Şimdi yandık

ENERJİ ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, elektrik ve doğalgaza yüzde 9 oranında zam yapıldığını açıkladı. Zamlar bugün itibariyle geçerli olacak. BOTAŞ her ayın son günü, izleyen ay doğalgaz fiyatlarının ne olacağına karar verirken, EPDK ise üçer aylık dönemlerde elektrik fiyatlarını belirliyor. Doğalgaz ve elektriğe en son 1 Ekim 2012’de zam yapılmıştı. Enerji sektörü için doların değerinin artmasının önemli bir dezavantaj olduğunu bildiren Yıldız, 2 yıldır fiyat artışına gidilmediğini ancak, bu yıl yağış azlığının bu durumu dengeleyemeyecek duruma getirdiğini belirtti.

4 YILDA DOLAR KURU VE FİYATLAR NASIL DEĞİŞTİ?

TÜFE içinde yer alan doğalgaz fiyatı, elektrik ücreti ile aylık dolar kuru ortalaması 2010 Ocak ayı 100 kabul edilerek fiyat hareketleriyle bugüne endekslendi. Ocak 2010’dan bu yana dolar kurundaki artış yüzde 55, tüketiciye sunulan doğalgazın nihai fiyat artışı da TÜFE verisine göre yüzde 51. Elektrikte ise yüzde 34.

3 MİLYAR LİRA MALİYET

Yıldız, “Türkiye elektrik üretiminde su kaynakları yüzde 25’lerden yüzde 19’lara indi. Bu farkı ithal kaynaklarla karşılamak durumunda kaldık. Elektrik üzerinde artı 3 milyar lira maliyet oluştu. Dolar ile alıp TL ile satıyoruz. Fakat Türkiye, elektrik ve doğalgazdaki yüzde 9’luk fiyat artışına
rağmen elektrik fiyatında konutta AB üyesi ülkeler arasında en ucuz dördüncü, sanayide en ucuz; doğalgazda da hem sanayide hem de konutlarda hala en ucuz ülke konumunda” şeklinde konuştu.

KUR BASKISI

Yıldız, fiyat artışındaki 3 aylık sürenin elektrik ve doğalgaz için de geçerli olduğunu ifade ederek, şöyle devam etti: “Bugün gördüğümüz 2.28’lik dolar paritesi bizim için çok etkileyici. 2013 Haziran’da ham petrolün varili yaklaşık bugünlerdeki fiyat olmasına rağmen döviz fiyatlarındaki parite çok farklılaştı. Dolar kuru 1.92 iken şu anda 2.28’ler civarında. Bu aradaki fark bile yapılan fiyat artışının çok üzerinde ama olabildiğince vatandaşımız, sanayicimiz lehine yerli kaynaklarımızla bunu dengelemeye gayret ediyoruz.”

4 kişilik aile ayda ne kadar fark ödeyecek?

ELEKTRİK: Elektrik Mühendisleri Odası’nın (EMO) hesaplamalarına göre, 4 kişilik bir aile aylık ortalama 230 kilovat elektrik tüketerek, 83.2 lira fatura ödüyordu. Zamdan sonra ise bu fatura 90.6 kuruşa çıkıyor yani yaklaşık 7 liralık bir artış oluşuyor. Bu oran tüketim arttıkça katlanıyor.
DOĞALGAZ: Dört kişilik ailenin, doğalgaz tüketimi için ödeyeceği faturanın ise ayda ortalama 15 lira artması bekleniyor. Doğalgaz sektörü yetkililerinden edinilen bilgilere göre, 100 metrekarelik bir konutun yıllık tüketimi bin 500 metreküp civarında. Buna göre 100 metrekarelik konut, zammın ardından yılın son çeyreğinde yaklaşık 638 metreküp doğalgaz tüketmiş olacak ve bu miktar için 848 lira ödeme yapacak. Böylece son üç ayda zam nedeniyle 45 lira civarında artı maliyet çıkmış olacak.

Elektrik 3 ayda 1 doğalgaz her ay

TÜRKİYE’de doğalgaz fiyatları, BOTAŞ tarafından her ayın son günü, bir sonraki ay geçerli olmak üzere; tarifeli elektrik fiyatları ise Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nca her üç ayda bir belirleniyor. Ancak BOTAŞ, uzun süredir doğalgaz fiyatlarına sübvansiyon uyguluyor, yani maliyet artışına rağmen satış fiyatını sabit bırakıyor. Oysa gaz fiyatları ve döviz kurunda meydana gelen artış nedeniyle maliyet yükseliyor. BOTAŞ’ın bu yıl da zamma rağmen 200 milyon doların üzerinde zarar etmesi bekleniyor.

Enflasyona etkisi

EKİMDEN itibaren elektrik ve doğalgazda yüzde 9 zam tüketici enflasyonuna etkisinin yaklaşık 0.4 puan artırıcı yönde olması beklenirken, enflasyonun yıl sonunda yüzde 9’un üzerinde gerçekleşeceği beklentileri arttı. Reuters’ın anketine göre, yıl sonu enflasyonuna katkı 0.5-1 arasında olacağı öngörülüyor.