Güncelleme Tarihi:
Emlak Vergisi Kanunu'nda yapılan ve 12 Temmuz 2006 tarihinde yürürlüğe giren 5538 Sayılı Kanun ile belediyelere, 2006 yılı başında yürürlüğe giren emlak vergisine tabi değerleri düzeltme yetkisi verildi.
Bu çerçevede birçok çok belediye, geçen yıl Değer Tespit Komisyonlarınca belirlenen birim değerleri yükseltme yoluna gitti. Birim değerlerdeki artış, bazı yörelerde 12-12,5 kata ulaştı. Bu süreçte bazı belediyeler, eski değerlere sadık kalırken, az sayıda belediye, birim değerlerde küçük oranlı da olsa indirim yaptı.
HARCA ESAS DEĞER DE DEĞİŞİYOR
Emlak vergisine tabi birim değerlerdeki bu artış, vatandaşa sadece emlak vergisinde değil, tapu harçlarında da ek fatura çıkaracak. Bu yıl içinde emlak vergisine tabi değerler yükseltilen yerlerde ev, arsa, arazi alanlardan, tapudaki alım-satım değeri, yeni birim değerlerin altında kalanlar, aradaki fark için ayrıca harç ödeyecek.
Harçlar Kanunu uyarınca, tapu ve kadastro harcı, vergi değeri ile mükellef tarafından beyan edilmiş olan değerlerden yüksek oranı üzerinden hesaplanıyor. Mükelleflerin vergi değerinden daha düşük beyanda bulunmaları halinde, harcın hesabında vergi değeri esas alınıyor. Aradaki farka isabet eden harç da, Vergi Usul Kanunu'na göre hesaplanan vergi ziyaı cezası yüzde 25 oranında uygulanmak üzere ikmalen tarh ediliyor.
Ülkemizde de, gayrimenkul alımlarında tapuya gerçek değer yerine emlak vergisine esas değer beyan edilerek, daha az tapu harcı ödeniyor.
ARIOĞLU'NDAN UYARI
Bu arada A.A muhabirinin sorularını yanıtlayan Gelir İdaresi Başkan Vekili Osman Arıoğlu da, emlak alım-satımlarında tapu harcında gerçek değerin esas olduğunu, ancak bu değerin emlak vergisi birim değerinin de altında kalamayacağını vurguladı.
Emlak vergisinde 2006 başında yürürlüğe giren değerler yüksek bulunduğu için yeni bir Kanuni düzenlemeye giderek, belediyelere düzeltme yetkisi verdiklerini söyleyen Arıoğlu, ancak bazı belediyelerin bu yetkiyi artış yönünde kullandıklarına işaret etti.
Bu artışın, tapu harcını da doğrudan etkilediğini bildiren Arıoğlu, şu açıklamada bulundu:
“Emlak vergisindeki yeni değerler, 2006'nın tümünü kapsıyor. Yıla ilişkin emlak vergileri de, bu değerler üzerinden hesaplanacak. Bu şartlarda, 2006 yılı içinde satın alınan gayrimenkullerin tapudaki değeri de, yeni emlak vergisi değerlerinin altında kalamayacak. Diyelim vatandaş Ocakta ev aldı. Tapuya gerçek değerini bildirdi. Burada sorun olacağını sanmıyorum. Çünkü, gerçek değerler, her zaman emlak vergisi değerlerinin üzerinde oluyor. Ancak, gerçek değer yerine, emlak vergisine esas değer üzerinden işlem yapıldıysa, o zaman vatandaşlar yeni değerlere bakacak. Düzeltme sonucu o bölgede emlak vergisi değerleri yükselmişse, bu durumda tapu harcına tabi değerin de artırılması gerekiyor. Çünkü tapu harcında da yıllık ikmal yapılmalı.”
CEZASIZ TAHSİLAT
Arıoğlu, tapu harcında, yeni değer tespiti ile böyle bir durum ortaya çıktığı için cezasız ikmal yoluna gidileceğini de bildirdi.
Bu durumdaki vatandaşların vergi dairesine giderek, verecekleri ek beyanname ile tapu harcına esas değeri yükseltmeleri gerektiğini belirten Arıoğlu, “Kanuna göre yapılacak işlem bu. Danıştay'ın da daha önce bu yönde verilmiş bir kararı var. Ancak ortada özel bir durum olduğu için Gelir İdaresi olarak, yeni değerler öncesi yapılan satışların durumunu yeniden detaylı bir şekilde değerlendireceğiz. Farklı bir şey olursa onu da kamuoyuna açıklarız” dedi.
FİRMALAR FARK İSTİYOR
Öte yandan yeni değer tespitlerinin ardından, büyük inşaat firmaları da, sattıkları konutlar için müşterilerine, ek harç tebligatı göndermeye başladı.
Özellikle İstanbul'da büyük konut projelerini üstlenen şirketler, kendilerinden ev alan kişi ve kuruluşlardan ek tapu harcı talep ediyor.
Batı Ataşehir'de Toplu Konut İdaresinin (TOKİ) hasılat paylaşımlı projelerini üstlenen firmalar da, Kadıköy Belediyesinin bölgedeki sokaklarda metrekare birim değerini 1 Ağustos'tan geçerli olmak üzere 600 YTL'den 900 YTL'ye çıkardığını belirterek, müşterilerinden hesaplanan ek tapu harcını yatırmalarını istediler.