Socar’a torba umudu

AK Parti’nin iki gün önce Meclis’e verdiği, torba yasaya koyulan bir teklif maddesi İzmir Aliağa’da yıllardır devam eden bir kavganın da sonunu getirebilir.
Hangi kavga derseniz… Socar’ın, İzmir Aliağa’da 5 milyar dolarlık rafineri kuracağı sahada, Buhar Enerji isimli şirketin de jeotermal lisansı bulunması nedeniyle yıllardır iki şirket arasında süregelen tartışma...

Meclis’e ulaşan teklif, özel bir “jeotermal kurulu” kurulmasını öngörüyor. Bu özel kurul, jeotermal kaynaklı arama ve işletme faaliyetleri ile enerji tesisleri gibi yatırımların birbirini engellemesi, faaliyetin yapılamaz hale gelmesi durumunda, jeotermal kaynaklı yatırımla ilgili bir karar verecek. Yani “yerin altındaki jeotermal kaynak mı, yoksa yerin üstündeki baraj, liman, enerji tesisi gibi bir yatırım mı” noktasında bir tercih yapmış olacak.
Yukarıda yazıldığı gibi liman, baraj, enerji tesisi gibi yatırımlarla jeotermal kaynaklı yatırımların çakıştığı ne gibi örnekler var diye küçük araştırma yaptık.

DAVALIK ARAZİ

Bu araştırmada, söz konusu karara en çok sevinecek şirketlerden birinin Azeri petrol ve gaz şirketi Socar olduğunu gördük.
Çünkü İzmir Aliağa’da Petkim tesislerinin yanındaki arazide Buhar Enerji’ye yerin altındaki kaynaklar için jeotermal lisansı, Socar’ın sahip olduğu Star Rafinerisi’ne de rafineri lisansı verilmesi nedeniyle taraflar davalıktı.
Taraflar arasındaki dava sarmalının nereye varacağı beklenirken; Torba Kanun ile gelen jeotermal kurulu, rafineri veya jeotermal lisansı lehine bir karar verecek. Böylece yıllardır süren bu kavganın tek bir kazananı olacak.

Aynı araziye iki lisans nasıl verildi?

ALİAĞA Petkim tesislerinin yanındaki arazide inceleme yapan ve 700 metre derinlikte bir kuyu açan Maden Tetkik ve Arama (MTA) jeotermal özellikte sıcak suya rastladı. Isısı 120-150 derece arasındaki su oldukça kaliteliydi. MTA 2009 yılında Kamu İhale Kanunu çerçevesinde bir ihale düzenledi. Buhar Enerji ihaleyi kazandı jeotermal lisansını aldı. Hedef, 25 MW gücünde santral kurup bu suyu enerjiye dönüştürmekti. Ancak 2007’deki özelleştirme ihalesi ile Petkim’in çoğunluk hissesini alan Azeri Socar bir yıl sonra Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’ndan (EPDK) aynı arazide kuracağı Star Rafinerisi için 49 yıllık rafinerici lisansı aldı. Jeotermal lisanslı Buhar Enerji, Socar’a verilen rafineri lisansı aleyhine dava açtı. Socar da kuracağı rafinerinin finansman görüşmelerini baltaladığı iddiasıyla Buhar Enerji aleyhine tazminat davası açtı.