Son dakika... Türkiye ikinci çeyrekte yüzde 21.7 büyüdü
Güncelleme Tarihi:
Türkiye ekonomisi, 2021'in ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre, yüzde 21,7 büyüme kaydederken Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkeleri arasında Birleşik Krallık'ın ardından ikinci sırada yer aldı. Gedik Yatırım Başekonomisti Serkan Gönençler 2021 yılında yüzde 8,0-8,5 seviyesindeki büyümenin sürpriz olmayacağını söylerken, Analist Yusuf Topçu da "2021 yılının büyük bölümünde devamlı artış gösteren sanayi üretimi endeksi ile birlikte göz önüne alındığında yılın devamında da sanayi sektörü büyümesinde kuvvetli görünümün devamını bekleyebiliriz." değerlendirmesinde bulundu.
GSYH 2021 yılı ikinci çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %21,7 arttı.
HİZMETLER 2021 YILI İKİNCİ ÇEYREĞİNDE %45,8 ARTTI
GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2021 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; hizmetler %45,8, sanayi %40,5, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri %32,4, diğer hizmet faaliyetleri %32,3, bilgi ve iletişim faaliyetleri %25,3, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri %8,5, gayrimenkul faaliyetleri %3,7, inşaat %3,1 ve tarım, ormancılık ve balıkçılık %2,3 arttı. Finans ve sigorta faaliyetleri ise %22,7 azaldı.
GSYH 2021 YILININ İKİNCİ ÇEYREĞİNDE CARİ FİYATLARLA 1 TRİLYON 581 MİLYAR 120 MİLYON TL OLDU
Üretim yöntemiyle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla tahmini, 2021 yılının ikinci çeyreğinde cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %52,4 artarak 1 trilyon 581 milyar 120 milyon TL oldu. GSYH'nin ikinci çeyrek değeri cari fiyatlarla ABD doları bazında 188 milyar 566 milyon olarak gerçekleşti.
Gözden Kaçmasın
Hürriyet.com.tr
YERLEŞİK HANEHALKLARININ TÜKETİM HARCAMALARI 2021 YILI İKİNCİ ÇEYREĞİNDE %22,9 ARTTI
Yerleşik hanehalklarının tüketim harcamaları, 2021 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak %22,9 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları %4,2, gayrisafi sabit sermaye oluşumu %20,3 arttı.
Gözden Kaçmasın
MAL VE HİZMET İHRACATI 2021 YILI İKİNCİ ÇEYREĞİNDE %59,9, İTHALATI İSE %19,2 ARTTI
Mal ve hizmet ihracatı, 2021 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak %59,9, ithalatı ise %19,2 arttı.
İŞGÜCÜ ÖDEMELERİ 2021 YILI İKİNCİ ÇEYREĞİNDE %36,1 ARTTI
İşgücü ödemeleri, 2021 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %36,1, net işletme artığı/karma gelir ise %78,2 arttı.
İŞGÜCÜ ÖDEMELERİNİN GAYRİSAFİ KATMA DEĞER İÇERİSİNDEKİ PAYI %32,9 OLDU
İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı geçen yılın ikinci çeyreğinde %37,0 iken bu oran 2021 yılında %32,9 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise %42,8'den %49,8'e yükseldi.
OECD'de İKİNCİ SIRAYA YERLEŞTİ
Türkiye ekonomisi, 2021'in ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre, yüzde 21,7 büyüme kaydederken Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkeleri arasında Birleşik Krallık'ın ardından ikinci sırada yer aldı.
OECD ülke ekonomilerinin ikinci çeyrekte ortalama büyümesi yüzde 13 olarak hesaplandı. Söz konusu dönemde ekonomik büyüme Avrupa Birliği'nde yüzde 13,2, Avro Bölgesi'nde yüzde 13,6 olarak kayıtlara geçti.
Birleşik Krallık, ikinci çeyrekte yüzde 22,2 ile OECD'nin en çok büyüyen ekonomisi oldu. Birleşik Krallık, geçen yılın aynı çeyreğinde 21,4 küçülmüştü. İkinci çeyrek büyüme oranı, geçici verilere göre İspanya'da yüzde 19,8, Meksika'da yüzde 19,5 olarak belirlendi.
İkinci çeyrek büyüme verisi açıklanan OECD ülkelerinden ekonomisi en fazla büyüyen diğer ülkeler yüzde 18,7 ile Fransa, yüzde 18,1 ile Macaristan, yüzde 17,3 ile İtalya yüzde 17,2 ile Şili ve yüzde 17 ile Kolombiya şeklinde sıralandı.
Öte yandan ikinci çeyrekte Norveç yüzde 5,7, Güney Kore yüzde 5,9, Finlandiya yüzde 7 ve Japonya yüzde 7,6 büyüdü.
UZMANLAR NE DİYOR?
Uzmanlar ikinci çeyrekte gelen büyüme rakamlarını hurriyet.com.tr'ye değerlendirdi.
2021’DE YÜZDE 8,5 BÜYÜME SÜRPRİZ OLMAZ
Serkan Gönençler - Gedik Yatırım Başekonomisti
Baz etkisinin de desteğiyle, beklentilere paralel yıllık yüzde 21,7 artış kaydeden GSYH’nin ana sürükleyicilerinin ılımlı iç talep ve güçlü ihracat performansına bağlı olarak yıllık yüzde 40,5 büyüyen sanayi sektörü ve yeniden açılmalara bağlı olarak yıllık yüzde 45,8 büyüyen hizmetler (ticaret, ulaştırma ve turizm) sektörleri olduğu görülüyor.
Yıllık yüzde 2,3 büyüme kaydeden tarım ve yüzde 3,1 büyüme kaydeden inşaat sektörlerinin ise, görece zayıf seyrettiğini söyleyebiliriz. İmalat PMI, kapasite kullanımı, elektrik tüketimi ve kredi kartı harcamaları gibi bir dizi öncü gösterge, ekonomik aktivitedeki ivmelenmenin yeniden açılmaların da etkisiyle üçüncü çeyrekte de devam ettiğine işaret ediyor. Yılın geri kalanında iç talepte bir miktar yavaşlama olsa bile, son aylarda güç kazanan ihracat performansı ve yılbaşından bu yana yaşanan büyüme gerçekleşmesi dikkate alınırsa, 2021 yılı GSYH büyümesinin yüzde 8,0-8,5’li seviyelere ulaşması sürpriz olmayacaktır.
SANAYİ BÜYÜMESİNDE KUVVETLİ GÖRÜNÜMÜN DEVAMINI BEKLİYORUZ
Yusuf Topçu - Analist
Türkiye ekonomisi 2021 yılının ikinci çeyreğinde geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 21,7 büyüdü. Beklentilere paralel gelen veride 2020 yılının ikinci çeyreğinde kaydedilen yüzde 9,9 daralmadan kaynaklı baz etkisini denklemden tamamen çıkardığımız takdirde yüzde 9,5 gibi bir büyüme rakamıyla karşılaşıyoruz.
Üretim yöntemi ile hizmetler sektörü yüzde 45,8 ve sanayi sektörü yüzde 40,5 büyümüş durumda. 2021 yılının büyük bölümünde devamlı artış gösteren sanayi üretimi endeksi ile birlikte göz önüne alındığında yılın devamında da sanayi sektörü büyümesinde kuvvetli görünümün devamını bekleyebiliriz.
Seans başında fiyatlamalarda ilk dikkat çekenler; Borsa İstanbul 100 endeksinde 1.480’e doğru bir yolculuk, DolarTL kurunda 8,30 TL seviyelerinde konsolidasyonunun devamı ve sabit getirili menkul kıymet getirilerinde keskin sayılabilecek bir düşüş oldu. Getiri eğrisinde komple bir gerileme takip edilirken 2, 5 ve 10 yıllık tahvil getirileri sırasıyla yüzde 18,60 yüzde 17,60 ve yüzde 17,10’a düştü.
Böylelikle tahvil piyasasında ilk aşamada 50 baz puan ile başlayabilecek bir faiz indirimi döngüsü beklentisi neredeyse fiyatlanmış oldu. Cuma günü enflasyon rakamlarını da görmemizle birlikte para politikası cephesinde beklentiler daha da belirgin hale gelecektir.
Benim odağım yılın son çeyreğinde takip edilecek GSYH’de büyümesiyle başlayan yolculuğun, bizi Borsa İstanbul’da nasıl bir yıl sonu kapanışına götüreceğinde olacak. Kur, borsa endeksi ve CDS primlerinde yaz aylarında başlayan sınırlı pozitif dönemde eylül ayı ile birlikte artık resmen vites artırılan periyoda başlamış bulunmaktayız.
Piyasada ilkbahar aylarından beri devam eden sınırlı toparlanmanın devamında, yıl sonuna doğru ilk aşamada 1.500 üzeri bir Borsa İstanbul 100 endeksi, 8,00 TL’ye ilerleyen kur ve 300 seviyesinin altına ilerleyen CDS primleri gibi bir tablo görme ihtimalimiz oldukça yükselmiş durumda. Yatırım ortamında ikinci eyrekte yaşanan yorgunluk sonrası bu atmosferin nasıl kullanılacağını takip ediyor olacağız.
ÜÇÜNCÜ ÇEYREKTE DE KUVVETLİ BÜYÜME BEKLEYEBİLİRİZ
Enver Erkan – Tera Yatırım Başekonomisti
Yıllık büyümenin bizim beklediğimiz doğrultuya hemen hemen paralel bir büyüme olduğunu söyleyebiliriz. Zaten yüzde 20 üzerinde gerçekleşen büyümenin çok önemli bir kısmını, geçen yıldan gelen baz etkisi açıklıyor. 2020 yılının ikinci çeyreğinin kötü geçen bir dönem olmasından dolayı, buna kriz etkilerinin hafiflemesini de eklediğimiz zaman yıllık değişim oldukça yüksek bir oranda gerçekleşti.
Zaten gecikmeli döneme ait bir veri olması itibariyle, büyümedeki tahminlerde isabet oranının oldukça yüksek olması normal. Çünkü sanayi üretimi, PMI, kredi genişlemesi, ihracat verileri gibi öncü göstergeleri, büyümeyi açıklayan kalemlerin doğrultusuna baktığımızda büyümenin güçlü bir doğrultuda geleceği görünüyordu.
Buna karşılık dönemsel büyüme tarafında biraz beklenenin altında bir resim olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü çeyrekten çeyreği büyüme yüzde 0,9 gibi sınırlı bir oranda gerçekleşmiş ki, çeyrekten çeyreğe büyüme mevsimsellikten arındırılmış büyüme olması itibariyle, oradaki eğilim biraz daha zayıf. Muhtemelen ikinci çeyrek içerisindeki dönemde mayıs ayındaki kapanma etkisi, yavaşlamaya ve büyümede hız kaybına geçici bir dönem için neden olmuş olabilir.
Bunun dışında büyümeyi besleyen kalemler içerisinde, hemen hepsinde zaten yıllık baz etkisinden dolayı güçlü oranlar var. Burada, önemli olan aynı zamanda enflasyonu da destekleyen kalemler, yani özellikle talep tarafındaki değişimler ki iç talepteki seyir malum enflasyonda etkisi olabilecek bir seyir.
O açıdan özellikle, kredi genişlemesindeki durum, ihtiyaç kredilerindeki durum bunlar yakından takip edilmeli ki oradaki ağırlıklanma itibariyle muhtemelen ihtiyaç kredi tarafına da bir düzenleme, bir sınırlama getirilecek gibi görünüyor.
Çünkü, sıkı para politikası ve makro ihtiyati tedbirlere rağmen, iç talep halen belli bir seviyenin üzerinde seyrediyor gibi görünüyor ve üçüncü çeyreği de devreden bir etki bu. Üçüncü çeyreğin de öncü göstergelerini görüyoruz. Yine sanayi üretimi, sektörel güven endeksleri gibi burada yılın geneline yayılmış kuvvetli seyir devam ediyor. Dolayısıyla, üçüncü çeyrek aslında yılın genel büyüme doğrultusu açısından yine pozitif etki edebilecek bir dönem. Artı ekonomik açılmanın etkisiyle beraber hizmet sektörünün de katkısı belirginleşmiş olacak.
Dolayısıyla yüzde 20’lik ikinci çeyrek etkisi, üçüncü çeyrekte baz etkisi olmayacağından dolayı, yıllık bazda rakamı çeyreksel dönemde aşağı çekecek olsa da dönemsel bazda kuvvetli bir büyüme bekleyebiliriz.
Yıllık büyüme de genel beklenti yüzde 8'e yakın bir büyüme olabileceği yönünde, biz de yüzde 7,8'lik bir yıllık büyüme olabileceğini düşünüyoruz. Eğer Covid kaynaklı küresel ya da yerel bir ekonomik şok etkisi olmazsa büyüme bu doğrultuda gerçekleşebilir. Geçen yılın düşük büyümesinden bu yıl büyük bir rebound etkisi büyüme tarafında yıllık bazda da görebiliriz.