Güncelleme Tarihi:
EİT Doruk Başkanlığı'nı İran Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi'den devralan Cumhurbaşkanı Sezer, Çırağan Sarayı'nda gerçekleştirilen Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 7. Devlet Başkanları Doruk Toplantısı'nda, Anadolu Ajansı ve TRT dışındaki basına kapalı gerçekleştirilen oturumunda bir konuşma yaptı.
Konuk devlet başkanları ve temsilcilerini İstanbul'da görmekten büyük mutluluk duyduğunu belirten Sezer, 1990'lı yılların başında Avrasya'da yaşanan tarihsel gelişmelerin, uluslararası topluma göreli bir özgürlük ortamını da beraberinde getirdiğini vurguladı.
Sezer, bu yeni koşulların, bağımsızlığını yeni kazanmış Azerbaycan, Türkmenistan, Özbekistan, Kırgızistan, Kazakistan ve Tacikistan'ın yanı sıra Afganistan'a da, örgüte katılma olanağı sağladığını kaydetti.
Ahmet Necdet Sezer, örgütün 1992 yılında doğuya ve kuzeye doğru genişleyerek, bu yedi ülkeyi bünyesine almasının 10'uncu yıldönümünü kutladıklarına işaret ederek, konuşmasına şöyle devam etti:
''Son 20 yıl içinde dünyamız küreselleşme sürecinden geçmekte ve bu olgu sürekli ivme kazanmaktadır. İleştişim ve bilişim teknolojilerinde yaşanan başdöndürücü gelişmeler, sermayenin ulusal sınırları aşarak yer değiştirmesi, uluslararası ilişkilerde karşılıklı bağımlılığı ve dayanışmayı zorunlu kılmaktadır.
KüreselleÅŸme sürecinin saÄŸladığı olanaklardan etkili biçimde yararlanmak ve bu sürecin olumsuz yönlerinden olabildiÄŸince az etkilenmek için bölgesel ekonomik iÅŸbirliÄŸi düzenekleri çerçevesinde iliÅŸkilerimizi daha da geliÅŸtirmemiz gerektiÄŸine inanıyoruz.Â
Küreselleşmenin, gelişme yolundaki ülkeler üzerindeki etkilerinin, daha hakça ve toplumsal adalete uygun biçimde gerçekleşmesi içten dileğimizdir. Bugün küreselleşmenin nimetlerinin de getirdiği yükün eşit olmayan biçimde paylaşıldığı yönünde haklı kaygılar bulunmaktadır. Özellikle gelişme yolundaki ülkelerin ekonomik olanaklarını paylaşmalarının ve deneyim değişimi yoluyla bölgesel işbirliğini artırmalarının, küreselleşmenin olumsuz etkilerinden korunmada etkin bir yöntem olduğunu düşünüyoruz.''
   Â
YENÄ° OLANAKLAR VE SORUMLULUKLAR
Â
Cumhurbaşkanı Sezer, 10 üyeden oluşan EİT'in 350 milyonluk nüfusa, 8 milyon kilometrekarelik bir alana ve önemli doğal kaynaklara sahip olduğunu kaydetti.
 Â
Çin Halk Cumhuriyeti'nin batı sınırlarından Balkanlar'ın doğusuna kadar geniş bir coğrafyayı kapsayan bu alanın bölgesel ekonomik işbirliği yönünden üyelerine geniş olanaklar sağladığını ifade eden Sezer, ''Ekonomik İşbirliği Teşkilatı'nın genişlemesi, üye ülkelere yeni olanaklar sağladığı gibi yeni sorumluluklar da yüklemektedir. Örgütün denize çıkışı olmayan yeni üye ülkelerin kalkınmalarına katkıda bulunması yönünde, haklı istek ve beklentiler vardır'' diye konuştu.
Sezer, örgütün yeni üyeleri arasındaki Afganistan'ın özel bir konumda olduğunu belirterek, Afganistan'ın son 20 yıl içinde yaşadığı kardeş kavgaları ve yabancı müdahaleler sonucu insan kaynaklarını önemli oranda yitirdiğini ve alt yapısının tamamına yakın bölümünün yıkıldığını dile getirdi.
Örgütün beş üyesinin Afganistan'la ortak sınırlara sahip olduğunu anlatan Sezer, Türkiye'nin de Afganistan'la ortak bir tarihi ve kültürü paylaştıklarını söyledi.
AFGANÄ°STAN'IN YENÄ°DEN YAPILANMASI
Türkiye'nin ikili düzeyde Afganistan'ın yeniden yapılanma sürecine elinden geldiği ölçüde katkıda bulunduğunu vurgulayan Sezer, şöyle devam etti:
Â
''Afganistan'ın barış ve istikrara kavuşması, kuşkusuz bu ülkede yoksulluğun ortadan kaldırılması ve sürdürülebilir bir kalkınmanın sağlanmasıyla yakından ilişkilidir. Afganistan'da kalıcı bir barışın kurulmasının bölgemizin barışına olduğu kadar dünya barışına da önemli katkı sağlayacağına inanıyoruz.
Ekonomik Ä°ÅŸbirliÄŸi TeÅŸkilatı'nın, Afganistan'ın yeniden yapılanmasına yönelik çalışmalara somut katkılarda bulunmasını içtenlikle istiyoruz. Bu nedenle örgütün Afganistan'a yardım konusunda duyarlılık ve özenle hareket etmesinin yerinde olacağını deÄŸerlendiriyoruz.Â
Örgütün Afganistan'da uygulamayı düşündüğü tasarılarda da mutlaka Afganistan hükümetinin onayının alınması ve Afgan halkının önceliklerinin gözardı edilmemesi gereklidir. Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, her şeyden önce uzumanlık alanına giren tasarıları gerçekleştirmeye yönelmelidir.
Örgütün Afganistan'daki tasarıları uluslararası toplumun bu ülkede sürdürdüğü çalışmaları tamamlayıcı nitelikte olmalıdır. Bu tasarıların ayrıca yapılabilir ve bankacılık yönünden geçerli olması üzerinde durulması gereken noktalardır. Bu tasarılar için bağışçı ülkeler ve uluslararası finans kuruluşlarıyla temas edilmesinin yararlı olabileceğini düşünüyoruz. Türkiye'nin bu ilkeler çerçevesinde Afganistan'a yardıma hazır olduğunu yinelemek isterim.''