Sigara tiryakisi devlete 4.4 katrilyon lira ‘üfledi’

Tekel ile Türkiye'de üretim yapan iki uluslararası sigara kuruluşunun son 4 yılda devlete ödediği toplam vergi ve fon miktarı 6.5 milyar doları (4.4 katrilyon lira) aştı.

İnsan sağlığını olumsuz etkileyen sigara, Hazine'ye katrilyonlar kazandırıyor. Sigara sektörünün ödediği toplam vergi ve fon miktarı 6.5 milyar doları (4.4 katrilyon lira) aştı.

Maliye ve Tekel yetkililerince tütün konusunda hazırlanan rapora göre, Türkiye'de diğer pekçok Batılı ülke gibi ithalatta uygulanan gümrük vergileri dışında tütün ve sigaradan katma değer vergisi ile birlikte çeşitli vergi ve fonlar alıyor. Tütün ve tütün yerine geçen maddelerin ithalatı menşe ülke ayrımı yapılmaksızın yüzde 17 oranında KDV'ye tabi bulunuyor. Sigara, puro, pipo tütünleri, kıyılmış tütün, enfiye, tömbeki ve benzeri tütün mamullerinin ithalatında da yüzde 120 oranında ek vergi alınıyor.

Aynı şekilde filtreli ve filtresiz sigaralar, tütünler, tömbeki vepipo tütünleri dahil, tatlı sert tütünler hariç, enfiye ve purolar, ithalatında da yüzde 15 oranında Eğitim, Gençlik, Spor ve Sağlık Hizmetleri Vergisi alınıyor. Sigara, puro, pipo tütünleri, kıyılmış tütün, enfiye, tömbeki ve benzeri tütün mamullerinin ithalatı da yüzde 10 oranında Savunma Sanayii Destekleme Fonu'na tabi bulunuyor. Yine yabancı tütün ile yurt içinde harmanlanmış ve imal edilmiş sigaraların bünyesine giren tütün ithalatından da CIF bedeli üzerinden ton başına 3 bin dolar fon alınıyor.

Bunlara ilave olarak ithalat bedelinin yüzde 2'si oranında Mera Fonu, perakende satış fiyatının yüzde 2'si oranında şehit, malul, dul ve yetim payı alınıyor. Ayrıca Tekel ürünlerinden yüzde 10 oranında da hazine payı kesiliyor.

Rapora göre, sigara sektöründen sağlanan vergi ve fonların toplam tutarı son 4 yılda 6 milyar 532 milyon 878 bin 198 dolar olarak gerçekleşti. Bunun 4 milyar 853 milyon 62 bin 287 doları Tekel'den, 1 milyar 263 milyon 791 bin 616 doları Philsa'dan 416 milyon 636 bin 491 doları da RJR'den geldi.

Tütünden sağlanan vergi ve fonlar, özellikle sigara tüketimindeki artışa paralel sürekli artış gösterdi. Tekel'in sağladığı vergi ve fontutarı 1996 yılında 1 milyar 15 milyon dolar seviyesindeyken, 1997'de 1 milyar 157 milyon dolara, 1998'de 1 milyar 195 milyon dolara, 1999'da da 1 milyar 474 milyon dolara yükseldi. Tütünden sağlanan vergi ve fonların günümüzdeki parasal değeri de 4 katrilyon 444 trilyon lira olarak gerçekleşti. Böylece, tütün yoluyla Hazineye her yıl ortalama 1.1 katrilyon lira girmiş oldu.