Sepete ucuz karpuz girdi enflasyon ‘eksi’ye döndü

YAZ meyvelerinde yaşanan fiyat düşüşleri, temmuz ayı enflasyonunun beklentilerin altında çıkmasına neden oldu. Giyimdeki sezon indirimlerinin ve ramazan ayı öncesinde de etkisiyle temmuz ayında tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) yüzde 0.41, üretici fiyatları endeksi de yüzde binde 3 geriledi.

Yıllık enflasyon arttı

Temmuz ayındaki gerilemeye karşın, yıllık enflasyonda hafif bir yükselme görüldü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre temmuz ayı itibariyle yıllık enflasyon, TÜFE’de yüzde 6.31, ÜFE’de yüzde 10.34 oldu. Oysa bu oranlar geçen yılın aynı döneminde TÜFE’de yüzde 7.58, ÜFE’de ise 8.24 düzeyindeydi. Bu yılın ilk 7 aylık döneminde ise TÜFE’de yüzde 3, ÜFE yüzde 6.18 arttı. 12 aylık ortalamalara göre de yıllık enflasyon TÜFE’de yüzde 6.37, ÜFE’de yüzde 9.59 oldu.

Ana harcama grupları itibariyle en fazla artışın yüzde 1.47 ile çeşitli mal ve hizmetler grubunda gerçekleştiği temmuz ayında üç grupta fiyatlar düştü. Sağlıkta yüzde 0.72, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 1.18 düşüşün yaşandığı temmuzda, giyim ve ayakkabı fiyatları da yüzde 4.84 geriledi. Ancak yıllık bazda giyim ve ayakkabı fiyatları yüzde 6.93 arttı.

Yaz meyvelerinin etkisi

Temmuz ayında fiyatı en fazla düşen ürünler ise yaz meyveleri oldu. Fiyatlar karpuzda yüzde 38.73 gerilerken, şeftali de yüzde 21.74, erikte de yüzde 14.66 geriledi. Bunları izleyen kalemler ise yüzde 13.40’la kuru soğan, yüzde 8.99 ile erkek tişörtü, yüzde 8.40’la çocuk tişörtü, yüzde 8.36 ile etek, yüzde 8.23’le erkek gömleği gibi giyim eşyaları oldu.

Zamların yansıması oldu

Temmuzda en çok artış yüzde 12.98 ile çeşitli mal ve hizmetler grubunda olurken, altındaki sert fiyat hareketlerinden kaynaklanan yüzde 1.47’lik artış ön plana çıktı. Benzim zamları ulaştırma grubunda yüzde 0.78, yurtiçi tatil turları da eğlence-kültür alt grubunda yüzde 0.94’lük, okul ücretlerindeki artış ise eğitimde yüzde 0.73’lük artışlara neden oldu.

Tarım yüzde 6 geriledi

TÜFE tarafında ise tarım sektörü enflasyonu temmuzda yüzde 6.06 gerilerken yıllık bazda yüzde 1.83 artış kaydetti. Sanayideki artış ise temmuzda 1.22, geçen yıla göre de yüzde 12.13 oldu. Sanayinin üç sektöründen, imalat sanayinde yüzde 1.34, madencilik ve taşocakçılığında yüzde 1.20, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 0.16 artış yaşandı. Bir önceki aya göre endeksin en fazla artış gösterdiği alt sektörlerin başında yüzde 4.37 ile metal cevheri geldi. Endeksin en fazla gerilediği alt sektör ise yüzde 1.12 ile tekstil ürünleri imalatı oldu.

Özel kapsamlı TÜFE

Özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında, “çekirdek enflasyon” yerine açıklanan TÜFE göstergeleri, temmuzda aylık bazda mevsimlik ürünler hariç yüzde 0.56, işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 0.04 arttı. Fiyatlar diğerlerinde düşüş gösterdi.

ÜFE-TÜFE makası açılıyor

ENFLASYON verilerinde, dikkat çeken bir diğer nokta ise ÜFE ile TÜFE arasındaki makasın giderek açılması. Bu durumun yaz sonundan itibaren enflasyon üzerinde baskı yapması bekleniyor. Merkez Bankası, geçtiğimiz günlerde açıkladığı enflasyon tahmininde orta noktasını değiştirmeyerek yüzde 6.9’da tutmuştu.

Ayın zam şampiyonu sivribiber

TEMMUZ ayının zam şampiyonu yüzde 58.39’luk artışla sivri biber oldu. Onu yüzde 14 ile limon, yüzde 12.23’le taze fasulye, yüzde 9.11 ile okul kitapları, yüzde 5.57 ile hazır kahve, yüzde 5.28’le mücevher izledi. Fiyatı en çok düşen ürünler yaz meyveleri oldu. En büyük düşüş yüzde 38.73’le karpuzda olurken, onu yüzde 21.74’le şeftali izledi.

Büyük şehirlerde fiyatlar geriledi

TÜİK’in 26 bölge olarak yaptığı değerlendirmeye göre, TÜFE’nin aylık en yüksek arttığı bölge yüzde 0.48 ile Aydın, Denizli, Muğla oldu. Bir yıllık dönemde ise yüzde 8.79 ile Mardin, Batman, Şırnak, Siirt oldu. İstanbul (-0.62), Ankara (-0.71) ve İzmir’de  (-0.66) aylık bazda gerileyen enflasyon, yıllık bazda ise Türkiye ortalaması altında kaldı. Yıllık enflasyon İstanbul’da yüzde 5.24, Ankara’da yüzde 5.89, İzmir’de yüzde 6.16 oldu.