Sezer'den 'yeni kaynak yasası'na onay

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in onayladığı 4736 sayılı kanun, kamu kurum ve kuruluşlarının bazı mal ve hizmetlerindeki ücretsiz veya indirimli tarifelerin kaldırılması ile yeni gelir kaynakları oluşturulmasına ilişkin düzenlemeleri içeriyor. Kanun, büyükşehir belediyeleri ile il özel idarelerine verilecek emlak ve arazi vergi paylarını yeniden belirlerken, BAĞ-KUR sağlık sigortası primini yüzde 5 oranında artırıyor.

Yasaya göre, kamu kurum ve kuruluşlarınca üretilen mal ve hizmet bedellerinde herhangi bir kişi ya da kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulanmayacak. Bu indirim ve ücretsiz uygulamadan muaf tutulacak kişi ya da kurumların belirlenmesi konusunda Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

Şeref aylığı alanlara veya terörle mücadele edenlere uygulanan indirimler ise sürecek. Belediyeler ile bunların kurdukları işletmeler, toplu taşım hizmetlerinde malul, yaşlı, öğrenci ve benzerleri için indirim uygulayabilecek.

Ücretsiz veya indirimli tarife uygulamalarına ilişkin düzenleme 1 Ocak 2002 tarihinden itibaren geçerli olacak.

Yasayla kaçak elektrik kullanımının önüne geçilmesi ve devletin ekonomik olarak zarara uğramasının önlenmesi amacıyla da bir düzenleme getiriliyor. Buna göre, kanunun yayımından itibaren 6 ay içinde başvurulması koşuluyla, kullanma izni verilmeyen ve alınmayan yapılara altyapı hizmetlerinin birinin götürüldüğünün belgelenmesi durumunda, kullanma izni alınıncaya kadar geçici olarak elektrik, su ve telefon bağlanmasına olanak sağlanacak. Ancak bu madde kapsamında elektrik, suve telefon bağlanması, kazanılmış hak sayılmayacak.

Yasayla BAĞ-KUR'un sağlık sigortası primleri yüzde 5 artırılıyor. Buna göre, BAĞ-KUR'lular, yürürlükteki basamak gösterge tutarlarının yüzde 15'i yerine yüzde 20'si oranında sağlık sigortası primi ödeyecekler.

DOÄžALGAZ ATV KAPSAMINDA

Tasarıyla doğalgaz ve nafta da Akaryakıt Tüketim Vergisi (ATV) kapsamına alınıyor. Buna göre, doğalgazda her metreküp için 5 bin lira ATV alınacak, uygulanacak ATV'de mükellef, doğalgaz üretim şirketleri olacak. Bu uygulama 1 Mayıs 2002 tarihinde yürürlüğe girecek.

Nafta için uygulanacak ATV oranı normal benzine uygulanan miktardan aşağı olamayacak. Nafta kullanan sanayi kuruluşlarının kapasite kullanım belgelerinde gösterilen miktar ise bu vergiden muaf tutulacak.

EMLAK, ARAZÄ° VE ARSA VERGÄ°LERÄ°

Bina vergisi oranının meskenlerde binde 1, diğer binalarda binde 2olarak uygulanmasını öngören yasa, bu vergilerin büyükşehir belediyesi ve mücavir alan sınırları içinde meskenlerde binde 2, diğer binalarda ise binde 4 oranında uygulanmasını hükme bağlıyor.

Arazi vergileri binde 1, arsa vergileri ise binde 3 olarak uygulanacak. Ancak bu oranlar büyükşehir ve mücavir alan sınırları içinde 2 katı olacak. Bakanlar Kurulu bu oranları yarısına kadar indirmeye veya 3 katına kadar artırmaya yetkili olacak.

Belediye sınırları veya mücavir alanları içindeki yerlerde  alınacak emlak vergilerinin tutarının yarısı büyükşehir belediyelerine, bu pay ayrıldıktan sonra kalan tutarın yüzde 15'i ise özel idarelere kalacak. Özel idarelere verilecek payın düşmesinden sonra kalan kısmın yüzde 20`si büyükşehir belediyesi payına ayrıca ilave edilecek.

Özel idare ve belediye paylarına ilişkin düzenleme 1 Mart 2002`de yürürlüğe girecek.

BELEDÄ°YE BAÅžKANLARINA SORUMLULUK

Bu paylar, tahsil edildiği ayı izleyen ayın yedinci günü akşamına kadar ödenecek. Belediye başkanları, tahsil edilen vergilerden il özelidarelerine ve büyükşehir belediyelerine düşen payı zamanında ödemezlerse şahısları hakkında, ödemedikleri payın yüzde 10`u kadar ceza uygulanacak.

Adapazarı Büyükşehir Belediyesi sınırları içindeki mükellefler ise2002-2005 arasında bina, arsa ve arazi vergilerini eski orandan ödeyecekler. Genel bütçe vergi gelirlerinden büyükşehir belediyelerineayrılan yüzde 3`lük pay, Adapazarı Büyükşehir Belediyesi için aynı dönemde yüzde 5 olarak uygulanacak.

BÃœYÃœKÅžEHÄ°RLERE ADÄ°L DAÄžILIM

Yasa, Bakanlar Kurulu'na, büyükşehir belediyelerinin paylarını yüzde 3'ten yüzde 6'ya çıkarma yetkisinin yanı sıra kanuni hadlere kadar indirme yetkisi de veriliyor.

Yeni düzenlemeyle büyükşehir belediyelerinin genel bütçeden alacakları payın nüfuslara göre dağıtımının sağlanmasına olanak sağlandı. Buna göre, o il merkezindeki genel bütçe vergi tahsilatlarından büyükşehir belediyelerine ayrılacak payın yüzde 40'ı ilgili belediye hesabına yatırılacak. Kalan yüzde 60'lık pay ise İller Bankası'ndaki büyükşehir belediyeleri hesabına aktarılarak, büyükşehirbelediyelerine nüfusları oranında dağıtılacak.

YURT DIŞINA ÇIKIŞ

Yasayla yurt dışına çıkan her Türk vatandaşının çıkış başına ödediği 50 dolar yerine, 70 milyon Türk Lirası harç ödemesi hükmü getirildi. Bu harçtan, KKTC'ye gidenler muaf tutulacak.

Bakanlar Kurulu, bu harç miktarını üç katına kadar artırma veya kanuni hadlere indirme konusunda yetkili olacak.

Yurt dışına çıkışlarda alınan harçta dolardan TL'ye geçiş uygulaması 1 Şubat 2002 tarihinde başlayacak.

Yasa, ayrıca bazı kamu görevlilerine ödenen "görev tazminatı"dan damga vergisi dışında hiçbir vergi alınmamasını da düzenliyor.

Açıklamada, söz konusu kanunun yayımlanmak üzere BaÅŸbakanlığa gönderildiÄŸi kaydedildi.Â
 
Â