Sizi ‘bal’ gibi kandırıyorlar

ÖZEN Altıparmak hayatını bal işine adamış bir isim. 40 yıldır bal konusunda çalışıyor, yatırım yapıyor. 8 yıl arıcılarla birlikte çadırlarda kalıp, bal konusunda uzun süre araştırma yaparak markası Balparmak’ı kuran Altıparmak, Türkiye’deki ve dünyadaki bal üreticilerini, arıcıkla ünlü köyleri geziyor, ileri teknolojinin son olanaklarını da kullanarak yalnızca Türkiye’de değil dünyada da bilinen bir bal markası olmayı hedefliyor. Altıparmak Gıda Analiz Laboratuvarı (Lapilab) Avrupa’da ilk 4 arasında sayılan bal ihtisas laboratuvarlarından biri. Balparmak markası bugün ambalajlı bal pazarında yüzde 55’lik payla lider. Özen Altıparmak üzerine basa basa söylüyor: “En sağlıklı balı tüketiciyle buluşturmak için çalışıyoruz. Sahte bal ile gerçek balı ayırmak hiç kolay değil.” 

KANADA DÜNYADA LİDER

Ne kadar bal tüketiliyor Türkiye’de?

Kişi başı yılda 650 gr kadar... Dünyada ortalama 200 gr’a yakın. Almanya gibi gelişmiş ülkelerde ise 1.5 kg civarında. Türkiye bal üretimi yapan bir ülke olmasına rağmen bal tüketimi yüksek değil.

Son dönemde çok konuşuluyor. “Arıcılık bitiyor, teknik arıcılığa geçilmesi gerekir” diye. Arıcılıkta verimsizlik sorunu ne boyutta?

Türkiye’de kovan başı üretim 17 kg kadar. Bu çok düşük. Bu oran Çin ve Meksika’da 33 kg, Arjantin’de 40 kg, Avusturalya’da 55 kg, Kanada’da ise 64 kg. Rekor Kanada’da.

Biz dünyadaki bal hareketlerini çok iyi takip ediyoruz. Türkiye’de arıcılık verimli olmadığı için kovan başı üretim düşük. Bunun gelişmesi lazım.

Bal ile ilgili kafalar karışık. Siz balı nasıl temin edip, fabrikada ne yapıyorsunuz?

Biz Türkiye’nin her yerinden bal topluyoruz. Bu balların üretimini biz yapmıyoruz. Burası bal fabrikası değil. Burada yalnızca gerçek balı arıyoruz. Gerçek bal mı değil mi onu analiz ediyoruz. Bununla da işimiz bitmiyor. Balın içeriğine bakıyoruz. Çünkü balın içinde arıcıların bilinçli olmamasından kaynaklanan nedenlerle kalıntılar olabiliyor. Buna da çok rastlanıyor. Arıcılar petekte güve olmasın diye ilaç verebiliyor, farklı nedenlerle ilaç veriliyor arılara. Bunun dışında antibiyotikli ballar var.

Tavukçular da bu soruyla sık sık karşı karşıya kalıyor. Balda da antibiyotik mi çıkıyor?

Maalesef. Bu da yalnış uygulamalar nedeniyle oluyor. Arıya antibiyotik olarak verilen ilaçlar baldan çıkıyor.

Arıya antibiyotik verilir mi?

Verilebilir ama bunun zamanlaması önemli. Ne yazık ki bu konuda da bilinçsizlikten yanlış zamanlamada arıya antibiyotik verilince bu antibiyotik bala geçiyor. Balı yiyen tüketiciler de ister istemez antibiyotik alıyor.

Tüketicilerin de kafası çok karışık. Bir kere balı nasıl alacak? Markasız farklı üreticilerin doğal dediği ürüne güvenenler var. Bal mı değil mi emin olmaları mümkün değil. Kavanozda mı alsın, petekte mi alsın? Bilmiyor tüketici.

HEDEF GLOBAL MARKA OLMAK

Sizin hedefiniz ne?

Biz Türkiye’deki gücümüzü koruyarak global bir marka olmayı hedefledik. Bunu belki herkes söylüyor ancak Türkiye’den bir bal markası çıkarmak çok önemli.

İhracat da yapıyor musunuz?

Yapıyoruz. Üretimimizin yüzde 5’ini ihraç ediyoruz. Çin, Almanya, Hollanda, Fransa, İngiltere, Belçika, BAE, Suudi Arabistan, Azerbaycan ve Kıbrıs’a ihracatımız var.

ÖZEN ALTIPARMAK KİMDİR?

Özen Altıparmak ODTÜ İşletme mezunu. Üniversiteyi bitirdikten sonra İstanbul’a gelen Altıparmak, bir süre bir döküm fabrikasında çalıştıktan sonra gıda sektörüne geçti. Bir baharat şirketinde satış sorumlusu ve daha sonra da bayi olan Altıparmak, o dönemde bal da satıyordu. Babasının bir arkadaşının üretimi olan balları satarken, o kişinin öğütlerini dinleyerek bal üretimine ilgi duymaya başlayan Altıparmak, 1980 yılında kendi markası Balparmak’ı kurdu. O dönemde yılda 60 bin ton üretim yapan bir tesisi de devralan Altıparmak, Türkiye’nin her yerini dolaşarak, arıcılıkla ilgili tüm gelişmeleri takip ederek markasını büyüttü. Balparmak, Balçiçek, Balkovan, Honeybal, Ballımix.

12 MİLYON LİRALIK AR-GE TESİSİ KURDU

Tadınca veya biraz bekletince bal olmadığı anlaşılmaz mı?

Anlaşılmaz. Öyle bir damak hassasiyeti yok. Bal en kolay taklit edilen ama en zor tahlil edilen bir gıdadır. Ayrıca içinde kalıntı olan bal sahte baldan da tehlikeli olabilir.

Sizin Ar-Ge tesisiniz tamamen bunu mu yapıyor?

Evet. 12 milyon liralık bir tesis. İşimiz yalnızca balcılık. Biz balı alıyoruz ve Ar-Ge tesisimizde bal mı değil mi diye bakıyoruz. Bal diye tamamen glukoz ve fruktoz yemiş olabilirsiniz. Şekere bal diye fazla verip, sağlıksız bir şey yapmış olabilirsiniz. Sahtekarlık kolay bu işte. Biz balın içindeki kalıntılara ve antibiyotiğe de bakıyoruz. Her gelen baldan örnek alınıyor ve tahlil ediliyor. 35 mühendis çalışıyor bunun için.

PETEK BAL YERKEN PARAFİN YEMEYİN

ÖZEN Altıparmak, petek bal ile ilgili de şu değerlendirmeyi yaptı: “Petek bal hiç kontrol edilemediği için daha tehlikeli. Petekler esnek olsun diye parafin kullananlar çok. Petek 100 liradır, bir peteğin tahlili ise 1000 lira. Bu yüzden hiç tahlil edilmezler. Petek yerken ne yediğinizi bilemezsiniz” dedi.