Çekirdek enflasyon 13.5 yılın zirvesinde

Ekonomistler Eylül'de başta euro olmak üzere kur kaynaklı etkiler, ekonomik aktivitedeki güçlenmeye paralel enflasyonda genel olarak yükseliş eğiliminin devam ettiğini belirtirken, hesaplamada kullanılan ağırlık sistemindeki yöntem değişikliğinin de etkisine dikkat çekiyor.

Önümüzdeki aylarda özellikle giyimde yöntem değişikliğinin yanı sıra, beyaz eşya ve mobilyadaki vergi indirimlerinin sona ermesi ve iç talebin gücünü koruyacak olması nedeniyle yıllık enflasyondaki yüksek seyrin sürmesi bekleniyor.

Olumlu baz etkisiyle Aralık'ta enflasyonun düşmesi beklense de TCMB'nin sıkı duruşunu uzun bir süre daha koruyacağı belirtiliyor.

Tüketici fiyatları enflasyonu Eylül'de ana harcama gruplarında tek gerileyen kalem olan gıda fiyatlarındaki düşüşün desteğiyle beklentilerin altında aylık bazda yüzde 0.65 artış gösterirken, diğer tüm harcama gruplarında artış yaşandı.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre yıllık enflasyon Ağustos'taki yüzde 10.68'den yüzde 11.20'ye yükselişini sürdürürken, çekirdek enflasyon ise yaklaşık 13.5 yılın zirvesine geldi.

Merkez Bankası'nın da yakından izlediği özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden "B" Eylül'de yıllık olarak yüzde 10.12'den yüzde 10.89'a, "C" ise yüzde 10.16'dan yüzde 10.98'e yükseldi.

Böylece B endeksi Ağustos 2008, C endeksi ise Şubat 2004'ten beri en yüksek seviyeye geldi.

Yİ-ÜFE ise Eylül'de aylık yüzde 0.24 artarken, yıllık bazda yüzde 16.34'ten yüzde 16.28'e geriledi.

ING Bank Başekonomisti Muhammet Mercan, yıllık enflasyonda Eylül'de de gözlenen ciddi artışta, gıda ve temel mal grubu (özellikle giyim) kaynaklı mal fiyat artışlarının yanı sıra küresel krizden bu yana en yüksek düzeye ulaşan hizmet fiyatlarının belirleyici olduğunu söyledi.

Mercan, "Önümüzdeki iki ayda beyaz eşya ve mobilyadaki vergi indirimlerinin sona ermesi, ağırlık sistemindeki yöntem değişikliği ve gücünü koruyan iç talep gibi faktörlerle yıllık enflasyon yüksek kalacak olsa da Aralık'tan itibaren Nisan'a kadar olan dönemde olumlu baz etkisiyle önemli bir düşüş kaydedilmesini bekliyoruz" dedi.

TCMB'nin son PPK toplantısına ilişkin özetlerinde gıda grubundaki baz etkileri, beyaz eşya ve mobilya sektöründeki geçici vergi indirimlerinin Ekim ayında geri alınacak olması ve giyim grubundaki yöntem değişikliğinin kısa vadede enflasyonda dalgalanmaya ve çekirdek enflasyonun geçici olarak yükselmesine neden olacak gelişmeler olarak öne çıktığı ifade edildi. (Full Story)

TÜİK Ocak ayında yaptığı düzenlemeler ile TÜFE'de gıda, giyim ve konutun ağırlığını azaltırken; alkollü içecekler ve ulaştırmanın ağırlığını artırdı, her ürünün yıl boyunca ve bütün aylarda aynı ağırlığa sahip olduğu sabit ağırlık yöntemini kullanılacağını duyurdu. (Full Story)

Odeabank notunda da gıda dışı temel enflasyon dinamiklerinde iç talepteki canlılıkla birlikte bozulmanın sürdüğü, döviz kurlarındaki gelişmelerin gecikmeli etkileri ve sabit ağırlık yöntemine geçişin enflasyondaki yükselişte etkili olmaya devam ettiği belirtildi.

Notta, "...Enflasyonda yükselişin Aralık'a kadar devam edeceğini öngörüyoruz. Son çeyrekte toplam talep koşulları enflasyona aşağı yönlü baskı yapabilecek olsa da çekirdek enflasyondaki iyileşmenin sınırlı kalabileceğini tahmin ediyoruz. Bu nedenle TCMB'nin mevcut temkinli duruşunu beklenenden uzun süre değiştirmeyebileceğini düşünüyoruz" denildi.

AYLIK EN YÜKSEK ARTIŞ EĞİTİMDE

Verinin ayrıntılarına bakıldığında ana harcama grupları itibarıyla aylık en yüksek artış yüzde 2.08 ile eğitim grubunda olurken, ulaştırmada yüzde 1.58, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1.34, lokanta ve otellerde yüzde 1.02 ve giyim ve ayakkabıda yüzde 0.80 artış gerçekleşti.

Ana harcama grupları itibarıyla Eylül'de endekste yer alan gruplardan sadece gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yüzde 0.23 düşüş gerçekleşti. Öte yandan gıda fiyatları yıllık bazda yüzde 12.50 arttı.

Öte yandan yıllık en fazla artış yüzde 16.10 ile ulaştırma grubunda gerçekleşti. TÜFE'de, bir önceki yılın aynı ayına göre gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 12.50, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 12.06, sağlık yüzde 11.90 ve eğlence ve kültür yüzde 11.85 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları oldu.

İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, manşet ve çekirdek enflasyonun çift hanede seyrediyor olmasının yakın dönemde TCMB'yi sıkı duruşunu korumaya ittiğini söyleyerek, "Bu bağlamda yılın kalanındaki iki toplantıda gevşeme yönlü bir adım beklemiyoruz. Yıl sonu enflasyon beklentimizi yüzde 9.4'te koruyoruz. Ancak Ekim ve Kasım'da yıllık enflasyonun çift hanede kalacağını da belirtmek gerek" dedi.

Baz etkisi ve kur geçişkenliğinin azalan etkisiyle yıllık enflasyonun gelecek yıl yüzde 8 civarına ineceğini söyleyen Kömürcoğlu, bu durumda TCMB'nin olası bir parasal gevşemeye küresel gelişmeler izin verdiği takdirde yılın ikinci çeyreğinde başlamasını beklediğini söyledi.

SON 24 SAATTE YAŞANANLAR