Şeffaflıkta sınıfta kaldılar

Küresel moda endüstrisinin şeffaflığını ortaya koymayı amaçlayan Fashion Transparency Index 2022’ye göre, dünyanın önde gelen moda perakende markaları atık, karbon ve su ayak izi ve çalışan maaşları söz konusu olduğunda şeffaflıkta başarılı bir tablo çizemedi. Fashion Revolution tarafından hazırlanan ve dünyanın önde gelen ve cirosu 400 milyon doları aşan 250 markanın yer aldığı endeks, Avrupalı, Kuzey ve Güney Amerikalı, Asyalı ve Afrikalı şirketlerle geniş bir pazarı temsil ediyor.

Bu yıl açıklanan sıralamada, İtalyan moda perakendecisi OVS, Kmart Australia ve Target Australia listenin en üst sırasında yer alırken; H&M Group, The North Face ve Timberland’de düşüş görüldü. H&M Group yüzde 68’den; The North Face ve Timberland ise yüzde 69’dan yüzde 66’ya düştü. Calzedonia, Intimissimi ve Tezenis markalarının sahibi İtalyan moda grubu Calzedonia, 2021’de yüzde 11’le endekste yer alırken; bir yılda 43 puanlık yükselişle yüzde 54’e ulaştı ve böylece en büyük sıçramayı gerçekleştiren marka oldu. Yüzde 0’da kalan markalar arasında ise Jil Sander, New Yorker, Max Mara, Tom Ford, Helian Home, Big Bazaar, KOOVs, Mexx, Splash ve Younger yer aldı. Fashion Revolution Araştırma Müdürü Liv Simpliciano, şeffaflık eksikliğinin devam ettiğini görmenin ‘moral bozucu’ olduğunu belirtti. Fashion Revolution tarafından hazırlanan ankete katılan büyük moda markalarının sadece yüzde 24’ü, mikroplastikler ve mikrofiberlerin çevre üzerindeki etkilerini nasıl en aza indirdiklerini açıkladı.

SÜRDÜRÜLEBİLİR GİYİM

Endeksteki sıralamada, insan hakları, çevre politikaları ve izlenen politikaların tedarik zincirine etkileri ön planda tutuluyor. The Fashion Transparency Index’te yer alan şirketler, çeşitli sosyal ve çevresel konuları kapsayan 246 göstergede inceleniyor. Açıklanan sonuçlarda moda endüstrisinde şeffaflık konusunda ilerlemenin halen çok yavaş olduğu belirtilirken, geçen yıla göre ortalama puanın sadece yüzde 1 oranında artarak yüzde 24’e ulaştığı ifade edildi. Su kirliliğinde en büyük etkiye neden olan sektörlerin başında gelen tekstil sektöründe markaların sadece yüzde 11’i, atık su testi sonuçlarını yayınlıyor ve birçok marka atıklar artarken, yıllık üretim hacimlerini açıklamıyor. Geçtiğimiz yıl sürdürülebilir giyim ürünlerinin küresel hazır giyim pazarındaki payı yaklaşık yüzde 3.9 olurken; bu oranın 2026 yılında yüzde 6.1’e yükselmesi bekleniyor.

‘POLİTİKA ÇOKTAN DEĞİŞMELİYDİ’

“Mevcut sistem insan hakları ve çevrenin kötüye kullanımının bir sonucuysa yıkıma yaklaşıyoruz demektir” diyen Liv Simpliciano, şu değerlendirmeyi yaptı: “Endekste yer alan markalar, değişim konusunda en çok sorumluluğa sahip markalar. Moda Şeffaflık Endeksi’nden elde ettiğimiz araştırma sonuçlarının, bireylerin aktivizmini güçlendirmek için kullanılmasını umuyoruz. Dünyanın gündeminde yer alan enflasyon ve enerji krizi gibi konuların markaların mevcut politikalarını değiştirmede ne kadar etkili olacağını bilmiyorum. Bence bu politika değişimini sağlaması gereken eşik, onlarca kez aşıldı; bu değişim çoktan yapılmalıydı. Markaların, daha fazla veriyle taahhütleri konusunda ciddi olduklarını kanıtlamaları gerekiyor. O zamana kadar soru sormaya ve markalar üzerinde baskı oluşturmaya devam etmeliyiz.”