Son dakika... Enflasyon son 14 yılın en yüksek seviyesinde

Ancak büyümenin yılın ikinci yarısında yavaşlayacağı beklentilerinin olduğu bir ortamda TCMB'nin 24 Temmuz'daki toplantıda nasıl bir adım atacağı oldukça kritik.

Haziran gerçekleşmesinin ardından enflasyonun önümüzdeki aylarda yüzde 16 civarına gelmesi beklenirken, yılsonu enflasyon beklentileri de yukarı revize ediliyor.

TCMB son enflasyon raporunda, enflasyonu 2018 sonu için orta noktası yüzde 8.4 olmak üzere yüzde 7.2 ile yüzde 9.6 aralığında tahmin ediyor.

HAZİRANDA FİYATLAR YÜZDE 2.61 ARTTI

Tüketici fiyatları Haziran'da aylık bazda gıda ve alkolsüz içecekler grubundaki artışlar ve kur geçişkenliğinin etkisiyle beklentilerin oldukça üzerinde yüzde 2.61 arttı. Çekirdek endeksler Haziran'da tarihi zirvelerine yükselirken, yıllık üretici fiyatları da Temmuz 2003'ten bu yana en yüksek seviyeye çıktı.

TÜİK verilerine göre Yİ-ÜFE Haziran'da yüzde 3.03 artarken, Yİ-ÜFE'de yıllık artış Mayıs'taki yüzde 20.16'dan yüzde 23.71'e yükseldi.

Üretici enflasyonunda da sert yükseliş devam ederken, önümüzdeki dönemde TÜFE'ye dönük baskıların sürebileceğine işaret ediyor.

Öte yandan özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden "B" endeksindeki artış Haziran'da yıllık olarak yüzde 12.77'den yüzde 14.58'e, "C" yüzde 12.64'ten yüzde 14.60'a yükseldi.

ANA NEDEN GIDA FİYATLARI 

QNB Finansbank Başekonomisti Gökçe Çelik, gıdanın manşet enflasyondaki keskin yükselişin ana nedeni olduğunu, gıda fiyatlarının doğası gereği oynak olduğu göz önüne alındığında önümüzdeki dönemde terse dönüş görülebileceğini söyleyerek, "Böyle bir dönüş olsa bile projeksiyonlarımıza göre daha fazla bozulmanın önüne geçmeyecek. Çekirdek ve üretici fiyatlarındaki artış daha yüksek ve yapışkan bir enflasyona sinyali veriyor. Bu bağlamda, kamu hizmetlerinde (elektrik, doğalgaz) fiyat artışları artık kaçınılmaz olabilir. Bu faktörler göz önüne alındığında, enflasyonun önümüzdeki aylarda yüzde 16'nın üzerinde olacağını, yıl sonunda yüzde 15.5'e gerileyeceğini düşünüyoruz" dedi.

Çelik, "Temmuz ayı PPK toplantısında ölçülü bir faiz artışının TCMB'nin enflasyonu düşürme konusundaki kararlılığını hakkında piyasaları ikna etmek için artık yeterli olmayacağını düşünüyoruz. Mevcut enflasyon görünümünün en az 150-200 baz puanlık artış gerektirdiği görüşündeyiz."

PATATES VE SOĞAN...

TÜİK verilerine göre TÜFE'de aylık en yüksek artış yüzde 5.98 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda oldu ve manşet enflasyona yüzde 1.4 civarında katkı yaptı. Patates ve soğan başta olmak üzere işlenmemiş gıda fiyatlarında yaşanan artışların enflasyonu yukarı taşıması bekleniyordu.

Verilere göre aylık bazda haberleşmede yüzde 4.76, ulaştırmada yüzde 2.66, ev eşyasında yüzde 2.24, eğlence ve kültürde yüzde 2.16 artış gerçekleşti. Aylık düşüş gösteren tek grup ise yüzde 1.15 ile giyim ve ayakkabı oldu.

Enflasyon sepetinde en yüksek ağırlığa sahip olan gruplardan ulaştırmanın katkısı 0.46 puan olarak hesaplanırken, benzin, motorin ve oto gazda, petrol fiyatları ve döviz kuruna bağlı artış yaşanması durumunda, bu mallara uygulanan özel tüketim vergisinin (ÖTV), gerçekleşen artış kadar azaltılmasına karar verilmesine rağmen yaşanan bu artışın otomobil fiyatları ve ulaşım ücretlerindeki artıştan kaynaklandığı belirtiliyor.

YILLIK EN FAZLA ARTIŞ ULAŞTIRMA GRUBUNDA

Yıllık en fazla artış yüzde 24.26 ile ulaştırma grubunda gerçekleşirken, TÜFE'de, bir önceki yılın aynı ayına göre ev eşyası yüzde 18.91, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 18.89, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 16.79 ve lokanta ve oteller yüzde 13.30 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları oldu.

Nomura gelişmekte olan piyasalar stratejisti Henrik Gullberg bundan sonra odağın TCMB'de ve 24 Temmuz toplantısında faiz artırarak tepki verip vermeyeceğinde olduğunu söyleyerek, "Ancak piyasada TCMB'nin faiz artırmamak için oldukça baskı altında olduğu algısı var... TCMB'nin zayıf TL'nin daha fazla enflasyona neden olduğu ancak sonrasında verilen yetersiz tepkinin TL'de daha fazla zayıflığı tetiklediği bu kısır döngüyü kırması gerekiyor. Faizleri agresif bir şekilde artırmaları gerekiyor" dedi.

Beklentilerin üzerinde gelen veri, öncesinde 4.62 civarında olan dolar/TL sert yükselerek 4.69'un üzerini görmesine neden oldu. Dolar/TL saat 1314'te 4.6737/4.6756 seviyesinde bulunuyor.

Öte yandan veri öncesi yüzde 16.98 civarında olan 10 yıllık gösterge tahvil faizinin ise yüzde 17.31'e kadar yükselmesine neden oldu.

İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, enflasyonda başta gıda sürprizi olmak üzere diğer alt kalemlere yansıyan bir yükseliş olduğunu söyleyerek, "Çekirdek enflasyon görünümündeki bozulma da devam ediyor. Mevcut enflasyon görünümünde TCMB'nin sıkı duruşunu koruyacağını ancak iktisadi faaliyetteki sert yavaşlama riskini dikkate alarak Temmuz toplantısında ilave bir faiz artışına gitmeyeceğini düşünüyoruz" dedi ve şöyle devam etti:

"Bugünkü enflasyon sürprizi ve üretici fiyatlarından gelen baskıyı da hesaba katarak enflasyonun önümüzdeki aylarda yüzde 16 seviyelerine yaklaştıktan sonra baz etkisi ile yılın son aylarında sınırlı oranda gerilemesini ve yılı yüzde 14'te kapatmasını bekliyoruz. Bir önceki tahminimiz yüzde 12 seviyesindeydi."