Sektörü yaktı

DYO Türkiye’nin en eski boya markası. 1941 yılında Yaşar Grubu’nun kurucusu Selçuk Yaşar tarafından kuruldu. Türkiye dışında Romanya, Rusya ve Mısır’da da üretim yapan, 40 ülkeye de ihracatı olan DYO, yakında yeni atılımlara hazırlanıyor. DYO’yu Fabrikalar Genel Müdürü ve Yurtdışı Operasyonlar Genel Müdürü Serdar Oran’la konuştuk. Malum dünyada boya sektörü zor bir dönemden geçiyor. Boya ham maddelerinde yaşanan sorunlar sektörü zorluyor. Oran hem Türkiye’deki planlarını hem de yurtdışı hedeflerini anlattı.

MARKALI BOYA

DYO Türkiye’nin en eski boya markası. Bu bir avantaj olmalı ancak sektörde de sürekli yenilikler var. Bunca yıldır DYO nasıl ayakta duruyor?

- Kendini yenileyerek. Çok farklı alt sektörleri var boyanın. Sanayi, mobilya, inşaat, deniz boyaları, toz boyalar hepsi DYO’da var. Ve tüm bu alanlarda ya sektör lideriyiz ya da ikinciyiz. 1954 yılından bu yana var DYO.

Öncelikle evlerden başlarsak, müşteriler bilinçli mi? Neye göre boya seçiyorlar? Kaç yılda bir boya badana yapılıyor Türkiye’de?

- Türkiye’de evler 5-6 yılda bir boyanıyor. Bu çok sık bir oran değil. Bilinçli müşteri oranı her yıl artıyor. Avrupa ülkelerinde 2-3 yılda bir duvar rengi değiştiriliyor. Ve çok daha fazla renk tercih ediliyor. 5-6 yıl arayla boya yapılınca müşteriyle az karşılaşıyorsunuz, dolayısıyla duygusal bağ kurmanız zor.

Markalar duygusal bağ kurmak için çabalarken, siz ne yapıyorsunuz?

- Biz boya ustalarıyla duygusal bağ kuruyoruz. Çünkü onlar her gün boyuyor. Hangi boyadan daha iyi sonuç aldıklarını en iyi onlar biliyor. Ustaların boyalarla duygusal bağı var. Boyalar ustaların işini kolaylaştırıcı özelliklere sahip. İyi boya işini daha iyi yapmasını sağlıyor. Müşteriyle de renk üzerinden bir bağ kuruluyor. Aradığı rengi bulmalı müşteri. Gerisinde herkes ustaya güveniyor.

Başta İstanbul olmak üzere her yer inşaat. Sizin işlerinizin çok artmış olması lazım diye düşünüyorum...

- Markalı boyaların sıkıntısı var. Siz ev alırken ‘boyası ne, hangi marka?’ demiyorsunuz. Hatta rengine bile bakılmıyor. ‘Sonradan boyatırım’ diyor ev alanlar. Markalı projelerde markalı boya kullanımı yüzde 25. yeni projelerin çoğunda markalı ürün kullanılmıyor.

40 ÜLKEYE İHRACAT

Rusya ve Mısır’da üretiminiz var. Her 2 ülkede de büyük sorunlar yaşandı. Nasıl gidiyor sizin üretiminiz?

- Mısır’daki şirketimiz ortaklıydı. Sonradan şirketin tamamını aldık. Biz şirketi aldığımızda Mısır karıştı. Daha hızlı büyümeyi planlıyorduk ancak temkinli davrandık. Arap Baharı bizim yatırımlarımızı da etkiledi. Ancak biz ayakta kaldık, kalıyoruz. Mısır’da oto tamir boyaları, mobilya ve inşaat boyaları üreten bir fabrikayız. Mısır’dan Sahraaltı denilen Afrika ülkelerine genişliyoruz. Hedefimiz tüm Afrika’ya ulaşmak.

Rusya’da üretim durdu mu?

- Rusya’da da KEMİPEX Satış, Pazarlama ve Üretim Tesisimiz var. Rusya’da da sıkıntı çektik. Satışlarda da tahsilatta da sorun oldu. Şu anda iyi. İlişkiler iyi. Güney Rusya’dayız. Biz oraya önce inşaat boyalarıyla girmiştik, artık sanayi sektöründe de büyüme hedefimiz var. Toz boyada da varız. Diğer sektörleri de götüreceğiz. Sanayi boyalarına talep var.

Başka ülkelerde üretim ve büyüme hedefleriniz var mı?

- 40 ülkeye ihracat yapıyoruz. Son dönemde hedefimiz Avrupa ve bu yıl başladık. Fransa’dayız. Fransa bizim için deneme şu anda, öğrenme sürecindeyiz. Fransa sonrasında Hollanda ve Almanya’ya yayılmayı planlıyoruz. Üretimimizin yüzde 7-8’ini ihraç ediyoruz. Bunu arttırmayı hedefliyoruz.

NELER YAŞANDI?

Boya sektörü zor dönemden geçiyor. Bunun başlıca nedenleri ne? Artan ham madde fiyatları mı?

- Bizim ham maddemiz dövizle alınıyor. Dövizdeki yükseliş bizi çok etkiliyor. İkinci sorun ise son dönemde yurtdışında büyük üreticilerde yaşanan sorunlar. Çok büyük yangınlar oldu. Finlandiya’daki en büyük hammadde üreticisi Huntsman firmasında yaşanan yangın sektörü çok olumsuz etkiledi. Ekim ayında da BASF’nin Almanya hattında yangın çıktı. Hammadde fiyatları bu yangınlar sonrasında arttı.

2017 nasıl geçiyor?

- 2017 ilk 6 ayda çift haneli büyüyoruz. Ama 2017 sıkıntılı. Bizim satış problemimiz yok ama döviz kurları çok yükseldi. Sektör zorlanıyor yalnızca Türkiye’de değil dünyada kriz var. Biraz önce anlattığım gibi yangınların etkisini sanayici takip ediyor ama tüketici bilmiyor bu detayları.

3 YIL AR-GE ÖDÜLÜ ALDIK

Isı yalıtım konusu da boya ile anılıyor artık. En azından yeni yapılan binalarda bu konuda özen gösteriliyor mu?

- Bunlar artık çok önemli. Isı yalıtım boya grubunun içinde. Isı yalıtım ile boya birlikte ancak şöyle bir sıkıntı var, denetimler oturmadığı için orada da haksız rekabet var. Denetim yok. Isı yalıtım deniliyor ama tam yapılmıyor.

Sektördeki en eski Ar-Ge merkezi Dyo’da, neler yapıyorsunuz son dönemlerde?

- Kimya sektöründe 3 yıl üst üste en iyi Ar-Ge merkezi ödülü aldı. İnovatif bir markayız. İlk nano boyayı, ilk hibrit boyaları biz çıkardık. Sürekli yenilik var. Ar-Ge’de Türk mühendisler çalışıyor. Ciromuzun yüzde 2.2’sini Ar-Ge’ye ayırıyoruz. Bizim sektör için çok iyi bir oran bu.

25 BİN ÖĞRENCİ 1890 USTA EĞİTİLDİ

- DYO Yarınlar İçin Değer şemsiyesi altında sosyal sorumluluk projeleri üretiyor.  Geçen yıl Okullara Değer, Ustalara Değer, Öğrenmeye Değer başlıkları altında çalıştı.

- Öğrenmeye Değer başlığı altında ilköğretimdeki çocuklara renklerin insanlar üzerindeki etkilerini anlatıldı. 25 bin öğrenciye ulaşıldı.

- Ustalara Değer başlığı altında 1890 usta eğttim aldı ve Mesleki Yeterlilik Kurumu’ndan sertifika aldı. Mesleki Yeterlilik Belgesi veren ilk özel şirket Dyo.

- Dyo aynı zamanda 1 milyon öğretmene ulaştı ve renk-ışık eğitmleri verdi. 10 şehirde 10 okulu da eğitimli ustalarla boyadı.

SERDAR ORAN KİMDİR?

Ankara Üniversitesi Kimya Mühendisliği’nden mezun olan Serdar Oran, California State Üniversitesi’nde master yaptı. 1988 yılında DyoSAD’ta AREG mühendisi olarak göreve başladı. 1994-1997’de sanayi boyaları müdürü oldu, 2000 yılında DyoSAD Genel Müdürü oldu. 2001 yılında 40 yaşındayken görevden ayrılan Oran, 2009 yılında Yaşar Holding’ten yeniden teklif alınca geri döndü. Çok sayıda STK’da görev alan Serdar Oran, 2012 yılından bu yana Fabrikalar ve Yurtdışı Operasyonlar Genel Müdürü.