geliÅŸen teknolojiler başında, seri imalata hazır ve en son seride pil teknolojisini kullanıyoruz. Bizimle çalışacak ÅŸirketin bizimle bu durumu yönetecek bir ÅŸirket olmalı. En sonunda biz kendi mühendislerimizi kullanacağız.Â
* (Yerlilik oranı hakkında) Gerçekle başlamak önemli Türkiye'de üretilenlerin yerlilik oranı yüzde 19 ile yüzde 63 oranıdır. Biz yüzde 50 sözü verdik ilk model için. Sonrasında ise ikinci, üçüncü modellerde yüzde 68'e çıkaracağız dedik. İmalat başladıktan 3 sene sonra 68.8 oranına geleceğiz.
* Yakıt hücresini ticari araçlarda dönebilir görüyorum. Binek otomobilde de temelinde orada üretilen bir bataryadan kimyasaldan alacağı elektriÄŸi yakıt hücresinden alacak. Batarya teknolojisi ile yola çıkmak en doÄŸru seçim.Â
* (Borsa'ya açılma durumu hakkında) Yani öyle bir ihtimal var. KiÅŸisel hayalimizde de, ilk unicorn Türk'ünü çıkarmak. Karar verilir, yapılır.Â
"FABRÄ°KA 18 AY GÄ°BÄ° BÄ°R SÃœREDE BÄ°TECEK"
* Mühendislik çalışmaları yoÄŸunlukta olarak göreceÄŸiz. Önümüzdeki senenin ÅŸubat-martından itibaren olup olmadığına bakıp, simülasyonlarla çalışmaları devam edecek. Önümüzdeki senenin nisan, mayısında temelini atarız. 18 ay kadar sürer. Deneme üretimleri baÅŸlar. Biz her ÅŸeyi 2022'nin son çeyreÄŸine yetiÅŸtirmek istiyoruz.Â
* 30 bin araç 15 sene içinde satılacak. Yılda 2 bin, 3 bin 500 araç eder. Ä°hracat hedeflerimizi iddialı hedeflemedik. Çok yanlış temele oturtmak istemedik. Yüzde 10 ÅŸeklinde öngörümüz var. Fabrika kurulunca artırılacak bir rakam bu.Â
* Belli noktaya gelince piyasaya çıkıp kesintisiz bir iletiÅŸim yapacağız. Twitter'da ilk gün her saniye takipçimiz oldu. Instagram hesabını da dün açtık.Â