Serbest Meslek Makbuzu nedir, ne için kullanılır?

Serbest Meslek Makbuzu belirli günlerde merak konusu olmaya devam ediyor. Her kurumda olduğu gibi serbest meslek erbaplarının da düzenleme mecburiyetinde olduğu bir makbuzun varlığı söz konusudur. Peki, Serbest Meslek Makbuzu nedir? İşte, o detaylar

 Serbest Meslek Makbuzu Nedir?

Pek çok insanın merak ettiği konuların başında serbest meslek makbuzu nedir sorusunun yanıtı gelmektedir. Bu açıdan oldukça fazla araştırılması söz konusu olan bir konu olarak karşımıza çıkıyor. Serbest meslek makbuzu, serbest meslek erbabı olan bireyin yürütmekte olduğu mesleki faaliyetleri karşılığında yapmış olduğu tahsilatlar için düzenlemiş olduğu değerli bir evraktır.

 Gelir Vergisi Kanununun 66. maddesinin birinci fıkrasında ise serbest meslek erbabı şöyle tanımlanmış durumdadır: Serbest meslek faaliyetini mutad meslek durumunda ifa eden bireyler serbest meslek erbabı olarak tabir edilmektedir.

 Serbest meslek faaliyetinin yanı sıra bireyin meslekten başka bir iş yahut görev ile sürekli olarak uğraşılması ise mevcut durumdaki bu vasfı değiştirmemektedir. Buna göre; bireyin kendi nam ve hesabına, mutat meslek şeklinde faaliyet içinde bulunan; doktor, avukat, veteriner hekim, diş hekimi, mimar, serbest muhasebeci, mühendis, müşavir, yeminli mali müşavir, mali müşavir, danışman, ressam, bestekar, yazar, kimyager, serbest öğretmen, noter, artist, senarist, menajer, yönetmen, arzuhalci, ebe, sünnetçi, rehber ve sağlık memuru vb. kişiler serbest meslek erbabı olarak tanımlanırlar.

 Serbest meslek makbuzu; serbest meslek erbabı olan bireylerin mesleki faaliyetleri ile alakalı olan her türlü tahsilatlar için, düzenlemek ve kesmek mecburiyetinde odluğu bir makbuz dur. Serbest meslek makbuzu, değerli evrak kategorisinde yer almakta olup, ücret tahsil edildiğinin bir belgesi olma özelliği barındırmaktadır. Bu anlamda serbest meslek makbuzu, fatura yahut fiş muadili olarak geçmektedir. İki nüsha halinde düzenlenmesi söz konusu olan serbest meslek makbuzunun, asıl nüshası müşteriye verilmektedir. Bunun beraberinde birlikte kopya nüshası da işletmede kalmaktadır.

 Serbest Meslek Makbuzu Neden ve Nasıl Kesilir?

 Serbest meslek makbuzunun kesme işleminin gerçekleştirilebilmesi için vergi dairesinden meslek mükellefiyeti açtırmanın gerekliliği söz konusudur. Bunun sonrasında ise anlaşmalı olan matbaalar vasıtasıyla serbest meslek makbuzlarının bastırılma işlemi gerçekleştirilmektedir. Serbest meslek makbuzu, bir ticari faaliyetin gerçekleştirilmesi neticesinde ücretin tahsil edildiğinin bir kanıtı olduğu için önem arz eden bir evrak olarak karşımıza çıkmaktadır.

 Sunulan söz konusu hizmet için, düzenlenmekte olan bu makbuz gerekli bilgilerle doldurulur. Serbest meslek makbuzunda bulunmasının gerekliliği söz konusu olan bilgiler ise şunlardır:

 - Makbuzu veren kişinin adı ve soyadı yahut iş yeri unvanı, adresi

 - Vergi dairesi ve Vergi Kimlik numarası yahut T.C. Kimlik numarası

 - Müşterinin adı ve soyadı yahut iş yeri unvanı, adresi

 - Alınan paranın miktarı

 - Belgenin düzenlenmiş olduğu tarih

 - Serbest meslek erbabı şahsiyetin imzası

 Sonrasında makbuzun aslı müşteriye verilmesi suretiyle hizmet bedeli tahsil edilmektedir. 01/01/2018 tarihi itibariyle isteyen serbest meslek erbapları, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın e-Serbest Meslek Makbuzu (e-SMM) uygulamasına dahil olmak suretiyle mesleki faaliyetlerine dair tahsilatları için kağıt ortamda düzenlemiş durumda oldukları Serbest Meslek Makbuzunu elektronik belge olarak dijital ortamda düzenleyebilme olanağına sahiptirler.

 Muhatabının isteği doğrultusunda dijital yahut kağıt ortamda kolaylıkla iletilebilir. Bunun beraberinde serbest meslek makbuzu elektronik ortamda muhafaza edilerek Gelir İdaresi Başkanlığı’na elektronik ortamda raporlanabilir nitelikte olmaktadır.

 Serbest meslek makbuzuyla faturayı birbirinden ayıran en ciddi fark ise serbest meslek makbuzunun stopajının olmasıdır. Bu kapsamda serbest meslek makbuzu için uygulanması söz konusu olan stopaj oranı yüzde 20’dir. Serbest meslek makbuzunun içeriğinde stopaj ile birlikte KDV de bulunmaktadır. Brüt tutar üzerinden stopaj yüzde 20 olup KDV ise yüzde 18’dir. Stopaj muhtasar beyannamesi ile beraber serbest meslek makbuzu kesenin müşterisi tarafından serbest meslek erbabı adına ödenmektedir. KDV’yi ise serbest meslek makbuzunu kesme işlemini gerçekleştiren taraf öder.