Şeffaflık Örgütü: Halkın ulaşabildiği mal beyanı yolsuzlukları önler

ULUSLARARASI Şeffaflık Örgütü, 2006 Küresel Yolsuzluk Raporu’nda Türkiye’de son günlerde siyasetin tartışma gündemini oluşturan ’mal beyanı’na yönelik bir incelemeye de yer verdi. Rapora göre, mal varlığı beyanı sistemini halkın ulaşabildiği şekilde uygulayan ülkelerde, yolsuzluklar önemli ölçüde azalıyor. Raporun 18. bölümünde "Resmi görevlilerin mal varlığı beyanıyla ilgili yasalar yolsuzluğu önlüyor mu?" sorusuna yanıt arayan 2006 Küresel Yolsuzluk Raporu, resmi görevlilerden mal varlıklarını beyan etmelerini istemenin yolsuzluğu önleyici etkin bir önlem sayıldığını bildirdi. Ülkelerin yolsuzluk algılama endeksi ile mal varlığı yasaları arasındaki bağı araştıran rapor, mal varlığı yasalarını uygulayan altı ülkede anayasalarında beyan yasaları olmayan ülkelerdekinden daha fazla yolsuzluk olduğunu saptadı Bu altı ülkenin dördünde, resmi görevlilerden, halkın mal varlığı bildirilerine nasıl ulaşacakları belli olmadığından, mal varlıklarıyla ilgili olarak tam saydamlık şartı koymadıklarından yolsuzlukla mücadelede başarı sağlanmadığı anlaşıldı. Uzun yıllardır mal varlığı yasalarını uygulayan ülkelerde , yasaları yeni uygulamaya başlayan ülkelerden daha az yolsuzluk olduğu öğrenildi.YANLIŞ BEYANA CEZA:

 İncelenen 16 ülkenin 7’sinde tüm resmi görevlilerden mal varlığı beyanında bulunmalarının istendiği kaydedildi. Rapor, tüm resmi görevlilerden mal varlıklarını beyan etmeleri yerine, seçilecek kişilerden mal beyanında bulunmalarını istemenin daha yararlı olacağını ortaya attı. Mal varlığı beyanlarının doğru olup olmadığını tahkik eden, yanlış beyan verenlere ceza uygulayan ülkelerde yolsuzluğun daha düşük olduğu belirtildi. Beyannamelerin halka açık tutulduğu ülkelerde yolsuzluğun daha az olduğuna dikkat çekildi.FAKİRLERE ÖZGÜ DEĞİL:

Yolsuzluğun sadece fakir ülkelere özgü olmadığının altını çizen rapor, ABD’de yolsuzluktan 1990-2002 yıllarında 10 bin Amerikalı hükümet görevlisinin mahkum olduğunu kaydetti. Raporda, kolej mezunu, yüksek gelirli kişilerin bulunduğu toplumlarda yolsuzluk oranının az olduğu anlaşıldı. Zayıf saydamlığın hakim olduğu banka sistemlerinin yolsuzluğa zemin hazırladığı belirtildi. Rüşvet vermeye veya özel tedaviye güçleri olmadığı için toplumda en çok fakirlerin yolsuzluktan etkilendiğine dikkat çeken rapor, dünyada yılda 3 trilyon dolar harcanan sağlık sektöründe görülen yolsuzlukların çokluğu üzerinde durdu. ABD ve İngiltere başta olmak üzere zengin ülkelerde sigorta yolsuzluğu ve rüşvetler yüzünden yılda yüzmilyonlarca dolar hiç edildiğine değinen rapor, sağlık hizmetlerindeki yolsuzlukların hacmini hesap etmenin çok karışık bir işlem olduğunu vurguladı. Türkiye yolsuzluk liginde iyiye gidiyorULUSLARARASI Şeffaflık Örgütü’nün dün yayınlanan 2006 Küresel Yolsuzluk Raporu’nda Türkiye, Yolsuzluk Algılama Endeksi’nde 159 ülke arasında 3.5 ile 69. sırada yer aldı. Geçen yıl 146 ülke arasında 77. olan Türkiye, 8 ülkeyi atlayarak yolsuzlukta iyiye doğru bir ilerleme kaydetmiş oldu. Rapor, 1998-2004 yıllarında Senegal, Türkiye ve Nijerya’nın yolsuzluğa karşı mücadelelerinde önemli gelişmeler kaydedildiğine işaret etti. Yolsuzluğun en az olduğu 10 ülke sırasıyla İzlanda, Finlandiya, Yeni Zelanda, Danimarka, Singapur, İsveç, İsvçre, Norveç, Avusturalya, Avusturya. İngiltere 12., ABD 17., Fransa 18., Kıbrıs 37., İtalya 41., Yunanistan 48. En son sırada Bangladeş ve Çad.