Sınırda karbonda ‘deneme’ başlıyor... Geçiş sürecinde cezalar ton başına 50 Euro’yu geçmeyecek...
Güncelleme Tarihi:
Avrupa Birliği, sınırda karbon vergisinin deneme sürecine 1 Ekim’de başlıyor. 18 aylık geçiş sürecinde Avrupalı ithalatçılara emisyonları raporlamadıkları takdirde ton başına 50 Euro’yu aşmayan cezalar kesilecek. 2026’da yürürlüğe girecek düzenleme, ihracatının yüzde 40’ını Avrupa’ya gerçekleştiren Türkiye için de kritik önem taşıyor. Düzenlemenin Türkiye’deki ihracatçılar için maliyetinin yıllık 1.8 milyar Euro’yu aşması öngörülüyor.
DÜNYANIN ilk sınırda karbon vergisinde geri sayım başladı. Avrupa Birliği (AB) tarafından 1 Ekim 2023 itibarıyla deneme sürecinin başlayacağı düzenleme, 18 aylık geçiş sürecinin ardından 2026 yılında resmen devreye alınacak. Bu süreye kadar Avrupa’daki ithalatçılar, emisyon raporlamaları gerekliliklerini uymadıkları takdirde ton başına 50 Euro’yu aşmayan sınırlı cezalarla karşı karşıya kalacak. Geçtiğimiz hafta yayınlanan kurallara göre, çelik ve çimento ürünleri ithalatçıları, mallarının üretiminden kaynaklanan karbon emisyonlarına ilişkin ilk raporlarını 31 Ocak 2024’e kadar açıklamak zorunda kalacak. Deneme aşamasının kapsadığı diğer ürünler arasında elektrik, hidrojen, gübre ve alüminyum yer alıyor.
TÜRKİYE TAKİP ETMELİ
Düzenleme ihracatının yüzde 40’ını AB ülkelerine gerçekleştiren Türkiye’yi yakından ilgilendiriyor. Geçiş döneminde AB’nin tedarikçilerini herhangi bir mali yükümlülük altına sokmayacağını ve sadece SKDM’ye (Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması) tabi ürünlerde gömülü emisyonların raporlanacağını belirten Akdeniz Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (AKMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Saadettin Çağan, 1 Ocak 2026’dan itibaren tam olarak yürürlüğe girecek mekanizmanın Türk ihracatçılar için yıllık maliyetinin 1.8 milyar Euro’yu aşmasının öngörüldüğünü kaydetti. Çağan, bu süreçte ihracatçıların yeşil finansman olanaklarından azami ölçüde faydalanmalarını sağlamak amacıyla fon kaynaklarına erişimi kolaylaştıracak projelerin ivedilikle hayata geçirilmesi gerektiğini dile getirdi.
ETKİLENECEK SEKTÖRLER
Sustainable Fitch ESG Araştırmaları Yardımcı Yöneticisi Jingwei Jei ise geçtiğimiz günlerde Hürriyet’e yaptığı açıklamalarda sınırda karbon vergisinin demir, çimento ve alüminyum gibi alanlarda, Avrupa Birliği’nin ana ticari ortakları üzerinde direkt etkisi olacağının altını çizmişti. Jei, “Bu ülkeler arasında Türkiye’nin yanı sıra Doğu Avrupa, Ortadoğu, Kuzey Afrika ülkeleri, Rusya ve Fas yer alıyor. Hindistan, Japonya ve Güney Kore gibi ülkeler ise Avrupa’ya yapılan ihracatta paylarını her geçen yıl artırıyor. Ancak bu ülkeler aynı zamanda üretimde yüksek karbon seviyelerine de sahip” ifadelerini kullanmıştı.
BAKANLIK’TAN YOL HARİTASI HAZIRLIĞI
AB’nin sınırda karbon uygulaması Ticaret Bakanlığı tarafından da yakından takip ediliyor. Son olarak Ticaret Bakanı Ömer Bolat, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında sınırda karbon düzenlemesine tabi olacak öncelikli imalat sanayi sektörlerinde düşük karbonlu üretime yönelik yol haritaları hazırladıklarını ifade ederek, “Halihazırda, demir-çelik, alüminyum, çimento ve gübre sektörleri için yol haritası çalışmaları tamamlanma aşamasına geldi” açıklamasında bulunmuştu.
