Güncelleme Tarihi:
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut projesinin detaylarını açıkladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, başvuruların yarın başlayacağının müjdesini verirken; “Toplamda 608 bin lira fiyata sahip 2+1 konutlara 2280 liradan taksitlerle 240 ay vade ile sahip olacak” dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan 3+1 dairelerin fiyatlarını ise, “850 bin lira fiyata sahip ödemesi 3187 liradan başlayan taksitlerle 240 ay vadeyle yapılabilecektir” şeklinde belirtti.
Uzmanlar tarihi projenin detaylarını şöyle değerlendirdi:
"BEKLEDİĞİMİZ FİYATLARIN ÇOK ÇOK ALTINDA"
Çekmeköy Müteahhitler Birliği Başkanı Yücel Evsen, CNN Türk canlı yayınında şunları değerlendirdi:
Beklediğimiz fiyatların çok çok altında, taksitler ve fiyat çok uygun. Emeklimizin, gencimizin 'taksitlerini ödeyebilirim' dediği bir rakam ortaya çıktı. Devletimiz yapması gerekeni 100. yılda böyle büyük bir projeyle yaptı diyebiliriz. Türkiye'de yaklaşık satılan 1.5 milyon konut var. Piyasaya pozitif bir enerji verebileceğini, bu düşünceyle baktığınızda bu sektörün bir temsilcisi olarak mutlu oldum.
Konutların başlayıp teslim süresine doğru kira fiyatlarını aşağı çeker. Biraz zamana ihtiyaç var. Ama piyasada pozitif etki yaratır.
İnşaatın en büyük sorunlarından biri iş gücü. Şantiyelerde, projelerde çalışacak personel bulmakta zorlanıyor inşaat sahipleri. Anadolu'da daha bir katkı olur oradaki vatandaşlarımıza. Çok doğru bir proje. Çok çok uygun bir taksit. Dar gelirlilerin ödeyebileceği bir taksit bu. Konutta arz sorunumuz var. Bu arz sonunu çözecek bu.
Projenin bu noktadan bile baktığınızda sektöre can suyu olacağını... İstihdam noktalarında problem olacağını düşünmüyorum ben. Konut fiyatlarının, kiraların düşmesine baktığımızda ne kadar sosyal konut, ne kadar marka proje bunu da bilmek lazım. Emeklilere, gençlerimize yüzde 20. Ne kadar güzel bir şey bu.
Önümüzdeki günlerde bakanlığımız parsel parsel bilgilendirecek. Kendi evini yapmak isteyen dar gelirliler tabi. Tek katlı bina bile yapsanız maliyeti olacak. Bankaların kredi desteği ne olabilir, önümüzdeki dönemde şekillendikten sonra... Arsalar dediğim gibi bankalarımız bu noktada dar gelirlilere kredi desteği sağlanırsa ekonomiye nakit akışı sağlanacağını düşünebiliriz arsa noktasında.
Yüzde 50'yi etkiler konutta. Size 300 metrekare arsanıza yaptığınız inşaat ile sosyal konut aynı fiyatlara mal olabilir.
"FİYATLARIN YUKARI ÇIKMASINDAN MUTLU DEĞİLİZ"
Biz üretelim sanayide, tarımda üretelim. Bugün 10 bin iş yeri dediğimizde istihdamla baktığımızda ürettikten sonra arkası geliyor. Son yıllarda biraz tüketen bir toplum olmuştuk. Büyükşehirlerde şehrin içinde kalan sanayileri şehrin dışına taşımak gibi olur. Yeni bir sanayinin olduğu yede inşat sektörü mutlaka orada konut yapar. Sosyal konuta göre yüzde 40 bir indirim yapıldı. Normalde maliyetlerimiz bu rakamlar değildir. Bugün marka projelere, ana arterdeki baktığımızda metrekare birim fiyatı 25 binleri buldu bu ülkede.
1.5 milyon konutu ikiye ayırmak gerekir sosyal konut ve marka konut. Lüks konut, sosyal konut bunları ayırmak gerekir birbirinden. Maliyetleri en çok arttıran kalem son süreçte beton diyebiliriz. Son 6 aya baktığınızda konut fiyatlarının artışından 2 kat artış sağlamıştır beton fiyatları. Bir çeyrek altını geçti bir metreküp beton. Fiyatların yukarı çıkmasından mutlu değiliz biz. Son kullanıcı ile siz muhatap oluyorsunuz. Siz 10 liraya mal ettiğiniz noktayı 9 buçuk liraya satamazsınız. Konut yüzde 100 arttıysa Türkiye'de hazır beton yüzde 300 arttı.
"ÇARPAN ETKİSİ ÖNEMLİDİR"
Finansal Danışman Mustafa Aşkın, CNN Türk canlı yayında şu ifadeleri kullandı:
Özünde konut sosyal bir ihtiyaç. TOKİ uzunca süredir bu konu ile ilgili çalışma yapıyordu. Tabii olumlu bir adım ama tüm konut sorununun çözüldüğü anlamına gelmez. Sosyal devlet gereği yapılması gereken önemli bir projedir. Taksitler makul görünmekte. Peşinat oranı yüzde 10 dendi, bunu ödemeyecek dar gelirli insanlar olacak.
Enflasyonla ilgili bir güncelleme olacak gibi soruların da kamuoyu ile paylaşılması doğru olacaktır diye düşünüyorum. Kısa vadede kiralara etkisinin olacağını düşünmüyorum. Hatta eylül, ekimde kiralarına arttığını biraz göreceğiz. Büyükşehirler ne yazık ki kiraların belli bir seviyenin üstünde olacağı yerler olarak önümüze çıkacaktır.
Konut satışlarının iyi olduğu dönemlerde pek çok alt sektörün de hareketlendiğini gördük geçmiş dönemde. Çarpan etkisi önemlidir. Program gereği yılda 100 bin konut yapılacağı anlamına geliyor bu.
Spekülasyonlara engel olmak lazım. Muhtemeldir ki alıcıların kimlik numaralarına göre tercihlendirme yapılacak. Denetimlerin sıkı olması doğru olacak kanaatindeyim.
Türkiye'de sanayi bölgelerinin kurulması önemli. Sanayi merkezleri ile ekonomik üretim daha verimli hale gelebilir. Umarım sanayi bölgelerinde çevreci yaklaşımla atık imhası kurulması sağlanır. Küçük ve orta ölçekli işletmeleri, imalat sektörü ciddi derecede buna talep gösterebilir. Büyük fabrikalar için bu tür altyapının uygun olacağı kanaatinde değilim.
PROJENİN ENFLASYONA KATKISI
Yüzde 40 maliyetin altında vereceğiz dedi, Demek ki bu maliyeti devlet bütçesinden karşılayacak. Maliyetlerin altında verecek olması dar gelirlinin hissettiği enflasyonu düşürme açısından olumludur.
"HAYAL EDEMEYEN VATANDAŞLAR 20 YILDA EV SAHİBİ OLABİLECEK"
Uludağ Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Yüksel Okşak TRT Haber ekranlarında şunları söyledi:
Geçtiğimiz günlerde açıklanana rakamların üstündeyiz. Cumhurbaşkanımız şaşırttı ve miktar iki katına çıktı. Yapılabilir bulunduğu için bu rakamlar açıklanıyor. Makro ekonomik gelişmeleri okuduğumuzda Avrupa’da bir resesyon gözüküyor. Böylesi bir proje iç piyasayı hareketlendirecek ve dış pazardaki kaybı telafi edeceğiz.
2 trilyonun çok çok üzerinde katkı sağlayacak. Yeni sektörel kazanımları düşünün çok ciddi dinamizmi göreceğiz. Çok kıymetli, çok önemli hayal edemeyen vatandaşlar 20 yılda ev sahibi olabilecek.
Son 10 yılda bir milyon konut üretildi. Dünyada inşaat sektöründe çok maharetliyiz. Açık söyleyeyim ben etap etap bekliyordum. Sayın Cumhurbaşkanı çok ciddi bir rakamı işaret etti.
KİRA FİYATLARINA ETKİSİ
Kira fiyatlarına da etkisi olacak. 500 bin kişi kendi evlerine taşındıklarında ciddi bir kira arzı olacağını düşünüyorum.
"YAPILMIŞ EN BÜYÜK SOSYAL KONUT PROJESİ"
Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa A Haber'de yaptığı değerlendirmede şöyle dedi:
Bugüne kadar yapılmış en büyük sosyal konut projesi. Dünyanın yaşadığı bir krizin eşiğindeyiz. Krizin en çok vurduğu inşaat sektörü oldu.
Biz bu olaya sosyal konut projesi olarak değil, ekonomiye de bir can suyu olarak bakıyoruz. Sadece devlet yapmayacak bu işi, özel sektörde elini taşın altına koyacak. Olay sadece vatandaşın ev sahibi olması değil, aynı zamanda istihdam sağlıyor.
Hem arzın yükselmesi hem de psikoloji açısından bu proje çok önemli. Bizim piyasada acil çözüm önerisi olarak sosyal konut projesi geliyordu. Sadece devletten beklemek değil, özel sektör ve vatandaş da sürece dahil olsun. Arzın yükselmesi çok önemli.
Ev sahiplerinin bir pişmanlık içerisinde olduğunu gözlemlemeye başladık. Ev sahipleri keşke bu fiyata vermeseydim demeye başladı. Şimdi uzlaşma başladı.
Çok önemli bir olay olmadığı sürece fiyatlar düşecek. Olağanüstü bir şey yaşamaz isek. Bu sadece konut barınma değil, ekonomik bir hamle. Çok büyük bir hamle olacak.
Avrupa'daki enerji krizinden dolayı Avrupa'dan birçok kişinin Türkiye'ye gelmek istediği bilgisi bize geldi. Bu bile ülkemizin belli bir üstünlüğünün olduğunun kanıtı. Hem barınma sorununu hem istihdamı halledecek diye düşünüyoruz.
"TÜM DÜNYA SIKINTILI DÖNEMDEN GEÇİYOR"
KONUTDER Başkanı Altan Elmas ise A Haber ekranlarında canlı yayında tarihi projeyi değerlendirdi:
Bütün emeği geçenlere teşekkür ediyoruz. Türk milletine hayırlı olsun. Tüm dünya sıkıntılı dönemden geçiyor.
Çok ciddi insan kitlesi konut alamaz duruma geldi. Bu ihtiyacı karşılayacak önemli bir adım atıldı. Özel sektör olarak da bizim adım atamayacağımız bir noktaydı. Halkımızı rahatlatacak bir proje oldu.
Konu çok derin bir konu. Bu kadar güçlü bir sektör yavaş yavaş nasıl bu hale geldi bunu düşünmek lazım. Dün itibarıyla şöyle bir çalışma yaptık. Toplam kredi büyüklüğü içinde konut kredisi 2010 yılında yüzde 11,7'ydi. 2018 yılından itibaren ise ağır ve ekonomik kriz tablosu vardı. 2018'den itibaren çakıldığını görüyoruz. Bu rakamlara baktığımız zaman yüzde 5'lere düştü. Bizler sürekli her platformda konut üretimi düşüyor diye hep söyledik.
2016 darbesinden sonra firmalar kredi musluklarını kapattılar.
"ÖZEL BANKALARIN DA BU İŞE GİRMESİ GEREKİYOR"
Konut kredi piyasasının doğru işlemesi lazım. Bankalarımızın konut finansmanı vermesi lazım. Şu anda vermiyor. Adı var kendisi yok. Özel bankaların da bu işe girmesi gerekiyor.
Üretici olan özel sektörün konut üretme kabiliyetini artıracak mekanizmaların kurulması lazım ve işletilmesi lazım. Şu anda ihtiyaç duyduğumuz şey budur. Eksik kalan budur. Yoksa 450 bin konut üretip, 850 bin konuta ihtiyaç duyan bir ülkede bu sıkıntı ilelebet devam eder.
"ÖZEL SEKTÖRÜN BU SÜRECE KATILMALARI MÜMKÜN"
GYODER Başkanı Mehmet Kalyoncu A Haber'de sosyal konut projesini yorumladı:
Burada sadece inşaat sektörü yok. Birçok sektör faydalanacak. Orta ölçekli müteahhitler faydalanacak. Özel sektörün farklı şekillerde bu sürece katılmaları mümkün.