Son dakika... Milyonları ilgilendiren düzenleme Meclis'ten geçti! Bakan Bozdağ: Kira artış oranı yüzde 25'i geçemeyecek
Güncelleme Tarihi:
Aylardır gündemde olan fahiş kira artışlarıyla ilgili son dakika gelişmesi yaşandı. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, "Konut kiralarında, 1 yıl süreyle bir önceki yılın kira bedelinin yüzde 25'ini geçmeyecek şekilde artış yapılabilecek, üzerindeki artışlar geçerli olmayacak" dedi. Milyonları ilgilendiren yasa tasarısı akşam saatlerinde TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. Gayrimenkul hukuku uzmanları da yapılan düzenlemenin yerinde ve geçici hükümle tarihinin belirlenmesinin de doğru bir adım olduğunu belirtti. İşte kira düzenlemesiyle ilgili tüm detaylar...
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, "1 Temmuz 2023’e kadar yenilenecek kira sözleşmelerinde bir önceki kira yılının yüzde 25’ini geçmemek koşuluyla yapılacak artışların geçerli olduğuna dair bir geçici hüküm, Adalet Komisyonu’nda Borçlar Kanunu’na eklenecek. Böylelikle konut kiralarında bir yıl süreyle bir önceki yılın kira bedelinin yüzde 25’ini geçmeyecek şekilde artış yapılabilme imkanı getiriliyor" dedi.
’KİRA ARTIŞ ORANI YÜZDE 25’İ GEÇMEYECEK’
Bakan Bozdağ, yeni kira düzenlemesini ilişkin de, "Türkiye Büyük Millet Meclisi Adalet Komisyonunda bugün Borçlar Kanunu’na geçici bir madde eklenmesi söz konusu olacaktır. Yaptığımız çalışma sonucunda konut kiraları bakımından 1 Temmuz 2023’e kadar yenilenecek kira sözleşmelerinde bir önceki kira yılının yüzde 25’ini geçmemek koşuluyla yapılacak artışların geçerli olduğuna dair bir geçici hüküm Borçlar Kanunu’na eklenecektir. AK Parti grubu, MHP grubu orada teklif verecek ve oraya eklenecektir. Böylelikle konut kiralarında bir yıl süreyle bir önceki yılın kira bedelinin yüzde 25’ini geçmeyecek şekilde artış yapılabilme imkanı getiriliyor. Bunun üzerinde yapılacak artışların geçerli olmadığı açıkça ifade ediliyor. Bu düzenlemeyi yaparken geçici olmasına özellikle önem verdik. Geçici bir düzenleme. Bu düzenlemede, kiracı ve sahibinin hukukuna halel vermeden ikisinin de belli bir fedakarlıkta bir noktada durmasına da özen gösterdik. Umarım beklentileri karşılar. Umarım beklediğimiz sonuçları doğurur" ifadelerini kullandı.
MECLİS'TEN GEÇTİ
Bakan Bozdağ'ın açıklamarının ardından TBMM'de yapılan oylamada konut kira artışlarına bir yıl için yüzde 25 zam sınırı getiren düzenleme kabul edildi. Borçlar Kanunu'na eklenen geçici madde uyarınca 1 Temmuz 2023'e kadar yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmalar bir önceki kira yılına ait kira bedelinin yüzde 25'ini geçmemek koşuluyla geçerli olacak.
Yasa teklifiyle; Hakimler ve Savcılar Kanunu, Noterlik Kanunu, Danıştay ve Yargıtay Kanunu ile Türk Ceza Kanunu başta olmak üzere toplam 10 kanunda değişiklik öngörülüyor. Buna göre; yargıda hakim ve savcı yardımcılığı kurumu oluşturulacak, noterlere gayrimenkul satışı yetkisi verilecek ve stokçuluk yaptığı belirlenen kişilere verilen 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası olarak artırılacak.
UZMANLARDAN ÖNEMLİ YORUMLAR
Kira artış oranlarının değiştirilmesine yönelik olarak uzman isimler yorumda bulundu. Gayrimenkul hukuku konusunda uzman kişiler uygulamanın yerinde olduğunu ve geçici hükümle belirlenmesinin de takdirle karşılandığını belirttiler.
Avukat Çiğdem Kezer
“OLMASI GEREKEN DEĞİŞİKLİKTİ”
Kira artış oranlarının 1 Temmuz 2023 tarihine kadar yüzde 25’e sabitlenmesine ilişkin Avukat Çiğdem Kezer “Olması gereken bir değişiklikti. Piyasa koşullarının değişmesiyle mülk sahipleri kiracılardan ciddi artış istiyordu. Artış gerçekleşmeyince de ihtiyaç sebebiyle ihtarname göndererek taşınmazın tahliyesi isteniyordu. Çok sayıda tahliye davası var. Bu değişiklik yerine olan bir değişiklik. 1 yıl boyunca yenilenecek sözleşmelerde geçerli olacak. Geçici hüküm Borçlar Kanunu’na eklenecek bir hüküm. Geçici olması da güzel. Bunla alakalı beklentiler değiştiği takdirde değişiklik yapılabilir anlamına geliyor.
GEÇEN AY ARTIŞ YAPANLAR NE OLACAK?
Avukat Kezer “Geçmiş aylarda yapılan zammın çözümü yok. Kiracı ve mal sahibi uzlaşı içinde buluşturması gerekiyor. Değişikliğin önceden olması gerekiyordu geç kalındı. Son 1.5 yıldır çok ciddi anlamda sıkıntılar var. İki tarafın uzlaşması önemli” açıklamasını yaptı.
İŞYERLERİNİN KİRALARI NASIL BELİRLENECEK?
Kezer “Aynı sorunları işyerleri için de yaşıyoruz. Daha öncesinde dolar cinsinden kiraya veriliyordu. Dolar cinsinden sözleşmelerle ilgili davalar var. Aynı değişiklik işyerleri için de farklı düzenlemeler düşünülerek yapılması gerekir” dedi.
5 YILI DOLDURAN KİRACILAR
Son dönemde önemli olan 5 yılı dolduran kiracılara yönelik olarak Kezer “5 yıl dolduysa kira bedelinin yeniden düzenlenmesi için kira tespit davası açılabiliyor. Bu durumda mevcut piyasa şartlarına göre rayiç bedel üzerinden mahkeme yoluyla belirleniyordu. 5 yılı dolacak olan yerlerde aynı sistemin geçerli olması gerekebilir” ifadelerini kullandı.
Ali Güvenç Kiraz – Gayrimenkul Hukukçusu
5 ÖNERİDE BULUNMUŞTU
Gayrimenkul Hukukçusu Ali Güvenç Kiraz “Gayrimenkul Hukuku Derneği olarak 5 öneride bulunmuştuk. Geçici olmasıydı isteklerimizden biri. Geçici bir düzenleme yapıldı. Artık TÜFE’nin 12 aylık değişim oranı 1 Temmuz 2023’e kadar geçerli değil, TÜFE 25 oranında sabitlendi” dedi.
Kiraz “Bu dönem içinde geçmişe dönük olarak düzenleme olacak mı? benim görüşümce olmayacak. 5 yılı doldurmuş olan kira sözleşmelerinde kira tespit davası açma hakkı var. Mevcut kiracılarına yüksek kira talep edenler var. Tahliye talepleri var. Bu uzama dönemlerinde 1-5 yıl arasında yüzde 25 uygulanacak. 5. yılı doldurmuş olanlarda düzenleme olacak mı bunu bekliyoruz. Hollanda modeli değil Türkiye modeli oldu” değerlendirmesinde bulundu.
KİRA TESPİT DAVALARININ AKIBETLERİ NE OLACAK?
Kiraz “Mal sahipleri açısından 1-5’inci yıllar açısından yapacak hiçbir şeyleri yok. Tüm uzamalarda zorunlu olarak yüzde 25 zam yapabilecekler. 5. yılda kira tespit davalarının açılması ve akıbeti konusunda neler olacak. Bunları görmemiz lazım” dedi.
Sosyal medyadan gördüğüm konu ise, konutlar için mi işyerleri için mi geçerli diye soruluyor. Muhtemelen bu artış oranları konut ve çatılı işyerlerini kapsayacak şekilde geçerli olacaktır. Benim görüşüm bu. İşyerlerini ayıracaklarını zannetmiyorum.
Doç. Dr. Yıldırım Keser - İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi
"ŞU ANA KADAR YAPILMIŞ ARTIŞLAR GEÇERLİ"
"Sayın bakan sadece konut kiraları için açıklama yaptı. İşyerlerini kapsayıp kapsamadığını göreceğiz. Bu düzenleme geçici bir düzenleme. Yani Türk Borçlar Kanunu'ndaki mevcut düzenleme ortadan kaldırılmıyor. Şu ana kadar yapılmış olan kira artışları geçerliliğini koruyacaktır.
Yasa henüz yürürlüğe girmediği için yürürlülük tarihini tahmin edebiliriz. Temmuz ayı olabileceğini tahmin ediyoruz. 1 Temmuz 2022 - 1 Temmuz 2023 arasındaki artış yüzde 25'i geçemeyecek.
5 YILINI DOLDURAN KİRACILAR...
Burada özellikle altını çizmek istediğim nokta, 5 yılı dolmuş ve bundan dolayı kira bedeli güncellenecek kira sözleşmelerini bu düzenleme açıklama itibariyle kapsamamaktadır. Kira artışı yapılması başka bir hukuki durum, ancak altıncı yılına giren kiracıların kiralarının güncellenmesi farklı bir durumdur.
Ama yasa yürürlüğe girdiğinde bu konuda başkaca düzenleme var mı onu da takip edeceğiz."
