Emeklilik planlarındaki varlıklar 50 trilyon doları aştı

OECD’nin son yayımladığı ‘Pension Markets in Focus 2020’ Raporu’na göre, 2019 sonu itibarıyla dünyada emeklilik tasarruf planlarındaki varlıkların büyüklüğü (emeklilik fonlarındaki tasarruflar, emeklilik sigorta sözleşmeleri ve diğer araçlar) 50 trilyon doları aştı. Geçen yıl yüksek getiri sağlayan yatırımlarla emeklilik planlarında son 15 yılın en yüksek yatırım gelirlerine ulaşıldı. Rapor hem küresel olarak emeklilik fonlarındaki büyümeyi gözler önüne seriyor; hem de gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında, Türkiye’nin emeklilik planları konusunda gidilecek daha çok yol olduğunu da ortaya koyuyor.

ABD ASLAN PAYINI ALIYOR

Raporda yer alan bazı önemli satır başlarına yer verirsek, 2019 yılı itibarıyla emeklilik tasarruf planlarındaki varlıklar OECD ülkelerinde 49.2 trilyon dolara yükselirken, OECD ülkeleri arasında emeklilik varlıklarının coğrafi dağılımında, geçen günlerde yeni Başkanı Joe Biden’ı seçen ABD, yüzde 65.4’le aslan payını alıyor. Önemli bir gösterge olarak, emeklilik tasarruf planlarındaki varlıkların, gayrisafi yurtiçi hasılaya oranına bakıldığında ise manzara biraz farklı. Bu konuda, yüzde 219.7 ile Danimarka ilk sırada yer alırken, bu ülkeyi yüzde 194’lük oran ile Hollanda izliyor. Bir anlamda, söz konusu ülkelerin emeklilik planlarındaki varlıkların, milli gelirin 2 katı büyüklüğünde olduğu söylenebilir.

İRLANDA GETİRİ ŞAMPİYONU

Raporda, 2019’da yatırımların reel getirilerinin de çok yüksek olduğu kaydediliyor. Bir çok ülkede, çift haneli reel yatırım getirilerine ulaşılırken, söz konusu ülkeler arasında yüzde 18.5 ile İrlanda, yüzde 13.7’lik reel getiri ile Hollanda en yüksek getiri sağlayan ülkeler olarak başı çekiyor. Rapora göre, ‘çalışanların emeklilik planları’, dünyada emeklilik planları içindeki varlıkların büyümesinde etkili. Bu konuda, Yeni Zelanda, Birleşik Krallık gibi ülkelerdeki otomatik katılım programları (auto-enrolment) ve Bulgaristan, İsrail, Latvia gibi ülkelerdeki zorunlu emeklilik planları gibi uygulamaların emeklilik tasarruf planlarının büyümesinde etkili olduğu raporda vurgulanan en önemli hususlardan birisi.

BES’İN KATKISIYLA TÜRKİYE EN HIZLI BÜYÜYEN 2’NCİ ÜLKE

‘OECD Pension Markets in Focus 2020’ Raporu, Türkiye ile ilgili de önemli bilgiler içeriyor. Ülkemizde 2019 sonu itibarıyla, emeklilik tasarruf planlarındaki varlıkların, gayrisafi yurtiçi hasılaya oranı yüzde 2.9. 2009 yılındaki yüzde 0.9’luk oran ile karşılaştırıldığında, söz konusu oranın 10 yılda 3 kat artmasında, Bireysel Emeklilik Sistemi’nin de (BES) önemli bir rolü olduğu söylenebilir. Ancak, Raporda asıl ilginç nokta şu; Türkiye 2019’da emeklilik varlıklarının yıllık büyüme hızı itibarıyla yüzde 37.3 ile Ermenistan’ın (yıllık büyüme hızı yüzde 58.2) ardından 2’nci sırada yer aldı. Ancak, söz konusu hızlı büyümede gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında varlıkların görece küçük olmasından kaynaklanan ‘baz etkisi’ni de dikkate almak gerekiyor. İlandır...