Şirket satın almalarla halka açıklık oranları düştü

Satın almalar sonucunda Sermaye Piyasası Kurulunun (SPK) “Halka Açık Anonim Ortaklıklar Genel Kurullarında Vekaleten Oy Kullanılmasına ve Çağrı Yoluyla Vekalet veya Hisse Senedi Toplanmasına İlişkin Esaslar Tebliği” kapsamında, şirket paylarını satın alan ortakların çağrı yükümlülüğü doğuyor.

Zorunlu çağrı düzenlemesinin temel amacı, ortaklıktaki yönetim kontrolünün el değiştirmesi nedeniyle, ortaklara paylarını kontrol değişikliğine yol açan satış fiyatı üzerinden eşit şartlar altında satarak ortaklıktan ayrılma hakkını sağlamak olarak tanımlanırken, çağrı işlemleri sonucunda tasarruf sahiplerinin çağrıya cevap vermesi nedeniyle şirketlerin halka açıklık oranları düştü.

Şirketlerden ve SPK'dan edinilen bilgiye göre, Dışbank'ın çoğunluk hisselerininin (yüzde 89,3) 12 Nisan 2005 tarihinde Fortis tarafından satın alınmasından sonra, İMKB'de halka açıklık oranı yüzde 10,66 olarak şekillendi.
Takip eden aylarda Fortis tarafından yapılan çağrı sonucu satın alınan hisselerle halka açıklık oranı yüzde 6,74'e geriledi. Çağrı yoluyla Fortis'in satın aldığı Dışbank hisseleri, toplam miktarın yüzde 3,92'sini oluşturdu.

FİNANSBANK YÜZDE 0,85, DENİZBANK YÜZDE 0,24

3 Nisan 2006 tarihinde Finansbank'ın yüzde 46 hissesini 2 milyar 770 milyon dolara Fiba Grubundan satın alan National Bank of Greece (NBG) de, bankanın diğer ortakları için yaptığı çağrı sonrasında bankadaki payını yüzde 89,4'e çıkardı. Finansbank'ın halka açıklık oranı yüzde 44,32'den yüzde 0,85'e indi. Dexia da, Zorlu Holding'den Denizbank Finansal Hizmetler Grubunun yaklaşık yüzde 75'lik hissesini 2,4 milyar dolara satın almasının ardından, azınlık hissedarlarının elinde bulundurdukları ve İMKB'de işlem gören yaklaşık yüzde 25 oranındaki Denizbank hisseleri için çağrı yaptı.

Bu çağrı sonucunda Denizbank'ın yüzde 25 olan halka açıklık oranı yüzde 0,24'e geriledi.

Yapı Kredi'de Koçbank öncesi ve sonrasındaki halka açıklık oranlarına bakıldığında ise birleşme öncesinde Yapı Kredi'nin halka açıklık oranı yaklaşık yüzde 32 iken, birleşme ile ortaya çıkan yeni Yapı Kredi hisselerinin yüzde 80,2'lik kısmı Koç Finansal Hizmetlere, yüzde 19,8'lik kısmı ise azınlık hissedarlara ait.

Akbank'ın halka açıklık oranı, işlem öncesi yüzde 31,6 iken, işlem sonrasında yüzde 26,8 oldu. Halka açık kısımdaki değişimde, Citibank Overseas Investment Corporation'un banka sermayesine yüzde 20 oranında iştirak etmesi etkili oldu. Yüzde 20'si Citigroup Inc. ve Citibank Overseas Investment Corporation tarafından devralınan Akbank'ta devir nedeniyle çağrıda bulunma zorunluluğuna ilişkin şartlar sağlanmaması nedeniyle çağrı yükümlülüğü doğmadı.

TANSAŞ, KENT GIDA

Migros ve Koç Holding, Tansaş'ı satın almadan önce Tansaş'ın halka açıklık oranı yüzde 49,27 düzeyindeydi.
Kasım 2005'de Migros Tansaş'ın yüzde 64,25'ini ve Koç Holding Tansaş'ın yüzde 13,85'ini satın aldı. Satın alma sonrası Tansaş ortaklarına çağrı, Migros'un ana ortağı Koç Holding tarafından yapıldı. Çağrı süresi boyunca çağrıya iştirak edenlere, söz konusu işlemler karşılığında toplam 26 milyon 744 bin 341,89 YTL ödeme Koç Holding tarafından yapıldı.

Migros ve Tansaş 30 Haziran 2006 tarihi itibarıyla Tansaş'ın Migros'a devrolması suretiyle birleşti ve Tansaş infisah etti.

Mevcut durumda Migros Türk Tic AŞ'nin halka açıklık oranı yüzde 49,17.

Cadbury Schweppes Overseas Limited tarafından hisselerinin yüzde 51'i 2002'de satın alınan Kent Gıda Maddeleri Sanayi ve Ticaret AŞ'nin çağrı öncesi halka açıklık oranı yüzde 14,73 iken sonrasında bu oran yüzde 0,64'e düştü.
Koç Topluluğu şirketlerinden İzocam Ticaret ve Sanayi AŞ hisselerinin devredildiği İzocam İzolasyon Ticaret AŞ'de çağrı öncesi halka açıklık oranı yüzde 38,8 iken, bu oran çağrı sonrasında yüzde 27,41'e geriledi.

Satın alma veya ortaklığın ardından bazı şirketlerin çağrı öncesi ve sonrası halka açıklık oranları yüzde olarak şöyle:


Şirket adı Satın alan Çağrı öncesi Çağrı sonrası
------------ ------------ ------------- -------------
Dışbank Fortis 10,66 6,74
Finansbank NBG 44,32 0,85
Denizbank Dexia 25,00 0,24
Yapı Kredi Koç Fin. Hizm. - 19,8
Kent Gıda Cadbury 14,73 0,64
İzocam İzocam İzolasyon 38,80 27,41

“HAYALET HİSSE SENEDİ HALİNE GELİYOR”

Borsa Yatırımcıları Derneği Başkanı Ali Bahçuvan, Türkiye'deki sermaye piyasası yapısının halka açık şirketlerin tamamen piyasadan çıkmasına müsaade etmediğini belirtti.

Şirketlerin halka açıklık oranlarının düşmesiyle bu şirketlerdeki alım-satım işlemlerinin şirket değerinde sert iniş-çıkışlara neden olabileceğine dikkat çeken Bahçuvan, “Söz konusu şirketlerin tekrar ikincil halka arzlarla halka açıklık oranlarının artırılması gerekir. Bu, herkesin yararına olacaktır. Likidite artacağı için sert hareketlerin meydana gelmesi engellenecektir” diye konuştu.

Ali Bahçuvan, halka açıklık oranlarının düşmesiyle şirketlerin, kimsenin işlem yapmadığı likit olmayan ve yatırımcının tercih etmediği bir hale geldiğini ifade ederek, “Eskiden İMKB 30 ve 100'de işlem gören dev şirketler hayalet hisse senedi haline geliyor” dedi.