"Sermaye piyasaları yerinde sayıyor"

Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Türkiye'nin, sermaye piyasaları konusunda pek çok ekonomik göstergesindeki genel iyileşmeye ve 2002'den 2010'a kadar katedilen mesafeye karşın sermaye piyasaları konusunda adeta yerinde sayan bir ülke konumunda olduğunu kaydetti.
Babacan, Active Academy'nin düzenlediği Sermaye Piyasaları Zirvesi'nde, sermaye piyasalarının, yaşanan küresel kriz sebebiyle dünyada çokça tartışılan, parası olsun olmasın herkesin en azından genel ekonomik gidişatı izlemek amacıyla takip ettiği önemli bir konu olduğunu vurguladı.
Babacan, dolar bazında, Türk Lirası bazında 2'ye 3'e katlayan bir ülkede halka açık şirket sayısının az olmasının, Borsaya yatırım yapan Türk vatandaşların sayısının az olmasının kaygı duyulması gereken bir konu olduğunu belirtti.

Eğitim konusuna da değinen Babacan, Türkiye'nin üzerinde çalışması gereken, Türkiye'nin uzun vadede çok daha güçlü bir ekonomi haline gelmesini sağlayacak konuların başında eğitimin geldiğini bildirdi.

Babacan, bir ülkenin ekonomik başarısının, uzun vadede ekonomik gücünün mutlaka o ülkedeki eğitim seviyesiyle doğrudan ilişkili olduğunu dile getirerek, 2002 yılında toplam eğitim giderinin 12,3 milyar lira, 2010 yılında ise 3,5 misli bir artışla 41,2 milyar lira olduğunu ifade etti.

Sadece daha çok para harcamanın kaliteyi artırmaya yetmeyeceğini dile getiren Babacan, müfredat değişiminden fiziksel mekanların iyileştirilmesinin, bilişim sınıflarının ilkokullara girmiş olmasının da önemli unsurlar olduğunu kaydetti.

Babacan, 2-3 yıldır sadece ilkokullara dağıttıkları bilgisayar sayısının 1 milyon aştığını, Türkiye'yi sadece Avrupa ve OECD ile mukayese etmenin haksızlık olduğunu vurgulayarak, “Bu iş olmuyor az kaynak ayrılıyor' düşüncesine ben katılmıyorum. Türkiye gücü nispetinde hatta gücünü de zorlayarak bu konuda elinden geleni yapmakta...” diye konuştu.

AKGİRAY: "HALKA AÇIK FİRMA SAYISI ARTIRILMALI"

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Vedat Akgiray, halka açık firma sayısını teşvikli veya teşviksiz artırılması gerektiğine işaret ederek, yatırım fonlarıyla ilgili olarak da “Pazarı, bankaların mevduat benzeri bir oyuncağı olmaktan çıkarmalı, rekabet getirmeli, farklı fonlar dizayn edip pazara sunmalıyız” dedi.
Vedat Akgiray, Active Academy tarafından düzenlenen Sermaye Piyasaları Zirvesinde, dünya sermaye piyasalarında İstanbul Menkul Kıymetler Borsasına (İMKB) ilişkin olarak bir kesimde yanlış bir algılama bulunduğunu anlattı.

Akgiray, şunları kaydetti:
“3-5 büyük firmanın hisse senetlerinin halka arz edildiği, 3-5 spekülatörün domine ettiği bir pazar gibi görüntü var. Ancak İMKB'nin büyüklüğü 2009 sonunda 250 milyar dolar civarında yer alıyor ve GSYİH ile korelasyonu yüzde 85'in üzerinde. Bu çok net olarak şunu söylüyor; İMKB'de ortaya çıkan toplam değer, ekonomik değeri yansıtıyor. Yani İMKB firmaların doğru değerlendiği bir yer. Bu, bu piyasayı büyütmenin ülke ekonomisine büyük katkı sağlayacağını gösteren bir gerçek. İMKB'deki fiyatlar ile ekonomi arasında çok doğru bir ilişki var. İMKB bir kumarhane değil. manipülatörlerin domine ettiği bir yer değil. Genel anlamıyla düzgün, rasyonel fiyatlamanın yapıldığı bir borsa...”

Türkiye'nin dünya ortalamasını yakalamak için Borsasını en az 2,5 kat büyütmesi gerektiğini ifade eden Akgiray, böyle bir imkanın da kuvvetli bir şekilde var olduğunu söyledi. Akgiray, Türkiye'nin dünya GSMH'sı içindeki payı yüzde 1,2 iken, İMKB'nin dünya borsaları içindeki payının binde 2-4 civarında bulunduğunu vurguladı.

Hisse senedi dışındaki piyasalara da değinen Akgiray, bu sene ciddi miktarda özel sektör tahvil ihracı beklediklerini belirtti. Akgiray, Türkiye'de yatırım fonlarının ve türev piyasaların da dünya ortalamasının çok gerisinde kaldığına da dikkati çekti.

BANKALARIN OYUNCAĞI

Vedat Akgiray, halka arz seferberliğinin slogandan öte, sonuçları kolaylıkla alınabilecek bir eylem olduğunu belirterek, “Halka açık firma sayımızı artırmak zorundayız, teşvikli veya teşviksiz... Halka açık firmaların açıklık oranlarını da artırmalıyız. Yatırım fonları pazarını, bankaların mevduat benzeri bir oyuncağı olmaktan çıkarmalı, rekabet getirmeli, farklı fonlar dizayn edip pazara sunmalıyız” şeklinde konuştu.
Tahvil piyasasında farklı borçlanma araçları düşündüklerini kaydeden Akgiray, ürün borsası çalışmalarının da devam ettiğini söyledi.
Bu gelişmeleri nasıl gerçekleştirecekleri konusunda ise Akgiray, karmaşık düzenlemelerin etkiyi azalttığına işaret ederek, düzenlemelerin asıl olarak fiyat istikrarı, sistemik riskin yönetimi, yatırımcının korunması ve piyasalara güven vermeyi amaçladığını, bunları basit ama çok etkin, gerekirse caydırıcı olan bir gözetim ve denetim mantığıyla yapmak gerektiğini anlattı. Akgiray, “Az ama öz. Bunları yaparken aşırı düzenleme inovasyonu, yenilikçiliği engelleyebilir. Onu da istemiyoruz” dedi.

Akgiray, yeni sermaye piyasası kanunu üzerindeki çalışmaların bitmek üzere olduğunu ve yakında TBMM'ye sunulabileceğini ifade etti.

ERKAN: "BU YIL ŞİMDİYE KADAR 2 ŞİRKET HALKA ARZ EDİLDİ"

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Başkanı Hüseyin Erkan, bu sene şimdiye kadar 2 şirketin halka arz edildiğini ancak bu seneden umutlu olduklarını belirterek, “Herhangi bir teşvik olmamasına rağmen bilinçlendirme tarafında bu seferberliği başlatmış olduk. İlgili bakanlıklar da teşvik ya da teşviğe benzer, vergi ya da vergiye benzer farklı konuları gündeme getirirlerse, bu konuda büyük bir adım atmış oluruz” dedi.
Active Academy tarafından düzenlenen “Sermaye Piyasaları Zirvesi”nde Erkan, 2010 yılında halka arz seferberliği ilan ettiklerini anımsatarak, bu kapsamda yürüttükleri çalışmalar hakkında bilgi verdi.
Bu çerçevede 6-7 Mayıs 2010 tarihinde Haliç Kongre Merkezinde yapacakları toplantının, bu seferberliğin asıl başlangıcı olacağını kaydeden Erkan, bu
toplantıda 2 binin üzerine potansiyel olarak halka arzla ilgilenen şirketi,
yatırımcılarla ve halka arz sürecindeki tüm taraflarla bir araya getireceklerini dile getirdi.
Türkiye'nin hızlı büyüyen ekonomisine karşın, halka açık şirketlerin toplam piyasa değerlerinin 250-260 milyar dolar seviyesinde kaldığına dikkati çeken Erkan, borsaların büyüklüğünün GSYİH'ya oranının dünya ortalamasının yüzde 100'ün biraz üzerinde bulunduğunu, gelişen ülkelerin sermaye piyasalarında yüzde 80, Türkiye'de ise hala yüzde 40'ların altında yer aldığını, kriz döneminde bu oranın yüzde 15'lere kadar inmiş olduğunu kaydetti.

“TEŞVİKLER ÇOK DİKKATLİ KULLANILMASI GEREKEN ARAÇLAR”

Erkan, dünya uygulamalarına baktıklarında bu konuda öne çıkan birkaç ülkeyi incelediklerini ve çeşitli teşvik uygulamalarını gördüklerini aktararak, “Teşvik her zaman doğru bir karar olmayabilir. Teşvikler zaten uzun süreli olarak çok etkili olmazlar. Birkaç senelik uygulamalarla fark yaratırlar, daha sonra o farklılıklar ortadan kalkar. Dolayısıyla çok dikkatli kullanılması gereken araçlardır teşvikler. Bir sermaye piyasasının büyümesini de sadece teşviklere bağlamak da doğru değildir” diye konuştu.
Dünyadaki halka arzlarda en başarılı iki ülke olan Polonya ve Güney Kore'deki sermaye kazançlarının vergiden muaf tutulması, halka açık ve kapalı şirketlerin Kurumlar Vergisi oranlarına ciddi farklılıklar getirilmesi gibi teşvik uygulamaları hakkında bilgi veren Erkan, bu kadar radikal kararların alınması taraftarı olmadıklarını söyledi.
Erkan, “Türkiye'de de 1990'lı yıllarda çeşitli vergi teşvikleri vardı. Yıl bazında ortalama 25 şirketimiz halka arz ediliyordu. 2000'li yıllarda hiç teşvik kalmamış ve ortalamamız yıl bazında 6'ya kadar düşmüş. Bu sene şimdiye kadar 2 şirket halka arz edildi ama bu seneden umutluyuz. Herhangi bir teşvik olmamasına rağmen bilinçlendirme tarafında bu seferberliği başlatmış olduk. İlgili bakanlıklar da teşvik ya da teşviğe benzer, vergi ya da vergiye benzer farklı konuları gündeme getirirlerse, bu konuda büyük bir adım atmış oluruz” şeklinde konuştu.

KOBİ'LERE PİYASA DANIŞMANLIĞI VE PİYASA YAPICILIK MEKANİZMASI

KOBİ'lere yönelik piyasa oluşturduklarını, piyasa danışmanlığı ve piyasa yapıcılık mekanizmasını devreye sokmakta olduklarını söyleyen Erkan, bu çalışmaların sonucunda Türkiye'nin hak ettiği büyüklükteki bir sermaye piyasasına ulaşmasını planladıklarını ifade etti. Erkan, “Burada kurumlara düşen çok büyük görevler var. Sadece bilinçlendirme toplantıları değil, bizlerin de yapması gereken, maliyetleri düşürme açısından ve prosedürü kolaylaştırma açısından üzerimize düşenleri yapmaya başladık. Sermaye piyasası kurulumuz bu konuda yeni tedbirler çıkardı. Bizler piyasa segmentasyonumuzu ona göre organize ettik. Maliyetlerimizi çok düşürdük. Özellikle KOBİ'lerimiz için kayda girme ücretlerimizi 10'da 1'e düşürdük. Hatta ilk 3 sene hiç ücret almama kararı da aldık” ifadelerini kullandı.
Eğitime yaptıkları katkılara ilişkin de bilgi veren İMKB Başkanı Erkan, 1997 yılında ayırdıkları 200 milyon dolarlık bütçenin 8 yıllık zorunlu eğitime geçişte önemli bir kaynak olarak kullanıldığını belirterek, halihazırda 340'a yakın okulun tamamlanıp faaliyete geçtiğini, 190 bin öğrencinin buralarda eğitim gördüğünü, son protokollerle de birlikte 1-2 sene içinde 400 okulun tamamlanacağını ve 220 bin öğrencinin bu okullarda öğrenimlerini sürdüreceklerini anlattı.