Sezer Bankalar Kanunu'nu onayladı

CumhurbaÅŸkanı Ahmet Necdet Sezer, 5020 sayılı "Bankalar Kanunu ile Bazı Kanunlarda DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Ä°liÅŸkin Kanun"u onayladı. CumhurbaÅŸkanı Ahmet Necdet Sezer'in onayladığı  ''Bankalar Kanunu ile Bazı Kanunlarda DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Ä°liÅŸkin Kanun'', Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) devredilen bankalardaki alacakların tahsilini hızlandırmayı amaçlıyor. Yasaya göre, Bankalar Kanunu hükümlerine göre temettü ortaklık hakları ile yönetim ve denetimleri veya hisseleri kısmen veya tamamen TSMF'ye intikal eden bankalara, tasfiyeleri TMSF eliyle yürütülen müflis bankaların iflas idarelerine ait taşıtlar, motorlu taşıtlar vergisinden, binalar da emlak vergisinden istisna tutuluyor.  Danıştay 10. Dairesi'nin görevleri de yeniden düzenleniyor. Danıştay 10. Dairesi, Türk parasının kıymetini koruma mevzuatı, Sermaye Piyasası ve Bankalar Kanunu'ndan doÄŸan dava ve iÅŸlere bakacak. TMSF'ye intikal eden bankalara, tasfiyeleri TMSF eliyle yürütülen müflis bankaların iflas idarelerine ait mal ve haklarının teslimi ve kiralanmasından, Fon'un mali yapısını zayıflatmamak amacıyla KDV alınmayacak.  KARAPARA SUÇLARINDA ZAMANAÅžIMI 15 YILBankalar Kanunu'nda yer alan suçlarla irtikap, rüşvet, basit ve nitelikli zimmet, görev sırasında veya görevinden dolayı kaçakçılık, resmi ihale ve alım ve satımlara fesat karıştırma, devlet sırlarının açıklanması veya açıklanmasına sebebiyet verme suçlarından sanık olanlar hakkında memurlar ve diÄŸer kamu görevlilerinin yargılanması hakkındaki kanun hükümleri uygulanmayacak.  Gerçek veya tüzel kiÅŸiler veya kamu kurum ve kuruluÅŸları, bu kanuna göre takip, soruÅŸturma ve kovuÅŸturmaya yetkili kiÅŸi, Maliye Bakanlığı BaÅŸ Hukuk MüşavirliÄŸi ve Muhakemat Genel Müdürlüğü, bu kanundaki diÄŸer mercilerce istenen bilgileri gecikmeksizin makul sürede eksiksiz vermekle yükümlü olacak. Aksine davranan kiÅŸiler hakkında bir yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek. Bu ceza para cezasına veya tedbirlerden birine çevrilemeyecek ve ertelenemeyecek.  Bankanın içinin boÅŸaltılması olarak da nitelendirilen fiillerin, ''karapara suçu'' kapsamına alınması öngörülüyor. Ayrıca, karapara suçlarına iliÅŸkin zaman aşımı süresi 10 yıldan 15 yıla çıkarılıyor.  Mal bildiriminde bulunması gerekenlerin bildirimde belirtmedikleriveya gerçeÄŸe aykırı olarak bildirdikleri her türlü taşınır ve taşınmazmal, hak ve alacak, gelir ve harcamalar da haksız mal edinme hükümlerine tabi olacak. Haksız mal edinmediÄŸini ispat edene bu hüküm uygulanmayacak.  Borçlu tarafından ödenmesi gereken her türlü vergi, resim, harç ve masrafların Fon alacağından mahsup edilemeyeceÄŸini hükmedilirken, Fon'un ve müflis bankaların iflas idarelerinin açacağı hukuk ve iflas davalarına Ä°stanbul 1 numaralı Ticaret Mahkemesi'nin yanı sıra 2 numaralı ticaret mahkemesince de bakılmasını öngörüyor.  FON KURULUTMSF'nin karar organı olan Fon Kurulu yeniden yapılandırılıyor.  Fon, bu kurul tarafından idare ve temsil edilecek. Fon Kurulu, 2'si Hazine MüsteÅŸarlığı'ndan sorumlu bakan, 2'si Maliye Bakanı, biri Adalet Bakanı, biri kurumun iliÅŸkili olduÄŸu bakan ve biri kurum baÅŸkanı tarafından önerilen ve biri baÅŸkan biri ikinci baÅŸkan olmak üzere Bakanlar kurulu tarafından atanan 7 kiÅŸiden oluÅŸacak. Fon'un merkezi Ankara'da olacak.  Fon; dava, alacak, takip, tahsil, yeniden yapılandırma ve diÄŸer faaliyetleriyle ilgili olarak 3'er aylık dönemler halinde yayımlayacağı raporlarla kamuoyunu bilgilendirecek. Fon, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nu özel gündemle yapılacak toplantı ile yılda 2 defadan az olmamak üzere bilgilendirecek.  Fon, alacağının tahsili bakımından yarar görmesi halinde ve Fon'a borçlu olup olmadıklarına bakılmaksızın hisseleri kısmen veya tamamen kendisine intikal eden bir bankanın yönetim ve denetimine sahip olduÄŸuiÅŸtiraklerin yönetim, müdürler ve denetim kurulu üyelerinin sayılarıyla baÄŸlı kalmaksızın ve imtiyazlı hisselere dayanılarak atanıp atanmadıklarına bakılmaksızın görevden almak veya üyesini deÄŸiÅŸtirmek suretiyle bu kurullara üye atamaya yetkili olacak.  Fon'un yönetim ve denetimine sahip olduÄŸu veya yönetimini ve denetimini devraldığı ÅŸirketlerin Fon tarafından atanan müdürler ve denetim kurulu üyeleri ile Fon'un atadığı bu yöneticiler tarafından yetkili kılınan genel müdür, genel müdür yardımcısı ve müdür gibi ÅŸirket çalışanları ÅŸirketlerle ilgili iÅŸlemleri yürütmeye yetkili olacaklar. Bu kiÅŸilerin, ÅŸirketlerin sermayesini kaybetmesinden veya borca batık olmasından dolayı mahkemeye bildirimde bulunma yükümlülükleri olmayacak. Bildirimde bulunmamaktan dolayı bu ÅŸahıslar hakkında ÅŸahsi sorumluluk davası açılamayacak. Yönetimi ve denetimi Fon tarafından devir alınmamış ÅŸirketlere Fon tarafından atanan yönetim ve denetim kurulu üyeleriyle müdürler ortaklar genel kuruluncagörevden alınamayacağı gibi ibra edilmeyerek haklarında kendilerinin görev yaptığı dönemler dışında ÅŸahsi sorumluluk davası da açılamayacak.  Ä°YÄ° NÄ°YETLÄ° OLDUKLARINI KANITLAYACAKYönetimi ve denetimi Fon'a geçen bankanın hakim ortaklarının bankakaynaklarını kullanarak edindiÄŸi veya edindirdiÄŸi kabul edilen para, her türlü mal, hak ve alacaklar üzerinde ilk kredinin veya banka kaynağının kullanıldığı tarihten sonra üçüncü kiÅŸilere yapılan satış, devir ve temlik gibi iÅŸlemler ile üçüncü kiÅŸiler lehine tesis edilen ayni ve ÅŸahsi tüm haklar Fon'a karşı hükümsüz sayılacak. Bankanın Fon'a devrinden önce satış, kira, devir ve temlik gibi iÅŸlemler ile ayni ve ÅŸahsi hak tesisine iliÅŸkin iÅŸlemlere taraf olan üçüncü kiÅŸileriyi niyetli olduklarını kanıtlamakla yükümlü olacak.  El konulan bankanın yönetim ve denetimini doÄŸrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte elinde bulunduran tüzel kiÅŸi ortaklarının, gerçek ve tüzel kiÅŸi ortaklarının kullandırdıkları bütünkrediler banka kaynağı sayılacak.  Fon tarafından baÅŸlatılan veya Fon'a intikal eden bankalardan devralınan takiprde borçlular tarafından yapılan tüm itirazlar satışdışında takip iÅŸlemlerini durduramayacak. Fonun alacaklısı olduÄŸu icradosyalarında TMSF'ye ödenmesi gereken satış bedelleri sıra cetvelinin kesinleÅŸmesi beklenmeksizin teminatsız olarak ödenecek.  Fon alacaklarının tahsilini teminen Fon tarafından bu kanun hükümleri çerçevesinde verilen tedbir kararları uyarınca üzerine tedbir konulan para, her türlü mal, hak ve alacaklar, bu davalara konualacakların yasal teminatını oluÅŸturacak. Mahkemece karara baÄŸlanan alacaklar tedbir konulan para, mal ve her türlü hak ve alacakların bedelinden bankanın Fon'a devriden önce diÄŸer bankaların ve üçüncü kiÅŸilerin lehine tesis edilmiÅŸ ve muvazaalı bulunmadığı ilgili tarafından ispat edilmiÅŸ sınırlı ayni haklar ile işçi alacakları ve nafaka alacakları dışındakiler imtiyazlı alacak olarak öncelikle tahsil olunacak.        HAZÄ°NE ALACAÄžIYasa, 'hazine alacağı''nı yeniden tanımlıyor. Yönetimi ve denetimiFon'a intikal eden ve/veya bankacılık iÅŸlemleri yapma ve mevduat kabuletme izin ve yetkileri ilgili bakan, bakanlar kurulu ve Kurul tarafından kaldırılan bankalar ile tasfiyeleri Fon eliyle yürütülen veya Fon tarafından tasfiye iÅŸlemleri baÅŸlatılan bankaların yönetim vedenetimini doÄŸrudan veya dolaylı olarak elinde bulunduran ortakların kendileri lehine kullandıkları her türlü banka kaynakları ve her ne altında olursa olsun kendilerine ait yurtiçi ve yurtdışı ÅŸirket, finans kuruluÅŸu, off-shore bankalara aktardıkları banka kaynaklarını Hazine alacağı sayılıyor.  Ayrıca, bunların eÅŸleri, çocukları, evlatlıkları, diÄŸer kan ve kayın hısımları adına açılmış krediler ile bunlara aktarılan her türlü kaynaklar, üçüncü kiÅŸilere yapılmış her türlü taşınır ve taşınmaz rehni ve ipotek gibi sınırlı ayni haklar ve bunlardan elde edilen nemalar, bankaların karşılıklı birbirlerine verdikleri krediler, bankaya ve grup ÅŸirketlerine yüksek bedelle satılmış tüm mal, hisse vehizmetlerden veya bunlardan ve benzerlerinden elde edilmiÅŸ nemalar, yurtdışı banka ve finans kuruluÅŸları ile yapılan inançlı iÅŸlemler yoluyla aktarılan her türlü kaynaklar, bankaların off-shore bankalarındaki yargı kararları nedeniyle ödedikleri mevduatları ve off-shore bankalara izinli veya izinsiz aktardıkları off-shore mevduatlar, bankaların yönetim kurulu ve kredi komitesi baÅŸkan ve üyeleriyle genel müdür, genel müdür yardımcıları, müdürlerin kendileri, eÅŸleri ve çocukları, evlatlıkları ile bunların kan ve kayınhısımlarına aktarılan her türlü kaynaklar baÅŸkaca bir iÅŸleme gerek olmaksızın Hazine alacağı sayılacak.  Bu hüküm, borsadan hisse alan küçük pay sahibi ortaklar ile yüzde 1'in altında zorunlu hisse alarak yönetiminde ve denetiminde görev alanlardan ''iyi niyetli olanlar'' hakkında uygulanmayacak.  El konulmuÅŸ bankalarla ilgili her türlü davaya adli tatilde de bakılacak. Bu davalarda bilirkiÅŸiler resmi kurum ve kuruluÅŸlarda görevyapanlar arasından seçilecek. DuruÅŸmalara 30 günden fazla ara verilemeyecek.  ''Ä°SPAT KÃœLFETÄ°''Bankalar Kanunu'na ''ÅŸahsi doÄŸrudan iflas'' kavramı da yerleÅŸtiriliyor. El konulan bankalar tarafından eski yöneticiler ve denetçiler aleyhine açılan davalarda ispat külfeti davalılara ait olacak.  Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu kararlarına karşı açılan idari davalar ile miktarı 500 milyar lirayı aÅŸan Fon Kurulu kararlarına karşı açılacak idari davalar, ilk derece mahkemesi olarak Danıştay'da görülecek ve acele iÅŸlerden sayılacak. Bu davalarda yürütmenin durdurulması talebinin kabul veya reddi kararına yapılan itirazların karara baÄŸlanmasından önce tarafların istemesi üzerine duruÅŸma yapılmasına karar verilebilecek.  Fon alacaklarından, temettü hariç ortaklık haklarıyla yönetim ve denetimi Fon'a intikal eden veya bankacılık iÅŸlemleri yapma ve mevduatkabul etme izni BDKK tarafından kaldırılan bankalar ile  tasfiyeleri Fon eliyle yürütülen bir bankanın hukuken veya fiilen yönetim ve denetimini elinde bulunduran yönetici olsun veya olmasın gerçek kiÅŸi ortaklarının bankanın kaynaklarını, emin bir ÅŸekilde çalışmasını tehlikeye düşürecek ÅŸekilde doÄŸrudan veya dolaylı olarak kendilerinin veya baÅŸkalarının menfaatlerine kullandırmakla bankaya her ne suretle olursa olsun zarara uÄŸratarak kendilerinin veya baÅŸkalarının mal varlığının artışına neden olmaları, zimmet olarak kabul edilecek. Bu fiilleri iÅŸleyenler hakkında 10 yıldan 20 yıla kadar ağır hapis ve 20 milyar liradan 80 milyar liraya kadar ağır para cezasına hükmedilecek.Ayrıca, meydana gelen zararın Hazine alacağı olarak müteselsilin ödenmesine karar verilecek.  Bankacılık iÅŸlemi yapma ve mevduat kabul etme izni kaldırılan bankalarda bulunan ve doÄŸruluÄŸu hiçbir şüpheye yer vermeyecek ÅŸekilde kanıtlanan tasarruf mevduatı niteliÄŸine haiz hesaplar, Fon tarafından ödenecek. Böylece, sahte ve gerçeÄŸe aykırı ÅŸekilde oluÅŸturulan belgelere dayalı olarak haksız olarak Fon'dan para alınmasının önüne geçiliyor.  Banka tarafından beyan edilen mevduat tutarı ile Fon tarafından tespit edilen mevduat tutarı arasında bir fark bulunması halinde, bu fark nispetinde kimlere ve hangi tür mal ve hak alacaklara tedbir konulacağı da ayrıca belirtiliyor.  Tedbire iliÅŸkin talepler, hakim veya mahkeme tarafından evrak üzerinde yapılacak inceleme sonucunda derhal ve 24 saat içinde sonuçlandırılacak. Gecikmesinde sakınca görülen hallerde, cumhuriyet baÅŸsavcılıkları da hak ve alacakların dondurulmasına karar verebilecek. Cumhuriyet baÅŸsavcılıkları bu kararı en geç 24 saat içinde sulh ceza hakimine bildirecek. Hakim en geç 24 saat içinde kararı onaylayıp onaylamamaya karar verecek.  Cumhuriyet savcılarının kovuÅŸturma ve soruÅŸturmaya yer olmadığına karar vermeleri durumunda fon veya kurul, savcıların bu kararına itirazda bulunabilecek.    Düzenlemenin yürürlüğe girdiÄŸi tarihten önce gerçekleÅŸtirilen fiiller nedeniyle TMSF tarafından ödeme yapılmasına veya yapılacak olmasına sebebiyet veren kiÅŸiler ile bunların eÅŸ ve çocuklarına ait her türlü mal, hak ve alacaklar hakkında da bu hükümler uygulanacak.  Bankacılık iÅŸlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni kaldırılan bir banka nezdinde tasarruf mevduatı hesabı bulunmamasına raÄŸmen sahteolarak düzenlenen belgeler veya sahte olduÄŸunu bildiÄŸi belgeleri ibrazederek veya ettirerek, kendisine veya bir baÅŸkasına ödeme yapılmasını hak eden kiÅŸilere, fiilleri daha ağır cezayı gerektirmediÄŸi takdirde 4yıldan 8 yıla kadar ağır hapis cezası verilecek. Ödeme yapıldıktan sonra bu fiilleri iÅŸledikleri ortaya çıkan kiÅŸilere bu cezanın yanı sıra ödenen tutarın 10 katı kadar ağır para cezası verilmesi de öngörülüyor.  Batık bankalarla ilgili hakim ortaklar ve yöneticilerin ve bunların yakınlarının muvazaalı sözleÅŸmelerine iliÅŸkin geçersizlik öngörülmekte ve iyi niyetli sözleÅŸmenin taraflarının bu durumu ispatlamaları ve ayrıca sözleÅŸme bedelini ödediklerini kanıtlamaları aranacak.      ZAMANAÅžIMI 20 YILBanka, Fon ve Hazine alacaklarına iliÅŸkin dava ve takiplerde zamanaşımı süresi 20 yıla çıkarılıyor. Hazine alacakları bakımından busürenin baÅŸlangıcı, Fon tarafından ödeme yapılmasına veya yapılacak olmasına sebebiyet veren kiÅŸilerin fiillerinin gerçekleÅŸtiÄŸi tarih olacak.  Düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle birlikte Fon'un taraf olduÄŸu yeniden yapılandırma anlaÅŸmalarında, Fon'un yerine Maliye Bakanlığı veHazine MüsteÅŸarlığı'nın taraf sıfatı kazanacak. Yeniden yapılandırma anlaÅŸmalarıyla ilgili Fon'a ait yetkiler, BDDK'nın iliÅŸkili olduÄŸu Devlet Bakanı, Hazine'den sorumlu Devlet Bakanı ve Maliye Bakanı'nın müştereken belirleyeceÄŸi 5 kiÅŸiden oluÅŸan geçici komisyon tarafından kullanılacak.   Düzenlemenin yürürlüğe girmesinden sonra oluÅŸacak olan Fon Kurulu,geçmiÅŸe yönelik iÅŸlem ve incelemeleri inceleme yetkisine sahip olacak. SAVCI VE HAKÄ°MLERÄ°N GÖREV YERÄ° DEĞİŞMEYECEKYapılan deÄŸiÅŸiklikler, yetkileri kaldırılan, tasfiyeleri Fon eliyle yürütülen bankalarla ilgili olarak halen devam eden soruÅŸturma,kovuÅŸturma ve infazı devam edenler hakkında da uygulanacak.  Bu konudaki ceza ve hukuk davalarını kovuÅŸturan, soruÅŸturan ve yürüten cumhuriyet savcıları ile bu davalara bakan hakimlerin, görevleri süresince disiplin nedenleri hariç, meÅŸru mazeretleri ve istemleri olmadıkça 3 yıl süre ile bir baÅŸka yere veya göreve atanamayacak. Görev süresi dolanlar da tekrar bu göreve atanabilecek.  Â