Şeker fiyatı için sözleşme uyarısı
Güncelleme Tarihi:
Şeker-İş Sendikası, yeni sezonda şeker fiyatlarında olağanüstü yükselişler yaşanmaması için çiftçinin ekime ikna edilmesi konusunda uyarıda bulundu.
Hürriyet’in sorularını yanıtlayan Şeker-İş Başkanı İsa Gök, “Şeker fabrikaları, kendi ihtiyacı olan pancarı bulamazsa önümüzdeki sezonda şeker üretiminde büyük problem ortaya çıkar” diyerek şu uyarılarda bulundu:
“Türkiye’de şekerpancarı üretimi, çiftçiler veya temsilcileri ile şirketler veya fabrikalar arasında sözleşme imzalanarak kotalı olarak yapılıyor. Türk-Şeker Fabrikaları, 2022 sezonu için kendi kotası çerçevesinde, pancar ekim alanlarının yüzde 85’i için çiftçilerle sözleşme imzalarken, özel şeker fabrikalarında bu oran yüzde 70 civarında seyrediyor. Çiftçiyle sözleşme yapılmazsa, üretim eksik olur. Şeker fabrikaları, üretimlerini sürdürebilmek için kendi sınırları dışındaki çiftçilerden pancar almaya kalkar. Örneğin Erzurum Şeker Fabrikası, Yozgat’tan pancar ister. ‘Ben sana bin lira yerine bin 200 lira vereyim, bana sat’ der. Bu durumda pancarın alım fiyatı yükseldiği gibi uzak fabrikaya taşıma maliyeti artar, taşıma sırasında pancarın şeker verimi düşer. Dolayısıyla tüm bu nedenlerle pancarın fabrikaya maliyeti artar.”
‘DENGELER BOZULUR’
“Herkes kendi bölgesindeki fabrikalar için ekim yapmalı ve pancarı mutlaka aralıklı ekmeli” diyen Gök, “Bu denge bozulduğunda ilk yıl şeker maliyetleri yükselir, sonraki yıllar üst üste ekim yapmaktan hastalıklar başlar. Bu nedenle raflarda şeker bulabilmek ve şeker fiyatlarının yükselmemesi için özel şeker fabrikalarının bir an önce çiftçilerle sözleşme yapıp, ekim yapmalarını sağlamaları gerekir” ifadelerini kullandı.
ÜRETİM YÜZDE 20.7 AZALDI
Türkiye, 3 milyon tonluk şeker tüketimine karşılık, 2021/22 üretim sezonunda 230 bin ton ithalat, 90 bin ton civarında da ihracat yaptı. Türkiye’de şeker pancarı tarımı Doğu Karadeniz, Ege, Akdeniz’in sahil şeridi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışındaki tüm bölgelerde yapılıyor. TÜİK verilerine göre 2020 yılında Türkiye şeker pancarı üretiminin yüzde 31.4’ü Konya’da, yüzde 8,6’sı Eskişehir’de ve yüzde 7.1’i ise Yozgat’ta yapıldı. 2021 yılında Türkiye’de şeker pancarı üretimi yüzde 20.7 oranında azalarak yaklaşık 18.3 milyon ton oldu. Bu düşüşün uygulanan münavebe sistemi, kuraklık, üretim kârlılığının azalması ve buna bağlı ekim alanlarının daralmasından kaynaklandığı tahmin edilirken, 30 Aralık 2021’de şeker ihracatı yasaklandı.