'Sığ hisselere' düzenleme geliyor

SPK ile Azerbaycan Cumhuriyeti Menkul Kıymetler Komitesi arasında işbirliği mutabakat zaptı imzalanmasına ilişkin toplantının ardından basın mensuplarının “sığ hisse senetlerindeki işlemlere yönelik yapılacak düzenlemeler” konusundaki sorularını yanıtlayan Vedat Akgiray, “Dün, bu konudaki açıklamamdan sonra bir takım şikayetler oldu. (Ne oluyor, SPK bu işe niye karışıyor) diye. Biz bir şeye karışmadık, biz bir prensip ilan ettik” dedi.

Amaçlarının yatırımcının aldatılmasını önlemek olduğunu vurgulayan Akgiray, “Halka arz oranı çok düşük hisselerde, büyük ortak da bu iş ile ilgilenmiyorsa, kötü niyetli birkaç kişi, az miktarda para ile fiyatları indirip düşürerek, saf bir kaç yüz kişiyi aldatmış oluyor. Dolayısıyla bu sığ kağıtlardaki ticaretin formatını, içeriğini düzenleyebilirsek, bu tür kötü amaçlı hareketleri kısmen de olsa önleyebiliriz. Bunu yapmaya çalışıyoruz” diye konuştu.

Sığ hisse senetlerine ilişkin işlem kurallarının 1-2 hafta içinde ortaya konabileceğini belirten SPK Başkanı Vedat Akgiray, şöyle devam etti:

“Sığ hisse deyince, toplam işlem hacminde çok marjinal, düşük payı olan hisselerden bahsediyoruz aslında. Bu oran yakında çıkacak, 1-2 hafta içinde oran ortaya konur. Şimdi ampirik çalışma yapıyor arkadaşlar. Fakat söyle bir problem var. Geçmişte olan bir birleşme, şirket evliliği veya bir çağrı sonucu bazı firmaların hisse senetlerinin halka açıklık oranı yüzde yarımlara, birlere, bindelere düşmüş. Çok az sayıda hisse senedi işlem görüyor ve toplam değer payı çok düşük. Kötü niyetle, manipülasyon amacıyla hisse senetlerinin değerlerini artırmak, düşürmek, az para ile mümkün. Az sayıda insan çok az para ile bu işi organize edebiliyorlar. Hele hele büyük ortak bu işle pek ilgilenmiyorsa, (zaten benim hala açıklık oranım çok düşük) diye umursamaz bir durumda ise çoğunluk yatırımcı, konunun uzmanı olmadığı için, (fiyata bak 3 günde 10-20 arttı, burada bir iş var, biz de alalım) diye gemiye biniyorlar. Fiyat çıkıyor, 3, 5, 10 misli artıyor. Ondan sonra kötü niyetle bu işe başlayanlar piyasadan çıkıyor ve olan gariban vatandaşa oluyor. 3 gün sonra alıcı kalmıyor, fiyat patır patır düşmeye başlıyor. Yani kötü niyetli birkaç kişi, saf bir kaç yüz kişiyi aldatmış oluyor. Dolayısıyla bu sığ kağıtlardaki ticaretin formatını, içeriğini düzenleyebilirsek, zaman kısıtlaması, nitelik kısıtlaması gibi... Bunun bir yolu yok, bir çok yolu var, bu tür kötü amaçlı hareketleri kısmen de olsa önleyebiliriz. Bunu yapmaya çalışıyoruz. Dünkü yaptığımız açıklamalardan da bu anlam çıktı.”

“PİYASAYI DÜZENLEMENİN YOLU, BAZEN AÇIKLAMA YAPMAK...”

Kendisinin dün yaptığı açıklamalardan sonra bir takım şikayetlerin olduğuna işaret eden Vedat Akgiray, “(Ne oluyor, SPK bu işe niye karışıyor) diye şikayetler oldu. Biz bir şeye karışmadık, biz bir prensip ilan ettik. Şirket veya sektör ismi vermedik, bu yanlış olur diye. Ama piyasayı düzenlemenin bir yolu da bazen sözlü açıklamalarla insanlara doğru mesajı vermek. Bunu yaptık” dedi.

Şirketlerin halka açıklık oranının yüksek veya düşük olmasının kendi başına bir problem olmadığını vurgulayan Vedat Akgiray, halka açıklık oranının yüksek olmasının daha iyi olduğunu belirtirken, “Ama düşük olması da tek başına bir problem değil. O düşüklüğünün kötü amaçlı kullanılması sorun. Dolayısıyla bu piyasa terbiyesini getirebilirsek, halka açıklık oranı düşük de olsa, küçük yatırımcımız, tasarruf sahibi ağlatılmasın, bütün derdimiz bu. O niyetteyiz” diye konuştu.

“PİYASA OYUNCULARI İÇİN BÜYÜK SÜRPRİZ OLMAZ”

SPK uzmanlarının şu anda geçmişe yönelik olarak, (şöyle yapsak ne olurdu) diye ampirik test yaptıklarını anlatan Vedat Akgiray, şöyle devam etti:
“Dolayısıyla hayali bir düzenleme olmayacak, ampirik gerçeklere dayanan basit yöntemler, kurallar olacak. Kriterler, yakında açıklanacak, arkadaşlarımız çalışıyor. Tahmin ediyorum 1-2 hafta içinde konuyu gündeme getirebiliriz. Kuruldaki arkadaşlar inceleyecek, uygun bulunursa kamuoyuna açıklanacak.
Yöntemi seçmek Kurul'un görevi, ama aşağı yukarı belli. Zaten piyasa oyuncuları ne geleceğini tahmin ediyorlar, çok büyük bir sürpriz olmaz.”

“Sığ” olarak nitelendirilebilecek hisse senedi sayısını, çok sayıda olmadığını ifade etmek için “10-15” olarak ifade ettiğini vurgulayan SPK Başkanı Vedat Akgiray, “Yoksa ortada belli bir sayı yok. Çalışma sonucu bu sayı ortaya çıkar. Firma ismi hiç bir şekilde vermeyiz. Kurallar açıklandıktan sonra, hangi firmanın hangi kategoride olduğu ortaya çıkar” dedi.

“SPEKÜLASYON İYE, MANİPÜLASYON KÖTÜ”

İMKB'de hisse senetlerinde spekülatif hareketlerin önlenmesine yönelik diğer düzenlemelerle ilgili bir soru üzerine, SPK Başkanı Akgiray, spekülasyonun değil, manipülasyonun kötü olduğunu vurgulayarak, şu açıklamada bulundu:

“Spekülasyon kelimesini yanlış kullanmayalım. Manipülasyon kötü bir şey, insanları aldatmak kötü bir şey. Spekülasyon lazım aslında. Fakat (spekülatif balon) deniyor, kullanılan kelime o... Biraz abartı ve bazen yalan haberler ile fiyatı şişiriyorlar. Bu spekülatif balon... Yoksa spekülasyon yapmak ayıp bir şey değil. Yapanlar da lazım zaten. Birileri yapsın para kaybetsin ki normal yatırımcı da para kazansın. Amerika'da bir fıkra vardır; para kaybeden yatırımcıya spekülatör derler, para kazanan spekülatöre yatırımcı derler. Biz de bunu ispatlamaya çalışıyoruz. Borsa uzun vadeli yatırımdır.”