Son dakika! Saldırı sonrası neler yaşandı?

Koalisyon sözcüsü Turki el-Maliki, Suudi Arabistan'ın Al Arabiya televizyonunun canlı yayınladığı basın toplantısında, "Soruşturmadan elde edilen ilk bilgiler, Bekik ve Haris'e (Saudi Aramco'ya ait tesislerin bulunduğu yerler) düzenlenen saldırılarda kullanılan silahların İran'a ait olduğuna, saldırıların Yemen topraklarının dışından yapıldığına işaret ediyor." dedi.

Maliki, saldırının nereden gerçekleştirildiğinin öğrenilmesi için soruşturmanın devam ettiğini belirtti.

Öte yandan, Suudi Arabistan Şura Meclisi, dost ve kardeş ülkelerden, Saudi Aramco saldırılarının arkasında yer alan örgütlerin, ülkelerin ve destekçilerinin yargılanması için ortak çaba harcamalarını istedi.

TRUMP'TAN SON AÇIKLAMA: İNCELEMELER DEVAM EDİYOR

ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan'ın milli petrol şirketi Saudi Aramco'ya ait tesislere düzenlenen saldırının arkasında İran'ın olduğuna inandığını ancak kesin sonuca varmak için araştırmaların sürdüğünü açıkladı.

Trump, Bahreyn Veliaht Prensi Selman bin Hamed Al Halife ile görüşmesi öncesi Oval Ofis'te gazetecilere açıklamalara bulundu.

Aramco'ya ait tesislere düzenlenen saldırının arkasında İran'ın olup olmadığına yönelik soru üzerine Trump, "Öyle görünüyor. Tam olarak ne olduğunu öğrendiğimizde size söyleyeceğiz, şu anda incelemeler devam ediyor." dedi.

Trump ayrıca şu anda İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile planlanmış bir toplantı olmadığını kaydetti.

"ABD SAVAŞA HAZIR"

İran ile savaş istemediğini ancak ülkesinin savaş uçakları, füzeler gibi en iyi silah sistemlerine sahip olduğunu belirten Trump, "ABD, savaşa tarihte hiçbir ülkenin olmadığı kadar hazır." ifadesini kullandı.

Trump, İran ile tüm diplomasi yollarının tükenip tükenmediğine ilişkin soruya, "Hayır, diplomasi asla tükenmez. Ne olacağını asla bilemezsiniz. Bir anlaşma yapmak istediklerini biliyorum. Bir noktada bu işe yarayacaktır." şeklinde cevap verdi.

ABD DIŞİŞLERİ BAKANI SUUDİ ARABİSTAN'A GİDECEK

Suudi Arabistan'a herhangi bir söz verip vermediği sorulan Trump, "Hayır, Suudilere böyle bir söz vermedim. Suudilerle oturup, bazı şeylere karar vermeliyiz." dedi.

Trump, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve diğer üstü düzey yetkililerin yakın zamanda Suudi Arabistan'a gideceğini belirterek Bahreyn Veliaht Prensi Selman ile de Aramco saldırısını ve İran konusunu görüşeceklerini aktardı.

RİYAD'DAN SON HAMLE

Suudi Arabistan, milli petrol şirketi Saudi Aramco'ya ait tesislere yönelik saldırılara ilişkin soruşturmaya katılması için uluslararası uzmanları çağıracağını açıkladı.

Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, "Suudi Arabistan'da dünya pazarlarına petrol tedarik eden tesisler cumartesi günü daha önce eşi görülmemiş bir sabotaj saldırısına maruz kaldı. Bu da Saudi Aramco şirketinin üretiminin yaklaşık yüzde 50'sinin durmasına yol açtı." ifadelerine yer verildi.

İlk belirlemelere göre saldırıda İran silahlarının kullanıldığı kaydedilen açıklamada, saldırıların kaynağına ilişkin araştırmanın devam ettiği aktarıldı.

Açıklamada, Suudi Arabistan'ın uluslararası güvenlik ve barışı tehdit eden bu büyük eylemi kınadığı belirtildi.

Saldırının hedefinin birinci derecede küresel enerji kaynakları olduğu vurgulanan açıklamada, eylemin ayrıca, daha önce İran silahları kullanılarak Saudi Aramco şirketine ait petrol pompa istasyonunun maruz kaldığı saldırıların devamı niteliğinde olduğu belirtildi.

Riyad yönetiminin, bu eylemi kınayan tüm bölgesel ve uluslararası tarafları takdir ettiği kaydedilerek, uluslararası toplum, "saldırının arkasında yer alanların kınanması sorumluluğunu üstlenmeye" ve "küresel ekonominin bel kemiğine zarar veren bu barbarca saldırılara açıkça karşı çıkmaya" çağrıldı.

Konuya ilişkin gerçekleri araştırma ve soruşturmaya katılması için Birleşmiş Milletler ve uluslararası uzmanların davet edileceği bildirilen açıklamada, bu soruşturmaların neticesinde Suudi Arabistan'ın güvenlik ve istikrarını sağlayacak tüm önlemleri alacağı aktarıldı.

Ayrıca, Suudi Arabistan'ın topraklarını müdafaa edebilecek ve bu tür saldırılara yanıt verebilecek güce sahip olduğuna işaret edildi.

ABD BİLGİLENDİRDİ İDDİASI

ABD yetkililerinin, Suudi Arabistan'ı, petrol şirketi Aramco'ya yönelik saldırılarda füzelerin İran topraklarından fırlatıldığı, silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) İran'dan havalandığı konusunda bilgilendirdiği iddia edildi.

ABD basınının Amerikalı yetkililere dayandırdığı haberlerde, ABD istihbaratının, hafta sonu Suudi Arabistan petrol şirketi Aramco'nun tesislerine yönelik saldırıların İran topraklarından fırlatılan füzelerle gerçekleştirildiğini tespit ettiği ve bu konuda Riyad'ı bilgilendirdiği ileri sürüldü.

ABD'li yetkililer, iki petrol tesisine yönelik saldırın da seyir füzelerinin yanı sıra yine İran topraklarından havalanan SİHA'larla gerçekleştirildiğini iddia etti.

Diğer taraftan Suud makamlarının ise bu saldırıların İran topraklarından yapıldığı konusunda henüz kesin sonuca varamadıklarına dikkat çekildi.

Ayrıca, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun, Irak yönetimini de bu konuda bilgilendirdiği öne sürüldü.

"SALDIRIYA KARŞILIK VERMEK ÜZERE..."

ABD Savunma Bakanı Mark Esper de saldırıya karşılık vermek üzere ortak ülkelerle çalıştıklarını açıkladı.

Esper, Twitter hesabından, "Bu hafta sonu, Suudi Arabistan petrol tesislerine yönelik saldırıya ilişkin Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selam ve Irak Savunma Bakanı (Necah) el-Şamari ile görüştüm." paylaşımında bulundu.

Beyaz Saray'da Pentagon yetkilileri ile ABD Başkanı Donald Trump'a saldırı konusunda bilgi verdiklerini belirten Esper, "ABD ordusu ve kurumlar arası takımımız, bu benzersiz saldırıya karşılık vermek ve İran'ın altını oyduğu kurallara dayalı uluslararası düzeni savunmak üzere ortaklarımızla çalışıyor." ifadesini kullandı.

ÇİN'DEN İTİDAL ÇAĞRISI

Çin Dışişleri Bakanlığı saldırının arkasında İran olduğu iddialarını "sorumsuzca" olarak nitelendirerek, taraflara itidal çağrısı yaptı.

Bakanlık Sözcüsü Hua Çunying, başkent Pekin'de düzenlediği olağan basın toplantısında, ABD'nin Suudi Arabistan'daki petrol tesislerine yapılan saldırının arkasında İran olduğu iddialarını "sorumsuzca" olarak nitelendirdi.

"Sonuçlanan kesin bir soruşturma olmadan kimin sorumlu olması gerektiği konusunda karar vermek, pek sorumluca olmayabilir." diyen Hua, bölgede çatışmayı yoğunlaştıracak veya genişletecek herhangi bir yönteme karşı olduklarını söyledi.
Hua, ayrıca "İlgili tarafları bölgesel gerilimi tırmandıracak hareketlerden kaçınmaya çağırıyoruz. İlgili tarafların soğukkanlılığı sürdürmesini, Orta Doğu’nun barış ve istikrarını birlikte korumasını umuyoruz." diye konuştu.

TRUMP ÜSTÜ KAPALI SUÇLADI

ABD Başkanı Donald Trump, İran'ı hedef alarak bu ülkeyi üstü kapalı suçladı.

Başkan Trump, resmi Twitter hesabından yaptığı açıklamada, İran'ın Aramco saldırısında herhangi bir rolü olmadığını savunmasına tepki gösterdi.

İran'ın ABD'ye ait bir İHA'yı düşürdüğünde de bu İHA'nın kendi hava sahasında olduğunu iddia ettiğini anımsatan Trump, "Bu açıklamaya, bunun çok büyük bir yalan olduğunu bile bile güçlü şekilde sarıldılar. Şimdi de Suudi Arabistan'daki saldırıda kendilerinin bir şey yapmadığını söylüyorlar. Göreceğiz." ifadesini kullandı.

"ORTA DOĞU'NUN PETROLÜNE İHTİYACIMIZ YOK"

Başkan Trump, Aramco'ya yönelik saldırının ardından petrol fiyatlarındaki artışa yönelik de yorumlarda bulundu.

Kendisi sayesinde son yıllarda enerji sektöründe büyük ilerlemeler kaydedildiğini vurgulayan Trump, "Biz artık bir enerji ihracatçısı değiliz, dünyanın bir numaralı enerji üreticisiyiz. Orta Doğu petrolüne ve gazına ihtiyacımız yok ve orada çok az tankerimiz var. Yine de müttefiklerimize yardım edeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.

RUSYA: BÜYÜK ENDİŞE DUYUYORUZ

Rusya'nın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilsici Vassily Nebenzia gazetecilere yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan'ın Saudi Aramco tesislerine düzenlenen saldırıyla ilgili değerlendirmede bulundu.

Nebenzia, ABD'nin saldırının arkasında İran olduğu iddialarına ilişkin, "Sonuca hemen atlamayalım, çelişkili açıklamalar var. Ensarullah sorumluluk üstlendi. ABD, 'sorumlu İran diyor'. Elimizde net bir tablo yok.” dedi.

ABD Başkanı Donald Trump'ın "Teyide bağlı olarak hedefe kilitliyiz ve silahlarımız dolu.” açıklamasının sorulması üzerine Nebenzia, "Bu tür olayların daha büyük çatışmalara yol açacağından büyük endişe duyuyoruz. Körfez'de ve çevresinde yeterince sorun var ve büyük bir çatışma kesinlikle felaketle sonuçlanır." yanıtını verdi.

BM: BÖLGESEL BİR FELAKETE SÜRÜKLEYEBİLİR

Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi Martin Griffiths, saldırılara ilişkin, “Bu tür bir eylem Yemen’i kontrol altına alınması zor bölgesel bir felakete sürükleyebilir.” dedi.

BM Güvenlik Konseyini Yemen'deki gelişmelere ilişkin bilgilendiren Griffiths, Saudi Aramco tesislerine düzenlenen saldırılarla ilgili açıklamada bulundu.
Saldırıların bölgenin ötesinde de sonuçları olacağı uyarısından bulunan Griffiths, “Bu tür bir eylem Yemen’i kontrol altına alınması zor bölgesel bir felakete sürükleyebilir.” ifadesini kullandı.

Yemen'in barıştan her geçen gün daha da uzaklaştığını belirten Griffiths, savaş devam ettiği sürece bölgesel istikrara tehdidin de artacağını kaydetti.

ABD'DEN “KANITLAR İRAN'I GÖSTERİYOR” İDDİASI

ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Kelly Craft ise Aramco petrol tesislerine saldırının “son derece rahatsız edici” olduğunu belirterek bu saldırıları kınadı ve ABD'nin Suudi Arabistan'ın yanında olduğunu söyledi.

Craft, “kanıtların, dünyanın enerji arzına doğrudan yapılan bu saldırının arkasında İran'ın olduğunu gösterdiğini” savundu.

ABD PİYASALARINA ETKİSİ

ABD hisse senedi piyasaları, Saudi Aramco'nun küresel petrol tedarikinin yarısını oluşturan Aramco tesislerine yapılan drone saldırısı sonrası güne karışık başladı.

ABD söz konusu saldırıdan İran'ın sorumlu olduğunu öne sürerken, İran yönetimi iddiaları reddetti. The Wall Street Journal'da yer alan haberde de söz konusu saldırının ayrıca Saudi Aramco'nun uzun süredir beklenen halka arzının ertelenmesine sebep olabileceği belirtildi.

Diğer gelişmeler kapsamında General Motorsun 49 binden fazla işçisi, kontrat anlaşmazlığı sebebiyle greve gittiğini duyurdu.

Gelişmelerin ardından ABD piyasalarında;

- Dow Jones yüzde 0.27

- Nasdaq yüzde 0.75

- S&P 500 yüzde 0.37 düştü.

Bunun yanında dolar karşısında euro yüzde 0.49 düşüşle 1.10219 dolara, sterlin de yüzde 0.38 düşüşle 1.24523 dolara geriledi.

AVRUPA BORSALARI DÜŞTÜ

Avrupa borsaları günü düşüşle kapattı.

Avrupa borsaları Suudi Arabistan’daki iki petrol tesisine yapılan saldırının ardından artan jeopolitik gerilimin etkisiyle günü düşüşle tamamladı.

Kapanışta, gösterge endeksi Stoxx Europe 600 yüzde 0,58 azalarak 389,53 puandan kapandı.

Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,94 azalarak 5.602,23 puana, İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi ise yüzde 0,96 değer kaybederek 21.964,24 puana geriledi.

Almanya'da DAX 30 endeksi yüzde 0,71 düşüşle 12,380,31 seviyesinde kapandı.

İngiltere'de FTSE 100 endeksi günü yüzde 0,63’lük düşüşle 7.321,41 seviyesinden tamamladı.

Avro/Dolar paritesi ise (TSİ) 22.00 itibarıyla yüzde 0,60’lık yükselişle 1,1009 seviyelerinde işlem gördü.

Öte yandan Brent petrolün varil fiyatı 22.00 sıralarında yüzde 15'e yakın artışla 69 dolar civarında bulunuyor.

SAUDİ ARAMCO PETROL TESİSLERİNE SALDIRI

Suudi Arabistan'ın milli petrol şirketi Saudi Aramco'ya ait 2 tesiste, cumartesi günü yerel saatle 04.00'te SİHA’larla düzenlenen saldırıların ardından yangın çıkmıştı.

Olayda ölen ya da yaralanan olmazken saldırıyla ilgili herhangi bir taraf suçlanmamıştı. Husiler ise yaptıkları yazılı açıklamayla saldırının sorumluluğunu üstlenmişti.

Yemen'deki İran destekli Husiler, son zamanlarda genellikle Suudi Arabistan hava savunma sistemi tarafından etkisiz hale getirilen orta ve uzun menzilli balistik füzelerin yanı sıra SİHA'larla ülkenin bazı bölgelerini hedef alıyor. 

SON 24 SAATTE YAŞANANLAR