Güncelleme Tarihi:
TÜFE'de 2021 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %1,94, bir önceki yılın Aralık ayına göre %8,45, bir önceki yılın aynı ayına göre %17,53 ve on iki aylık ortalamalara göre %14,55 artış gerçekleşti.
Yıllık en düşük artış %2,01 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, %6,13 ile haberleşme, %7,05 ile giyim ve ayakkabı ve %10,86 ile eğitim oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %26,29 ile ulaştırma, %25,69 ile ev eşyası ve %19,99 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.
Aylık düşüş gösteren tek grup %0,01 ile alkollü içecekler ve tütün oldu. Ana harcama grupları itibarıyla 2021 yılı Haziran ayında en az artış gösteren ana gruplar %0,35 ile haberleşme, %0,80 ile sağlık ve %0,88 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Buna karşılık, 2021 yılı Haziran ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, %4,50 ile ev eşyası, %4,46 ile eğlence ve kültür ve %3,82 ile lokanta ve oteller oldu.
Haziran 2021'de, endekste kapsanan 415 maddeden, 55 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 54 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 306 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'de 2021 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %2,44, bir önceki yılın Aralık ayına göre %9,08, bir önceki yılın aynı ayına göre %18,16 ve on iki aylık ortalamalara göre %14,87 artış gerçekleşti.
İstanbul Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Sefer Şener, CNN Türk'te enflasyon rakamlarını değerlendirdi;
Yüzde 1,94 yüksek bir rakam onu söyleyelim. Beklentilerin üzerinde bir rakam. Merkez Bankası'nın anketinde beklenen rakam 1,50 civarındaydı. Baktığınızda yılık bazda 17,53'lük enflasyon rakamı demek bu ve beklentilerin üzerinde bir rakam.
Haziran ayı 1,94 çıkınca bu beklentinin de üzerindeydi. Emeklilerimiz sözleşmeden hak ettikleri yüzde 3 oran var ve üzerine enflasyon rakamı ekleniyor. 5 aylık enflasyon 6,39 civarıydı. Şimdi 1,94'te buradan geldi. Bu şunu gösteriyor. 7,67 civarında üzerinden bir zam gelme ihtimali var.
Emeklilerle .çalışanları da kapsayan bölümün sözleşme ve 6 aylık enflasyonu koyacağız. Bu da 7,67 üzerinde bir rakam anlamına geliyor. Geçen ay 0,89 civarıydı. Bu ay 1,94 seviyesinde. Memur emekli zamları verilecek bu ay düşük çıkabilir deniyordu. Tam tersi oldu. Bu rakamları değerlendirdiğimizde bu piyasanın ve Merkez Bankası'nın beklentisinin üzerinde çıktı. Bunun manevi önemi, kesinlikle sevinmiyoruz ama memur işçi alacakları zam açısından bu rakamlar değerli.
Rakamlar açıklanırken TÜİK'in rakamları kamuoyunda hep tartışılıyor. TÜİK, EUROSTAT'a entegre olmuş durumda. 460 üzerinde ürün çeşidi var. Hangi gramajda aldığı fiyat da dahil olmak üzere EUROSTAT'a bildiriyor. TÜİK Avrupa İstatistik Ofisi'ne bunu bildiriyor. Bu tartışmalar bilimsel temeli olan tartışmalar değil.
Hangi kalemleri kullandığını TÜİK bildiriyor. Piyasanın kamuoyunun beklentisi düşük. Demek ki gerçek rakam buymuş. Diğer türlü Avrupa Birliği, Dünya Bankası, IMF kabul etmez. Hangi kalemlerden bu rakamların alındığını biliyor.
Yüzde 3 toplu sözleşmeden kaynaklanan bir hak var. Brüt rakamlarla konuşuyoruz. Bu ay ve 6 aylık enflasyon rakamı eklenecek. Ki bu da 7,67'nin üzeri ama sendikaların da alacağı kararla yüzde 8'in üstü çıkabilir. 3 bin lira alıyorsa emekli 240 liraya yakın zam alacak diyebiliriz. Daha yüksek ya da orta nitelikle maaş alanlarda farklı şekilde.
Bu rakamlar kesinleşmemiş ama zam farkı 7,67 üzeri hatta 8'lerin üzeri olacaktır. Enflasyondan etkilenenler sabit gelirliler. Dolayısıyla bu ay bu rakamın bu şekilde gelmesi çok çok değerli. Toplu sözleşmeler görüşülecek. Netleştikten sonra bu rakamlar verilecek. Sosyal yardım alanlar da bu rakamlara göre alıyor.
Temmuz itibariyle bu maaşlara yansımış olacak. Bunun görüşmeleri var. Kararlaştırılıp, netleştirilecek. Sabit gelirliler açısından çok değer ifade ediyor.
Enflasyon gerilemeye başladığı anda fiyatlar geriliyor demektir. Bu beklentilerimizi enflasyon gerilerse bunu da ağustos sonu eylül başı indirimleri bekliyoruz. Tarla ürünlerinde olacak ama diğer ürünlerde beklemiyoruz.