Oluşturulma Tarihi: Mart 25, 2003 01:55
Savaştan önce 15.8 katrilyon liralık tasarruf ve gelir paketi açıklayan hükümet, Irak Savaşı'nın başlaması ile birlikte ek tasarruf önlemlerine gitme kararı aldı. Buna göre, harcamalar belli oranlarda bloke edilecek ve bundan da 4 katrilyon liralık tasarruf sağlanacak.
58. Hükümet döneminde 15.8 katrilyon liralık tasarruf ve gelir paketi açıklayan AKP, Irak Savaşı'nın ekonomiye getireceği yeni yükler nedeniyle, 4 katrilyon liralık daha tasarruf yapmak için kolları sıvadı. Adalet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Cemil Çiçek'in, dünkü Bakanlar Kurulu'nun ardından yaptığı açıklamaya göre, hükümet ekonomide savaş önlemleri kapsamında, önümüzdeki birkaç ay boyunca sadece maaş, ücret, savunma harcamaları ve borçlar gibi zorunlu ödemeleri öngören bir ‘‘sıkı nakit politikası’’ izleyecek.
Buna göre, Bütçe çıktıktan sonra 5 gün içinde harcamalar itibariyle seçici biçimde faiz dışı harcama ödeneklerinin belli oranlarda bloke edilmesi ve harcama programlarının bakiye tutarlar üzerinden yapılması konusunda genelge yayınlanacak. Bu GSMH'nin yüzde 1'inden fazla, yaklaşık 4 katrilyon liralık tasarrufa denk gelecek. Bu amaçla Maliye Bakanlığı ödeneklerin kullanımı konusundaki yetkisi kapsamında gerekli tedbirleri alacak.
11.6 KATRİLYON TAMAM
Türkiye'nin savaşa girmese de bunun sıkıntılarını yaşayan bir ülke olduğunu dile getiren Cemil Çiçek, Bakanlar Kurulu'nun savaşın ortaya çıkarabileceği etkilerle ilgili olarak bir dizi ekonomik önlem aldığını açıkladı. Çiçek, GSMH'nin yüzde 6.5'i tutarında faiz dışı fazla hedefine göre dizayn edilen bütçenin TBMM Genel Kurulu'nda olduğunu, bu hedefe ulaşmak için öngörülen 15.8 katrilyonluk önlemlerden 11.6 katrilyonluk bölümününe ilişkin düzenlemelerinin yapıldığını söyledi. Çiçek, ayrıca 1.8 katrilyon liralık gelir beklenen emlak ve motorlu taşıt ek vergileri ile 1 katrilyon liralık kurumlar geçici vergi ve istisnalarıyla ilgili düzenlemeleri içeren doğrudan vergi reformunun da bu hafta Plan Bütçe Komisyonu'ndan geçmesini beklediklerini belirtti.
SIKI NAKİT YÖNETİMİ
Çiçek, kararlaştırılan yeni önlemleri de şöyle sıraladı:
Önümüzdeki birkaç ay maaş, ücret ve savunma harcamaları, borçlar gibi sadece zorunlu ödemeleri öngören sıkı nakit yönetimi izlenecek.
Kamu alacakları ile ilgili olarak, tahsilat birimlerinin alacaklı bazında yapacağı uygulamalar dışında hiçbir af ve genel yapılanma söz konusu olmayacak.
Emeklilik ve atıl istihdam sorunun çözümü konusunda KİT yönetim kurulları yetkili kılınacak.
Tekel'in özelleştirme planı onaylanmak üzere kısa süre içinde Özelleştirme Yüksek Kurulu'na sunulacak.
‘‘Yeni bir paket açıkladınız. Toplam gelir beklentisi ne kadar, maaş ve ücretlerde sıkı nakit denetimi Nisan ayında memurlara zam yapılmayacağı anlamına mı geliyor’’ sorusu üzerine Çiçek, şöyle konuştu:
‘‘2003 Mali Yılı Bütçesi bu hedefler ve muhtemel gelişmeler dikkate alınarak yapılmıştır. Bütçe 1 Nisan'da yürürlüğe girecek. Savaşın ne kadar süreceğini bilemiyoruz. Bizim dışımızda olan bir gelişme olması nedeniyle, Hazine'nin nakit akışını dengede tutması gerekecektir. Bunun için böyle bir tedbir alınmıştır.’’
Tasarruf patronu Unakıtan oluyor
Hükümetin, son tedbir paketinde en katı önlem olarak öne çıkan 4 katrilyon liralık blokaj konusunda, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan padişah yetkileriyle donatılıyor. Maliye Bakanı; faiz, milli savunma ve maaş ödemeleri gibi zorunlu-acil kalemler dışında kalan bütün harcamalardan ne zaman, ne kadar ve nasıl kesinti yapılabileceği konusunda tek yetkili olacak.
Halen TBMM Genel kurulunda görüşülmekte olan 2003 bütçesi üzerinde yapılacak olan 4 katrilyon liralık blokajdan en çok yatırımların zarar göreceği belirtildi.
AKP'nin iktidara gelirken en iddialı olduğu duble yolların da arasında yeraldığı; enerji, sulama, eğitim, adalet gibi akla gelebilecek her alanda ciddi kısıntılara gidilecek. Bu durumun, yıl boyunca önemli sıkıntılara yol açabileceği de belirtiliyor.
DAHA AZ BORÇLANILACAK
4 katrilyon liralık blokaj sayesinde, Hazine bu tutar kadar daha az borçlanma imkanına kavuşmuş olacak. Ekonomi yetkilileri, Nisan'dan itibaren 9 aylık harcama programının bu önleme göre yapılacağını ve nakit yönetiminde hissedilir bir rahatlama sağlanacağını vurguladı.
Diğer yandan, el konulacak olan bu 4 katrilyon, yüzde 6.5 faiz dışı fazla hedefinin tutturulması için daha önce açıklanan 15.8 katrilyon liralık önlemler paketine eklenecek. Böylece, sadece 2003 yılı için yaklaşık 20 katrilyon liralık bir tasarruf paketi ortaya çıkıyor.
Ekonomi yönetimi bütçeden 4 katrilyon liraya el konulması önleminin; ABD'den mali yardım gelme ihtimalinin ortadan kalkması, bunun sonucunda yaşanan dalgalanma ve iç borç sorununun daha da kritik hale gelmesi üzerine alındığını gizlemiyor. Yetkililer, ‘‘Bu blokaj ne zaman kalkacak?’’ sorusuna, ‘‘İşler ne zaman düzelirse’’ karşılığını verdi. Son önlemler 4. gözden geçirmenin tamamlanması için IMF'ye gönderilecek olan niyet mektubuna da eklenecek.
Elden gelen öğün olmaz o da vaktinde bulunmaz
Ekonomi konularının ilgili birimler tarafından izlendiğini söyleyen Hükümet Sözcüsü Cemil Çiçek, ‘‘Çabamız ülkemizin kendi ayakları üzerinde durması ve kendi potansiyellerini harekete geçirerek kalkınma çabalarını sürdürmesidir’’ dedi. ‘‘Hepimiz bilmeliyiz ki elden gelen öğün olmaz o da vaktinde bulunmaz’’ diyen Çiçek, yeni tedbirler için de ‘‘Hükümet piyasa mekanizmasına olan inancını bir kez daha ifade eder, alacağımız tedbirlerin hepsi piyasa düzeni içerisinde olacaktır’’ diye konuştu.