Şekerbank hisselerini icradan kim alacak?

FİNANS çevrelerinin gözü Şekerbank’ta bulunan Kazaklara ait yüzde 9,4’lük hissenin icradan satış ihalesinde olacak. İlk kez bu miktarda bir banka hissesi

icradan satışa konulurken, taliplerin kim olacağı sorusu ise gündemdeki yerini koruyor. Adaylardan biri de alacaklı konumdaki Vakıfbank. 109 milyon 211 bin 666 adet hisseyi Vakıfbank’ın alması halinde Şekerbank’ın yeni ortaklarından biri, kamu bankası olacak.

Peki Şekerbank gibi önemli bir bankanın bugünkü hisse değeri üzerinden 178 milyon liraya (63.1 milyon dolar) denk gelen hissesi neden icradan satılıyor. Önce bu konuyu hatırlayalım.

KAZAKLAR ORTAK OLDU
Şekerbank’ın yüzde 34’lük hissesini Haziran 2006’da, Kazak BTA satın almıştı. Alım bedeli 260 milyon dolar olarak açıklandı. Söz konusu pay, Şekerbank personeli ve emeklilerinin üye olduğu iki sandığa aitti. Bu hisse satışı sonrası Şekerbank Personeli Sosyal Güvenlik Yardımlaşma Sandığı Vakfı’nın bankadaki payı yüzde 34’e geriledi.

Ancak 2008’deki kriz sonrası BTA’ya, Kazak Hükümeti el koydu. Kazak varlık fonu Samruk-Kazyna 2009’dan itibaren BTA’nın yeni sahibi oldu. Üç bankayı, Vakıfbank, Şekerbank ve BTA Bank’ın (Bank Turan Alem Almata Bankası) aynı dava dosyasında anılmasına yol açan ise aslında bir tabela firması oldu. Ağustos 2007’de İstanbul’da 100 bin TL sermayeli ELT Lojistik Limited Şti. isimli bir şirket kuruldu.

BANKANIN YÖNETİMİNDEYDİ
Bu şirketin eşit hisseye sahip iki ortağı vardı. Biri Tatiana A. Filippova diğeri ise Engin Çolpan. Filippova, o dönem aynı zamanda da Kazakları temsilen Şekerbank’ın da yönetim kurulu üyesiydi. Bu şirkete 9 yıl önce, Vakıfbank’ın Ankara’daki bir şubesinden kullandırılan 60 milyon dolarlık kredinin bir günde buharlaşması işte yarın yapılacak icra ihalesine kadar giden yolu açtı. Vakıfbank, daha yeni kurulmuş olan ELT Lojistik’e verdiği 60 milyon dolarlık krediye karşılık BTA Bank’tan bir teminat mektubu almıştı. Kredinin sadece faizi üç taksitle ödendi. Ancak ana para hiç ödenmedi. Dahası krediyi alan ELT Lojistik’in sahipleri de hisselerini Karayip Denizi’nde bulunan British Virgin Adaları’nda kurulu iki şirkete devretti. Vakıfbank, verdiği krediyi kurtarmak için teminat mektubu veren BTA Bank ile temasa geçse de sonuç alamadı. 

TEDBİR KOYMASAYDI...
Banka bu kez bir yandan BTA Bank ve bağlı şirketi BTA Securities JSC’ye karşı İstanbul’da alacak davası açarken, diğer taraftan BTA Securities üzerine kayıtlı, 60 milyon dolarlık Şekerbank hissesine de tedbir koydurdu. Mahkemeden çıkan tedbir kararının tarihi 7 Şubat 2012 olarak kayıtlara girdi. Bu tedbir kararının önemi bugün çok daha iyi anlaşılıyor. Çünkü, o gün bu hisseye tedbir konulmasaydı, BTA Securities’e kayıtlı görünen bu hissenin de Kazak devlet fonuna devri yapılacaktı. Bu durumda Vakıfbank, alacağını tahsil etmek için yeni bir dava daha açmak zorunda kalacaktı.

YARI FİYATTA BAŞLAYACAK
Yargı sürecinin tamamlanması ile birlikte yüzde 9,4’lük Şekerbank hissesinin icradan satışı için belirlenen gün 29 Nisan yani yarındı. Vakıfbank avukatlarından Medeni Yetiş, Hürriyet’in soruları üzerine şunları söyledi: “İhale gününden bir gün önceki Şekerbank hissesinin değeri neyse, satış, o

fiyatın yüzde 50’si üzerinde yapılacak. Örneğin hissenin değeri 2 lira ise, ihale 1 liradan başlayacak. (Hissenin dünkü kapanışı 1.59 TL oldu. Bu durumda ihale hisse başına 80 kuruştan başlayacak) Eğer, sıkı bir rekabet ortamı oluşursa fiyat da artacaktır. Teklif vermek isteyenler, ihale öncesi, 178 milyon liralık bedelin yüzde 20’sini teminat olarak yatırmak zorunda. Bu şart, bir tek Vakıfbank için geçerli değil. Vakıfbank alacağına mahsuben teminat yatırmadan ihaleye girebilecek. Vakıfbank bu ihaleye katılacak. Başka kimler katılır o gün göreceğiz. Bu hisseyi kim alırsa alsın BDDK onayından geçmesi şart. Ancak o zaman işlem kesinleşir. Kalan birkaç gün içinde dosya borcu yatırılmaz ise bana göre, 29 Nisan’da bu iş biter.”

SÖZ SAHİBİ OLACAK
Dokuz yıl öncesine giden borç-alacak ilişkisine geçmeden önce, söz konusu hissenin icradan satışının önemine değinmekte yarar var. İcradan satışı yapılacak hisse, Şekerbank’ın toplam hissesi içinde yüzde 9,4’e denk geliyor. Bir başka ifade ile, yüzde 1o’a yakın olan bu hissenin yeni sahibi, banka yönetimine bir temsilci gönderebilecek. Bu durum, karar alma süreçlerini etkileyebileceği gibi, azınlık hisse sahibi olarak bankanın genel kurul toplantılarında da önemli kararların sahibi olacak. Mevcut ortaklar bu hisseyi alırsa bankanın yönetiminde dengeler değişebilecek.

‘Şirket kredi  için kuruldu
KAZAK BTA Bank ile Vakıfbank’ın karşı karşıya gelmesinin nedeni ise, 60 milyon dolarlık kredi için BTA’nın verdiği teminat mektubu. Usule uygun bir işlem gibi görünse de mahkeme kararında bu teminat mektubu için dikkat çekici bir değerlendirme yer aldı. Kararda özetle şöyle denildi: “Krediyi kullanan şirketin önceki ortağı Tatiana Filippova, aynı zamanda Şekerbank’ın da yönetim kurulu üyesiydi. Bu dönemde teminat mektubu verildi ve kredi alındı. Bu organik bağlantı, ELT Lojistik’in, Vakıfbank’tan kredi alınması için kurulduğunun delilidir. Davalı bankanın (BTA Bank), kendi çalışanı tarafından yeni kurulan ve hiçbir faaliyeti olmayan bir şirketin kullandığı kredi için 60 milyon dolar meblağlı teminat mektubu vermesi de iyi niyetli olmadığını gösteriyor. Zira, kredi kullanıldıktan sonra Filippova, hisselerini, kağıt üzerinde kurulu Virgin adalarındaki şirkete devretti.”

60 milyon dolar buharlaştı
VAKIFBANK’ın kazandığı, İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin kararında, ELT Lojistik’e verilen 60 milyon dolarlık kredinin nasıl buharlaştığı bilgisi de yer alıyor. Buna göre, 60 milyon dolarlık kredi, Vakıfbank’ın Ankara Hava 

Kuvvetleri şubesinden, ELT’nin Şekerbank Elmadağ şubesindeki hesabına 24 Aralık 2007 günü çıkarıldı. Bu paranın 58 milyon dolarlık kısmı, aynı gün, yine aynı şubede hesabı bulunan Watberg Investment’in hesabına aktarıldı. Aynı gün bu kez, 58 milyon dolar, Watberg Investment’in Virgin Adalarındaki hesabına aktarıldı. 26 Aralık günü ise ELT’nin hesabındaki 1,9 milyon dolar, Moskova’da bulunan Slav Investment Bank hesabına aktarıldı. Böylece, Türkiye’de yatırım yapılacak denilerek alınan yüklü kredi de iki gün içinde buharlaşmış oldu.

Yüzde 1.47’si daha hacizli
YARIN icradan satış ihalesi yapılacak 9,4’lük hissenin yanı sıra 1,47’lik Şekerbank hissesi daha hacizli. 17 milyon 83 bin 367 adetlik hisseye de Vakıfbank haciz koydurdu. Bu hacizli hisse de BTA Securities’e ait. Değeri 3.4 milyon TL’ye denk gelen bu hisseye ise geçtiğimiz 28 Mart günü haciz işlemi uygulandı. Ancak, Şekerbank bu işleme itiraz etti. Şekerbank, İstanbul İcra Hukuk Mahkemesi’ne dava açtı. Mahkemeye yapılan başvuruda söz konusu haciz işleminin iptali istendi. Mahkeme, taraflardan savunmalarını istedi. Yargı süreci devam ediyor.

Göktan 30 yıldır başkan
ŞEKERBANK’ın yönetim kurulu başkanlığı koltuğunda 30 yıla yakın bir süreden beri Hasan Basri Göktan bulunuyor. Ziraat Mühendisi olan Göktan (65), iş yaşamına 1973’te Türk Şeker Fabrikaları A.Ş’de başladı. 1983-93 arası dönemde ise Pankobirlik Yönetim Kurulu Başkanlığı ve Genel Müdürlüğü yaptı. 1988’den bu yana Şekerbank’ta yönetim kurulu başkanı olarak görev yapan Göktan, Şekarbank’ın yanı sıra Şeker Finansal Kiralama, Şeker Faktoring ve Şeker Yatırım'ın da yönetim kurulu başkanlığını sürdürüyor. Göktan, iktisat doktorası sahibi.
dgokce@hurriyet.com.tr